Thời cơ vàng để du lịch Việt Nam bứt phá

Năm 2025, ngành du lịch đặt mục tiêu đón khoảng 22-23 triệu lượt khách quốc tế, tăng đáng kể so với con số 17,5 triệu lượt khách trong năm 2024 và cả mốc 18 triệu lượt khách của năm 2019, trước khi xảy ra đại dịch Covid-19. Dựa trên cơ sở nào ngành du lịch đặt ra mục tiêu tăng trưởng cao như vậy, thưa ông?

Ông Hà Văn Siêu: Chúng ta đã nói rất nhiều về tiềm năng của du lịch Việt Nam. Đó là vẻ đẹp thiên nhiên, con người và những giá trị văn hóa, nhân văn độc đáo. Những điều này có lẽ không cần nhắc lại quá nhiều.

Nhưng, điều quan trọng hơn trong lúc này là Việt Nam đang rất quyết liệt và mạnh mẽ thực hiện đường lối đổi mới. Một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc đang mở ra làm thay đổi căn bản cách tiếp cận du lịch và cách Việt Nam kết nối với thế giới.

Trong bối cảnh đó, với những điều kiện thuận lợi về chính sách và nguồn lực ngày càng hoàn thiện, chúng ta có đủ lý do để đặt ra những mục tiêu lớn hơn, cùng với những chương trình hành động cụ thể hơn để tăng trưởng du lịch.

Trong chặng đường phát triển chung ấy, ngành du lịch cũng đã tính toán rất kỹ lưỡng định hướng phát triển cho từng giai đoạn. Các mục tiêu được đặt ra một cách cụ thể và phù hợp với từng thời kỳ.

Trong giai đoạn đầu tiên, ngành du lịch đã đầu tư mạnh mẽ vào phát triển hạ tầng giao thông, phát triển các điểm đến. Đây chính là tiền đề cho sự phát triển tăng tốc của giai đoạn hiện nay. Những kết quả tích cực từ các giai đoạn trước đã tạo nền tảng để ngành du lịch tiến lên một tầm cao mới.

Có ý kiến cho rằng mục tiêu này rất tham vọng và đặt ra nhiều thách thức, nhưng luồng ý kiến khác lại cho rằng cần đưa ra những mục tiêu cao hơn để phấn đấu. Quan điểm của ông thế nào?

Ông Hà Văn Siêu: Hiện tại, du lịch Việt Nam đã phục hồi rất tốt sau đại dịch Covid-19, lượng khách quốc tế đến Việt Nam năm 2024 đã xấp xỉ mốc trước đại dịch.

Trong lĩnh vực du lịch, các yếu tố như hạ tầng, khả năng tiếp cận thị trường và dòng vốn đầu tư – cả trong nước lẫn quốc tế – đều đang chuyển biến rất tích cực.

Các sản phẩm du lịch của Việt Nam mang trong mình nét đặc sắc riêng, chỉ có tại Việt Nam. Điều này xuất phát từ chính những giá trị văn hóa, di sản, ẩm thực và đặc biệt là con người Việt Nam. Sự hiếu khách, chân thành, chính là yếu tố làm nên sự khác biệt của du lịch Việt Nam với thế giới.

Khi khách quốc tế đến Việt Nam, họ tìm thấy giá trị hạnh phúc trên mảnh đất này. Việt Nam tự hào với tuyên ngôn “Độc lập, Tự do, Hạnh phúc”, và luôn lấy hạnh phúc của con người làm mục tiêu hướng tới. Du khách không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của một đất nước giàu bản sắc, mà còn thấy cuộc sống ở Việt Nam ngày càng tốt đẹp hơn.

Không chỉ vậy, chúng ta còn tận dụng, phát huy những thành quả của khoa học công nghệ, đặc biệt là chuyển đổi số để thay đổi tích cực cách làm du lịch.

Trên bản đồ du lịch thế giới, vị thế của Việt Nam ngày càng thăng hạng. Uy tín của chúng ta cũng không ngừng được khẳng định. Việt Nam có thể tự hào giới thiệu với thế giới rằng, đất nước chúng ta là một điểm đến đáng trải nghiệm.

Đây là nền tảng để Việt Nam tự tin không chỉ đặt mục tiêu tăng trưởng về số lượng khách quốc tế, mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ. Ngành du lịch hướng tới việc mang đến cho du khách những sản phẩm du lịch ngày càng tốt hơn, có sức cạnh tranh ngang tầm khu vực và thế giới.

Giai đoạn hiện tại là thời điểm chín muồi, hội tụ đủ các điều kiện cần thiết để ngành du lịch tăng tốc. Với những chiến lược đúng đắn, chúng ta có thể phát huy kết quả của các giai đoạn trước, kết hợp với tư duy đổi mới, thay đổi cách làm du lịch, điều chỉnh cơ cấu và xác định một tầm nhìn mới.

Đây chính là cơ sở để đưa du lịch Việt Nam lên một tầm cao mới, vươn tới các mục tiêu tăng trưởng đầy tham vọng, nhưng khả thi.

Nhiều năm theo dõi ngành du lịch, theo ông, đâu là những điểm yếu mà du lịch Việt Nam cần khắc phục khi bước vào kỷ nguyên mới?

Ông Hà Văn Siêu: Điểm yếu lớn nhất của du lịch Việt Nam hiện nay là tính liên kết.

Sự thiếu gắn kết, từ nhận thức của những người làm du lịch, bao gồm cả người hoạch định chính sách, lẫn các tổ chức, cá nhân hoạt động trong ngành và cả các lĩnh vực liên quan như giao thông, môi trường... đã dẫn đến những khó khăn trong việc tạo tiếng nói chung.

Sự liên kết lỏng lẻo khiến ngành du lịch gặp khó trong việc tạo ra sự cộng hưởng tích cực, cùng phát triển. Muốn đi xa, phải đi cùng nhau, song điều này không dễ thực hiện. Nguy cơ “trống đánh xuôi, kèn thổi ngược” vẫn còn hiện hữu, thậm chí có những giá trị bị triệt tiêu lẫn nhau, gây cản trở sự phát triển của ngành.

Thứ hai, tư duy làm du lịch kiểu “sớm nở tối tàn” cũng là một vấn đề lớn. Nhiều nơi làm du lịch theo kiểu "bầy đàn", chạy theo số đông, không tạo được dấu ấn riêng. Nhiều điểm đến bị sao chép, trở nên giống nhau trên khắp mọi miền đất nước.

Đây là điều rất nguy hiểm, bởi khi bản sắc riêng không được xây dựng, mà rập khuôn, đi vay mượn từ bên ngoài, các điểm đến sẽ dần mất đi cái “tôi” độc đáo, gây nhàm chán cho du khách.

Thứ ba, nhiều doanh nghiệp làm du lịch vẫn chạy theo kiểu “ăn xổi ở thì” chỉ chú trọng vào số lượng thay vì chất lượng. Nhiều điểm đến du lịch, cơ sở lưu trú liên tục đặt ra các mục tiêu tăng trưởng doanh thu, số lượng du khách, cố gắng có càng nhiều du khách càng tốt, mà không đảm bảo chất lượng sản phẩm.

Điều này có thể mang lại lợi ích kinh tế ngắn hạn, nhưng về lâu dài, chất lượng giảm sút sẽ khiến du khách quay lưng lại với điểm đến. Khi đó, việc khôi phục lại hình ảnh và uy tín là rất khó khăn, gây tổn thất kinh tế nghiêm trọng.

Thực tế, đã có nhiều điểm đến tại Việt Nam từng bị du khách quay lưng, và đến nay vẫn rất khó lấy lại vị thế.

Bên cạnh những điểm yếu, du lịch Việt Nam cũng trải qua giai đoạn rất khó khăn sau đại dịch. Ông đánh giá như thế nào về những thách thức của mục tiêu tăng trưởng cao trong bối cảnh mới?

Ông Hà Văn Siêu: Đại dịch Covid-19 là một thách thức rất lớn đối với ngành du lịch, nhưng đồng thời cũng là cơ hội để ngành tái cơ cấu, đánh giá lại thực lực và nhìn nhận rõ hơn về các lợi thế cũng như điểm yếu của mình.

Trong giai đoạn khó khăn này, chúng ta đã có cơ hội thử thách năng lực của các điểm đến trước những tác động khắc nghiệt từ môi trường, dịch bệnh, xung đột địa chính trị từ thế giới, hay khủng hoảng kinh tế. Đây là những bài học vô giá, giúp ngành du lịch rút kinh nghiệm và vượt qua thách thức với sự chuẩn bị tốt hơn trong tương lai.

Làm du lịch bền vững trong giai đoạn hiện nay, ngành du lịch cần phải tập trung vào sản phẩm – tạo ra những sản phẩm mà du khách thực sự hướng tới. Đó phải là những sản phẩm có giá trị tinh túy, thiết thực và đáp ứng được nhu cầu của du khách.

Sau đại dịch, du khách ngày càng coi trọng các giá trị liên quan đến sức khỏe và tinh thần. Đây là cơ hội để ngành du lịch Việt Nam tạo ra những sản phẩm mới, đáp ứng nhu cầu mới này.

Covid-19 không chỉ là thách thức mà còn là động lực để du lịch Việt Nam đổi mới. Chúng ta đã học hỏi được những kinh nghiệm quý giá để vượt qua khó khăn, từ đó đặt ra các mục tiêu phát triển cao hơn và cạnh tranh mạnh mẽ hơn.

Thay vì chỉ quan tâm đến số lượng khách, sự thay đổi về "chất" mới là yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy du lịch Việt Nam vươn tầm. Chỉ khi tất cả cùng chung tay và có tư duy đổi mới, ngành du lịch mới thực sự phát triển bền vững và mạnh mẽ.

Với mục tiêu đón khoảng 22-23 triệu lượt khách quốc tế, Cục Du lịch quốc gia Việt Nam sẽ triển khai những giải pháp nào, thưa ông?

Ông Hà Văn Siêu: Trong giai đoạn tới, ngành du lịch sẽ tập trung sâu hơn vào việc nâng cao chất lượng, tăng cường sức cạnh tranh và xây dựng tính đẳng cấp cho các điểm đến.

Đây không chỉ là việc tạo ra giá trị kinh tế mà còn góp phần thúc đẩy giá trị tinh thần. Việt Nam sẽ trở thành một điểm đến không chỉ được yêu thích mà còn được mến mộ trên toàn cầu.

Mục tiêu đặt ra rất rõ ràng, nhưng để hiện thực hóa nó, mỗi chủ thể trong chuỗi cung ứng du lịch đều có vai trò quan trọng, cần phát huy mạnh mẽ, từ những người làm du lịch, các cấp chính quyền, cộng đồng địa phương, cho đến các ngành liên quan và đặc biệt là sự đồng hành của người dân.

Trong đó, doanh nghiệp du lịch đóng vai trò trung tâm. Người làm du lịch cần sáng tạo, tận tâm, không chỉ hiểu thấu nhu cầu của du khách mà còn mang lại niềm vui, sự hài lòng và hạnh phúc cho họ bằng sự chân thành nhất.

Tính bền vững của một điểm đến chỉ có thể được đảm bảo nếu nó xuất phát từ sự chân thành. Nếu chỉ chạy theo hình thức, "công nghiệp hóa" du lịch thì rất khó có thể tạo ra sức hút, duy trì lâu dài.

Cái bền vững thực sự chính là những điều khiến du khách nhớ mãi, những cảm xúc tích cực về điểm đến – điều này còn giá trị hơn nhiều so với lợi ích kinh tế tức thời.

Giá trị kinh tế tức thời chỉ có thể đo đếm bằng tiền, nhưng giá trị tinh thần – lời khen, sự hài lòng của du khách – sẽ mang lại một chu kỳ kinh tế bền vững hơn cho điểm đến. Du khách sẽ liên tục quay trở lại và trở lại. Đáng quý hơn, họ sẽ trở thành những "đại sứ du lịch", thay chúng ta quảng bá Việt Nam đến khắp mọi nơi trên thế giới.

Du lịch không chỉ hướng tới số lượng khách mà còn nhắm đến sự hài lòng của du khách. Đây mới thực sự là mục tiêu tổng thể mà ngành du lịch cần đạt được. Nếu chỉ chạy theo các mục tiêu phiến diện, chúng ta sẽ không thể phát triển bền vững.

Còn về chiến lược hành động cụ thể, ngành du lịch có những chiến lược như thế nào trong thời gian sắp tới?

Ông Hà Văn Siêu: Về mặt chiến lược, chúng tôi đang triển khai nhiều định hướng song song, bao gồm chiến lược phát triển sản phẩm dịch vụ, chiến lược tiếp thị, phát triển nguồn nhân lực, hạ tầng, giao thông...

Trước hết, về chiến lược phát triển sản phẩm, trọng tâm của ngành du lịch là nuôi dưỡng sức sống bền vững cho các điểm đến. Chiến lược hiện nay không chỉ nhấn mạnh tính bền vững mà còn liên tục đổi mới, tạo ra sản phẩm mới, trải nghiệm mới, cảm hứng mới cho du khách. Các điểm đến phải luôn đổi mới sáng tạo, mang lại giá trị độc đáo, thu hút khách quay trở lại.

Ý nghĩa của một chuyến đi nằm ở việc khám phá những giá trị này. Một điểm đến thành công chính là nơi mang lại những giá trị đáng sống, trở thành biểu tượng để thu hút du khách. Nếu khắp Việt Nam đều xây dựng được những điểm đến như vậy, cả đất nước sẽ trở thành một bức tranh đầy màu sắc, cạnh tranh mạnh mẽ trên bản đồ du lịch thế giới.

Khi đó, thương hiệu du lịch Việt Nam có thể gắn với một slogan mới: "Niềm tự hào Việt Nam". Niềm tự hào này không chỉ nằm ở chất lượng dịch vụ, mà còn trong chất lượng cuộc sống, tình người, sự nhân hậu, và những giá trị nhân văn mà du khách quốc tế cảm nhận được. Đây sẽ là yếu tố giúp nâng tầm du lịch Việt Nam.

Thứ hai là chiến lược tiếp thị. Để đạt được mục tiêu tăng trưởng khách, chiến lược tiếp thị phải thực sự được coi trọng, phải chạm được đến trái tim du khách. Tiếp thị du lịch trong thời gian tới sẽ có sự đầu tư mạnh mẽ về con người, nguồn lực công nghệ để công tác xúc tiến quảng bá hiệu quả hơn nữa.

Thứ ba là nguồn nhân lực. Trong sự phát triển của du lịch, con người là yếu tố cốt lõi. Con người, nguồn nhân lực làm du lịch phải thể hiện sự thân thiện, gần gũi, cởi mở để du khách cảm nhận được sự ấm áp, không chỉ từ dịch vụ, mà còn từ tinh thần văn hóa bản địa.

Bên cạnh đó, những thành quả của ngành du lịch phải quay trở lại phục vụ con người, để con người có cuộc sống tốt hơn, đặc biệt là người dân tại những địa phương làm du lịch. Có như vậy, sức sống của điểm đến mới bền vững.

Để thực hiện các chiến lược này, tất yếu không thể ngày một ngày hai, mà ngành du lịch cần kiên trì đến cùng, đi cùng với dòng chảy của sự phát triển vươn mình của dân tộc, của một quốc gia thịnh vượng, văn minh và giàu bản sắc.

Ông vừa nhắc đến nhiều yếu tố dài hạn. Vậy trong ngắn hạn, ngành du lịch sẽ làm gì để tăng tốc ngay trong năm nay?

Ông Hà Văn Siêu: Để tăng tốc ngay trong năm nay, các doanh nghiệp du lịch cần tập trung vào nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Đồng thời, công tác quảng bá hình ảnh du lịch Việt Nam ra thế giới phải được đẩy mạnh.

Một yếu tố rất quan trọng khác là phát triển hệ thống giao thông, đặc biệt là đường hàng không. Hiện nay, hơn 80% du khách quốc tế đến Việt Nam bằng đường hàng không. Trong năm qua, các hãng hàng không trong nước và quốc tế đã tích cực mở thêm nhiều đường bay đến Việt Nam. Đây là điều cần tiếp tục đẩy mạnh trong năm nay để đạt mục tiêu thu hút khách quốc tế.

Về chiến lược phát triển bền vững, gần đây nhất, Cục Du lịch quốc gia Việt Nam cũng đang khởi động dự án “Du lịch Thụy Sĩ vì sự phát triển bền vững tại Việt Nam" với ba trụ cột: Đổi mới chính sách phát triển du lịch bền vững, hợp tác công - tư để phát triển các điểm đến bền vững và hỗ trợ nhân lực, cộng đồng và văn hóa để phát triển bền vững.

Ngoài ra, các chương trình như du lịch xanh hay du lịch gắn với phát triển nông thôn mới cũng đang được chú trọng. Chúng tôi tiếp tục duy trì các định hướng phát triển bền vững, ưu tiên đổi mới sáng tạo, kết hợp hài hòa giữa yếu tố con người, văn hóa và thiên nhiên.

Trong năm 2025, theo ông, đâu sẽ là các thị trường khách quốc tế trọng điểm của Việt Nam?

Ông Hà Văn Siêu: Các thị trường khách quốc tế trọng điểm của Việt Nam năm 2025 như Úc, Mỹ... dự báo sẽ có tốc độ tăng trưởng tốt.

Bên cạnh đó, Nga và Ấn Độ cũng là những thị trường tiềm năng. Nếu các xung đột quốc tế lắng dịu, quan hệ giữa Nga và Mỹ ấm lên, chúng tôi kỳ vọng lượng khách Nga đến Việt Nam sẽ tăng đáng kể.

Từ năm 2025 trở đi, nếu không có những biến động lớn, du lịch Việt Nam sẽ ngày càng phát triển tăng tốc, theo hướng chất lượng cao, ổn định và bền vững.

Trước đây, nhiều người hay so sánh du lịch Việt Nam với Thái Lan, còn hiện nay thì sao, theo ông, chúng ta còn đặt mục tiêu đuổi kịp người Thái trong phát triển du lịch?

Ông Hà Văn Siêu: Du lịch Việt Nam hiện nay không không còn khái niệm "đuổi kịp" Thái Lan theo cách so sánh đơn thuần.

Ở một số khía cạnh, Việt Nam đã vượt trội hơn Thái Lan rất nhiều, nhưng ở một số khía cạnh khác, chúng ta vẫn cần học hỏi. Chẳng hạn như cách họ làm tiếp thị hay kết nối, liên kết giữa các chủ thể trong cả xã hội, nền kinh tế để cùng vì mục tiêu phát triển du lịch.

Tất nhiên, xuất phát điểm của họ khác chúng ta, nên mọi so sánh đều trở nên khập khiễng. Mặc dù vậy, du lịch Việt Nam vẫn luôn giữ tinh thần học hỏi để ngày càng hoàn thiện.

Trong bối cảnh Việt Nam đang có những chuyển biến rất nhanh chóng để tiến vào kỷ nguyên mới, ngành du lịch cũng đang có những bước tăng tốc mạnh mẽ để bứt phá, vươn mình cùng đất nước.

Xin cảm ơn ông!

Tác giả: Phương Thu

Thiết kế: Diệu Thảo

Xuất bản: 22/3/2025