Thu hồi đất, loay hoay tính tiền đền bù

Trầy trật đền bù, giải phóng mặt bằng

Ông Phạm Đức Toản, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Bất động sản EZ (EZ Property) chia sẻ tại Hội thảo "Hoàn thiện pháp luật đất đai tạo động lực phát triển trong kỷ nguyên số", Luật Đất đai 2024 đã có cải tiến nhưng sau một thời gian triển khai, luật chưa thực sự hiệu quả, khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề định giá đất. Dự án kéo dài 10 năm, giá đất thay đổi từng ngày dẫn đến doanh nghiệp thua lỗ, không đủ tiền nộp thuế.

Ông Phạm Đức Toản, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Bất động sản EZ (EZ Property).

Ông Toản cũng chia sẻ câu chuyện doanh nghiệp luôn phải trả thêm tiền riêng cho người dân, với tỷ lệ lên tới 5-10% giá trị đền bù để thỏa thuận riêng từng nhà, điều này gây ra nhiều khó khăn và tốn kém. Do đó ông Toản cho rằng nên có một bảng giá chung áp dụng cho cả người dân và doanh nghiệp, dựa trên lợi thế và vị trí của từng khu đất.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC), Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản toàn cầu (GP.Invest) chia sẻ, dự án của ông tại Phú Thọ mất 14 năm giải phóng mặt bằng vẫn chưa xong. Quy trình yêu cầu thông báo, niêm yết, cưỡng chế, kiểm đếm… lặp lại nhiều lần. Mỗi khâu lại cần đầy đủ đại diện mặt trận tổ quốc, hội phụ nữ, thanh niên… tham dự. Mỗi vòng thủ tục có thể kéo dài từ 6 tháng đến 1 năm. Quy định chồng chéo khiến doanh nghiệp mất cơ hội, chôn vốn nhiều năm.

Xây dựng cơ chế bồi thường thống nhất, minh bạch, tránh "xin - cho"

Ông Hiệp cũng cho biết "đội giá" đất cũng đẩy doanh nghiệp vào khó khăn. Một dự án của ông tại Hà Nội giao đất 3 lần, mỗi lần áp một mức tiền sử dụng khác nhau, lần sau cao hơn lần trước khoảng 20%. Điều này khiến chi phí doanh nghiệp tăng phi lý.

Ông Võ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN&MT).

Trao đổi xung quanh vấn đề này, ông Võ Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN&MT), cho biết hiện nay, có ý kiến cho rằng bảng giá đất của Nhà nước chỉ nên áp dụng cho mục đích thu thuế, cho thuê đất. Tuy vậy, khi bồi thường cho người dân, chỉ căn cứ vào bảng giá đất này thì khó có được sự đồng thuận, vì người dân luôn cảm thấy thiệt thòi. Ngược lại, nếu áp dụng giá thị trường thì sẽ phát sinh nhiều vướng mắc khác.

Ông Tuấn đồng tình, cần một cơ chế bồi thường thống nhất, minh bạch, tránh "xin - cho", đồng thời bảo đảm về tài khóa. Thực tế cho thấy, nếu áp dụng một cách máy móc bảng giá vào bồi thường dễ phát sinh khiếu nại. Ngược lại, nếu chạy theo "giá thị trường" mà thiếu chuẩn mực và phương pháp định giá rõ ràng thì sẽ nảy sinh vướng mắc khác.

Ông Tuấn cho biết, đây là vấn đề rất khó, tốn nhiều thời gian thảo luận và sẽ còn tiếp tục được đưa ra tại Quốc hội để hoàn thiện. Ông bày tỏ hy vọng trong thời gian tới, sẽ có thêm nhiều đóng góp, giải pháp để xây dựng cơ chế bồi thường công bằng, khả thi hơn.

Nguyễn Hùng