Thiêng liêng Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa trên đảo Lý Sơn

Sáng 13-4 (nhằm ngày 16-3 âm lịch), Ban Khánh tiết Đình làng An Vĩnh, huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, tổ chức Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa.

Lễ nhằm tri ân, tưởng nhớ những binh phu trong Đội hùng binh Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải năm xưa, những người đã có công đo đạc, cắm mốc, dựng bia khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Tổ quốc.

Dự lễ có ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Ngãi; ông Nguyễn Văn Bình, Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Kon Tum; ông Nguyễn Minh Trí, Bí thư Huyện ủy Lý Sơn; cùng lãnh đạo các phòng, ban ngành và đông đảo các tộc họ, nhân dân huyện Lý Sơn, du khách thập phương. Trong ảnh: Ông Nguyễn Tiến Dũng dâng hương tưởng nhớ các "hùng binh" Hoàng Sa.

Lễ hội cũng là một trong những hoạt động tiêu biểu nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Du lịch tỉnh Quảng Ngãi năm 2025.

Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa được tổ chức trang nghiêm, thành kính với nhiều nghi thức truyền thống như lễ yết, lễ cung nghinh, lễ chánh tế, lễ thả thuyền... Một lễ vật không thể thiếu trong lễ khao lề thế lính là những chiếc thuyền câu nhỏ và bài vị của các binh phu đã bỏ mình nơi dặm dài biển cả.

Các nghệ nhân chuẩn bị chu đáo mô hình thuyền câu và bài vị của các binh phu. Thuyền này sau khi làm lễ sẽ được tế ra biển cầu cho vong linh những người lính trong đội Hoàng Sa xưa được siêu thoát và cầu mong cuộc sống yên bình cho mỗi cá nhân, cộng đồng.

Sau lễ chánh tế, thầy pháp thực hiện nghi thức thế lính an vị các vong linh chiến sĩ Hoàng Sa trước khi thả thuyền ra biển khơi.

Tiếng ốc u cất lên trầm hùng hiệu lệnh trai tráng trong làng rước mô hình năm thuyền câu ra biển, tái hiện lại cảnh tiễn đưa các hùng binh năm xưa lên đường thực thi nhiệm vụ thiêng liêng với non sông.

Theo truyền thống văn hóa tâm linh, tín ngưỡng dân gian, người dân Lý Sơn tổ chức lễ khao lề thế lính Hoàng Sa như một cách thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn", khắc ghi công lao to lớn của đội hùng binh Hoàng Sa - những người vâng mệnh triều đình ra đảo khai thác sản vật, đo đạc hải trình, cắm mốc xác lập chủ quyền giữa muôn trùng sóng gió.

Lễ hội cũng là dịp để các bậc cao niên trên đảo kể cho lớp trẻ nghe những câu chuyện hào hùng về Đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải, về những chuyến hải trình gian khổ và những tấm gương anh dũng hy sinh vì nước quên thân như Cai đội Võ Văn Khiết, Phạm Quang Ảnh, Phạm Hữu Nhật...

Những chiếc thuyền câu nhỏ bé, tượng trưng cho sự can trường, thẳng tiến về phía Hoàng Sa đầy thiêng liêng và tự hào.

Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa không chỉ là một nghi lễ tưởng niệm mà còn góp phần bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của dân tộc. Nghi lễ tại Đình làng An Vĩnh và các tộc họ trên đảo Lý Sơn đã và đang khơi dậy lòng yêu nước, bảo tồn các giá trị văn hóa cha ông, bồi đắp tinh thần cố kết cộng đồng, giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ Lý Sơn, Quảng Ngãi nói riêng và cả nước nói chung.

Năm 2013, Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa đã được Bộ VH-TT&DL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, góp phần thu hút du khách và thúc đẩy phát triển du lịch tại huyện đảo tiền tiêu của Tổ quốc.

NGUYỄN YÊN