Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng

Trách nhiệm của KOL, KOC là minh bạch và khách quan

Trong khuôn khổ chuỗi các hoạt động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam năm 2025, ngày 14/3, Tạp chí Công Thương đã phối hợp với Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia tổ chức tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Thông tin minh bạch trong giao dịch trên không gian mạng”.

Sản phẩm kẹo rau Kera được Hằng Du Mục, Thùy Tiên, Quang Linh giới thiệu trong một phiên bán hàng. Ảnh: FB Hằng Du Mục.

Ở thời điểm này, vấn đề bảo vệ người tiêu dùng giao dịc trên không gian mạng cũng dangd được nhiều người quan tâm, khi gần đây, những người nổi tiếng trên mạng như: Hoa hậu Thùy Tiên, Quang Linh Vlogs, Hằng Du Mục đã thông tin không chính xác về thành phần, tác dụng của kẹo Kera.

Chia sẻ tại tọa đàm, ông Phan Thế Thắng - Phó Trưởng Ban Bảo vệ người tiêu dùng, Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia cho biết, Luật Bảo vệ quyền lợi người dùng năm 2023 đã quy định rất cụ thể liên quan đến trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh trong cung cấp thông tin cho người tiêu dùng. Cụ thể, tổ chức, cá nhân kinh doanh phải có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ cho người tiêu dùng, liên quan đến sản phẩm, hàng hóa, liên quan đến tổ chức, cá nhân kinh doanh, liên quan đến các đánh giá của người tiêu dùng đối với sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và cũng như đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh.

Đặc biệt, khi một tổ chức, cá nhân kinh doanh sử dụng một bên thứ ba để cung cấp thông tin thì bên thứ ba cũng phải có chịu trách nhiệm liên quan đến hoạt động cung cấp thông tin này.

Đối với người tiêu dùng chủ chốt, có sức ảnh hưởng đến thị trường (KOC), Chủ tịch APG ECO Đặng Thùy Linh cho rằng, KOC nên cung cấp về chất lượng sản phẩm một cách minh bạch và rõ ràng. Đặc biệt, trong quá trình đánh giá về sản phẩm với vai trò của KOC thì nên đánh giá một cách khách quan, xác minh thông tin về sản phẩm trước khi đánh giá. Ngoài ra, khi hợp tác với các nhãn hàng, KOC nên minh bạch và công khai rõ ràng về việc hợp tác quảng cáo để tránh việc quảng cáo ẩn ý gây hiểu lầm cho người tiêu dùng.

“Trong quá trình tôi làm KOC, tôi cũng có một kinh nghiệm rằng không phải mỗi nhà bán hàng có trách nhiệm về việc khiếu nại của khách hàng. KOC cũng phải có trách nhiệm về vấn đề khiếu nại của khách hàng và lắng nghe, đặc biệt là lắng nghe những đánh giá tiêu cực để hỗ trợ khách hàng, hỗ trợ khiếu nại của khách hàng và hỗ trợ khách hàng giải quyết một cách thỏa đáng và để cho khách hàng không bị bức xúc khi nhận sản phẩm. Đây là trách nhiệm của KOC” - bà Linh khẳng định.

Một vấn đề quan trọng mà bà Linh đặt ra, là trong quá trình KOC nhận những sản phẩm để đánh giá thì cũng lưu ý về những quy định pháp lý về quảng cáo, chỉ được phép đánh giá những sản phẩm được lưu hành tại Việt Nam, được phép kinh doanh; tránh đánh giá những sản phẩm đang bị cấm hoặc là dịch vụ đang bị cấm. KOC cũng lưu ý trong việc sản phẩm phải có đầy đủ nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

Tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức

Tại tọa đàm, ông Nguyễn Lâm Thanh - Đại diện TikTok Việt Nam cho biết, sau 3 năm hoạt động tại Việt Nam, TikTok Shop đã có hàng trăm ngàn các nhà cung cấp trên nền tảng và sử dụng một đội ngũ rất lớn những nhà sáng tạo nội dung để truyền tải, giới thiệu những sản phẩm đến với hàng chục triệu người dùng ở Việt Nam.

“Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024, TikTok Shop đã từ chối tới hơn 20 triệu mặt hàng do các nhà cung cấp đưa lên nền tảng trên toàn cầu, đồng thời gỡ bỏ chức năng bán hàng của hơn 500.000 nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng” - ông Thanh nói, đồng thời cho rằng, nền tảng phải tạo ra một môi trường minh bạch, rõ ràng và bảo đảm quyền lợi của tất cả các bên, từ những nhà sản xuất đến hàng triệu người hiện là những nhà sáng tạo nội dung, trong số đó có một phần nhỏ là những KOL, KOC…

Trong khi đó, để bảo vệ người tiêu ùng, ông Bùi Thanh Thủy - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cho rằng, “không có cách nào khác bằng cách tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến người tiêu dùng, cộng đồng các doanh nghiệp hiểu rõ để áp dụng đúng quy định của pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng”, ngoài Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng còn bao gồm các luật khác liên quan đến quảng cáo, an toàn thực phẩm…

Ông Thủy cũng đề xuất cơ quan quản lý nhà nước tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát, điều tra, xác minh để chỉ đạo sát sao, giải quyết kịp thời thông qua chế tài xử lý nghiêm minh, mang tính răn đe, “nếu như vi phạm pháp luật hình sự thì phải xem xét trách nhiệm hình sự để mà xử lý về hình sự”.

Mặt khác, các chuyên gia cho rằng bản thân mỗi người tiêu dùng cũng cần tự nâng cao kỹ năng, hiểu biết tiêu dùng của mình để tự bảo vệ quyền lợi khi tham gia mua sắm sản phẩm hàng hóa, dịch vụ, nhất là trên môi trường thương mại điện tử.

Xuân Dung