Thông tin thêm về 2 chiếc thuyền cổ vừa phát hiện ở Bắc Ninh

Ngày 26/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức Hội thảo đầu bờ kết quả khai quật khẩn cấp di tích thuyền cổ khu phố Công Hà, phường Hà Mãn, thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.

Hội thảo có sự tham dự có các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học tham quan hiện trường, thảo luận đóng góp ý kiến vào hai vấn đề: Nhận định và đánh giá bước đầu về di tích thuyền cổ, đề xuất giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị về di tích thuyền cổ.

TS. Phạm Văn Triệu giới thiệu đến các chuyên gia, nhà khoa học về công tác khai quật và một số nhận định về loại thuyền, niên đại của thuyền

TS. Phạm Văn Triệu - Phó trưởng phòng Khảo cổ học lịch sử (Viện Khảo cổ học) - cho biết, trong quá trình khai quật và nghiên cứu bước đầu, đây có thể là thuyền song thân, 2 đáy với kỹ thuật ghép mộng khá cao. Toàn bộ thuyền dùng đinh gỗ, lòng thuyền được đục từ một thân cây gỗ nguyên.

“Đây là một phát hiện rất có giá trị bởi tính độc đáo của hiện vật. Bởi vị trí phát hiện cách thành Luy Lâu khoảng 1km, cách chùa Dâu khoảng 600m về phía Đông Bắc nên có thể từng được sử dụng để chở hàng hóa lưu thông trên dòng sông Dâu xưa”- TS. Phạm Văn Triệu thông tin.

Về niên đại của 2 chiếc thuyền cổ, TS. Phạm Văn Triệu cho hay hiện tại chưa thể kết luận vì còn chờ kết quả lấy mẫu phân tích Carbon-14 và các nghiên cứu liên quan khác. Hiện đoàn khảo cổ đang chờ kết quả phân tích từ Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân, ước tính cần khoảng 20 ngày.

Hình ảnh 2 chiếc thuyền cổ được khai quật

PGS. TS Tống Trung Tín - Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam nhấn mạnh, đây là 2 con thuyền chưa từng thấy ở Việt Nam, từ vật liệu, kỹ thuật, cách đóng tàu cho đến cấu trúc.

“Nhằm đánh giá toàn diện, khách quan các nhà khoa học cần phải tiếp tục nghiên cứu sâu, mở rộng để đánh giá thật sâu sắc, nhận diện giá trị của nó, đồng thời đưa ra giải pháp bảo tồn để biết được giá trị của lịch sử văn hóa Việt Nam”- PGS. TS Tống Trung Tín chia sẻ.

PGS.TS Bùi Minh Trí - Phòng Khảo cổ học dưới nước (Viện Khảo cổ học) đề xuất phương án bảo tồn đối với 2 chiếc thuyền cổ: "Thứ nhất, lấp lại khu vực khảo cổ, đóng lại di tích để bảo tồn nguyên trạng dưới lòng đất, khoanh lại khu vực này và đưa hình ảnh 3D tái hiện về di tích để phục vụ du khách, người dân. Thứ hai, bảo tồn tại chỗ không lấp, xây dựng thành bể và có nước để bảo tồn, du khách có thể đến xem trực tiếp. Giải pháp này cũng sẽ tốn kinh phí mang lại hiệu quả bền vững và lâu dài".

Trước đó, trực tiếp kiểm tra tại hiện trường và nghe báo cáo của các bên liên quan, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Viện Khảo cổ học tiếp tục thực hiện khai quật, làm rõ các dữ kiện, đánh giá tổng thể giá trị về niên đại, tính chất, tính liên hệ vùng, khu vực của di tích thuyền cổ.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng kế hoạch tổ chức hội thảo, mời các chuyên gia cùng tham gia nghiên cứu, phản biện để có đánh giá chuẩn xác về giá trị của di tích thuyền cổ. Chính quyền địa phương có phương án đảm bảo an ninh, an toàn tại khu vực khai quật và di tích thuyền cổ; tuyên truyền cho nhân dân về việc bảo vệ di sản văn hóa.

Hình ảnh khai quật khẩn cấp 2 thuyền cổ do phóng viên Báo Điện tử Tiếng nói Việt Nam ghi lại:

Sở VHTTDL tỉnh Bắc Ninh đang phối hợp với Viện Khảo cổ học tiến hành khai quật khẩn cấp 2 thuyền cổ mới được người dân phát hiện tại khu phố Công Hà, phường Hà Mãn, thị xã Thuận Thành.

Trước đó, tháng 1/2025, trong quá trình đào ao thả cá, khi phát hiện hai chiếc thuyền gỗ cổ nằm sâu dưới lòng ao, người dân đã giữ nguyên hiện trường và báo với chính quyền.

Theo các chuyên gia khảo cổ, vị trí xuất lộ thuyền cổ nằm trên dòng sông Dâu - một nhánh của sông Thiên Đức (sông Đuống) chảy sát bờ phía Tây của thành Luy Lâu.

Trong phạm vi khai quật khoảng 300m2, theo đo đạc, chiếc thuyền vừa được khai quật dài khoảng 16m, chiều ngang hiện còn từ 1,95 - 2m.

Dù nằm sâu dưới lòng ao nhưng các thuyền được phát hiện vẫn giữ được hình dáng khá nguyên vẹn.

Theo đánh giá bước đầu, đây có thể là hai thuyền chở hàng hóa trên sông Dâu được đấu nối cố định với nhau bởi một thanh gỗ ở mũi thuyền.

Di vật thu được trong lòng thuyền hầu hết là các loại hạt quả.

Loại gỗ đóng thuyền khá chắc chắn.

Quá trình khai quật đang được triển khai thận trọng, tỉ mỉ để bảo đảm giữ được nguyên vẹn cổ vật và dự kiến kết thúc vào 3/4/2025.

Tiến Dũng - Văn Giang/VOV.VN