Thời tiết khắc nghiệt khắp thế giới 'đe dọa' giá thực phẩm

Tình trạng khô hạn ở Lincoln, Vương quốc Anh. (Ảnh: Bloomberg)

Chỉ số Bloomberg Agriculture Spot Index - bao gồm 9 sản phẩm chính - đang trên đà tăng trưởng hàng tháng khoảng 7%, mức tăng lớn nhất kể từ khi xung đột Nga - Ukraine xảy ra khiến thị trường tăng vọt vào đầu năm 2022. Mặc dù vẫn còn xa mức đỉnh của năm đó, nhưng đợt tăng giá này diễn ra khi các trang trại từ Brazil đến Việt Nam và Úc phải vật lộn với cả lũ lụt và khô hạn, đe dọa đến nguồn cung đường, ngũ cốc và cà phê.

Michael Whitehead, Giám đốc bộ phận phân tích kinh doanh nông nghiệp tại ANZ Group Holdings Ltd., cho biết: "Gần đây, sự kết hợp của hàng loạt yếu tố thời tiết bất lợi đã đẩy giá cả lên cao hơn" do sự không chắc chắn về nguồn cung.

Điều này khác hẳn so với đầu năm nay, khi giá thực phẩm phần lớn được kiểm soát nhờ nguồn cung dồi dào và nhu cầu giảm sút ở các thị trường chính như Trung Quốc.

Ca cao - mặt hàng thiết yếu đối với các nhà sản xuất sôcôla - đã tăng giá vào năm 2024 sau khi thiếu hụt nguồn cung từ Tây Phi. Tình trạng thời tiết gián đoạn cũng khiến giá rau tăng vọt ở một số quốc gia.

Giá lúa mì tương lai tại Chicago tăng vào tháng 9 do lo ngại thời tiết xấu ở các nước xuất khẩu chủ lực có thể làm giảm thêm lượng dự trữ toàn cầu vốn đang ở mức thấp nhất trong 9 năm. Các cánh đồng tại Úc đã phải đối mặt với mối đe dọa từ cả tình trạng khô hạn và sương muối, và tình trạng ít mưa ở khu vực Biển Đen đang hạn chế việc trồng trọt cho vụ mùa năm sau.

Trong khi đó, giá đậu nành tương lai đạt mức tăng hàng tháng lớn nhất trong 2 năm khi Brazil, nước trồng trọt hàng đầu, vật lộn với tình trạng hạn hán tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Nhà dự báo Maxar cho biết trong một lưu ý vào thứ Sáu (27/9) rằng tình trạng khô cằn - đã kìm hãm tốc độ gieo trồng sớm - dự kiến sẽ tiếp diễn ở một số khu vực. Cháy rừng cũng bùng phát ở các cánh đồng mía của quốc gia này, đẩy giá đường tương lai tăng gần 17% trong tháng này.

Cà phê Arabica đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 2011 do thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng đến thời kỳ ra hoa quan trọng của loại cây này. Cà phê robusta, thường rẻ hơn, cũng bị ảnh hưởng bởi thời tiết cực đoan, khiến nó trở nên đắt đỏ. Hạn hán ở các vùng trồng cà phê của Việt Nam, sau đó là mưa lớn khi vụ thu hoạch sắp đến, đã làm tổn hại đến sản lượng của người nông dân.

Ở những nơi khác tại Đông Nam Á, nguồn cung dầu cọ đang thắt chặt khi cây ngày càng già cỗi, đẩy giá dầu cọ tương lai lên mức cao nhất trong 5 tháng và tạo ra mức chênh lệch hiếm có so với dầu đậu nành.

Tất cả những điều này cho thấy toàn bộ chuỗi cung ứng sẽ chịu nhiều tổn thất. Các quỹ đầu cơ đang tăng các khoản đặt cược vào sự tăng giá của đường, bột đậu nành và ca cao.

Các nhà phân tích tại JPMorgan Chase & Co. cho biết trong một báo cáo tuần trước rằng hạn hán ở miền bắc và miền trung Brazil có khả năng sẽ tiếp tục đe dọa mùa màng ở quốc gia có nền nông nghiệp phát triển mạnh này. Thêm vào đó, các nhà giao dịch đang theo dõi diễn biến căng thẳng trên khắp Trung Đông và Biển Đen và kết quả của cuộc bầu cử sắp tới của Hoa Kỳ tác động như thế nào đến quan hệ thương mại với Trung Quốc, theo Whitehead.

D.Q

Boomberg