Thi hành Luật Đất đai 2024: Quản lý chặt chẽ, khơi thông nguồn lực

Đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng

Ngày 1/8, Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành với nhiều điểm mới đột phá, hoàn thiện, đồng bộ, minh bạch hơn về cơ chế, chính sách, phù hợp với thể chế phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Luật có những quy định mới về giao, cho thuê, chuyển mục đích sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất; quy hoạch sử dụng đất; chính sách về đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số, đồng thời đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương trong đại diện quyền sở hữu toàn dân về đất đai.

Cán bộ Phòng Quản lý đất đai (Sở TN&MT) soạn thảo sổ tay tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện Luật Đất đai 2024.

Luật Đất đai 2024 được áp dụng giúp tháo gỡ nhiều vướng mắc. Theo ông Lê Hoàng Bách, Phó Chủ tịch UBND thị xã Việt Yên, những quy định của Luật đã tác động tích cực đến việc triển khai các dự án trên địa bàn, đặc biệt là trong thu hồi đất, giải phóng mặt bằng (GPMB), khâu khó khăn nhất ở mỗi dự án thời gian qua. Sau khi UBND tỉnh ban hành bảng giá đất theo luật mới quy định mức giá sát với thị trường, công tác GPMB tại các dự án ở Việt Yên thuận lợi hơn.

Tại các địa phương khác trong tỉnh cũng có tín hiệu tích cực. Ở huyện Tân Yên, tiến độ GPMB Khu công nghiệp Phúc Sơn được đẩy nhanh. Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện tích cực phối hợp với UBND xã Phúc Sơn và Lam Cốt (nay sáp nhập thành xã Lam Sơn) tiến hành chi trả bồi thường cho người dân theo bảng giá đất tỉnh vừa ban hành.

Trung bình mỗi năm, toàn tỉnh thực hiện hàng trăm dự án thu hồi đất liên quan tới hàng chục nghìn hộ dân. Năm 2024, tỉnh triển khai thu hồi, bồi thường hỗ trợ, GPMB gần 500 dự án với gần 28 nghìn hộ dân liên quan. Việc áp dụng luật mới với quy định về bồi thường, hỗ trợ chặt chẽ, có lợi hơn cho người sử dụng đất là tiền đề đẩy nhanh tiến độ GPMB các dự án, giảm đơn thư khiếu kiện, bảo đảm an ninh trật tự địa phương.

Ông Lê Văn Đạt, phường Hương Gián (TP Bắc Giang) bày tỏ: “Lúc biết gia đình có khoảng 8 nghìn m2 đất, trong đó có cả nhà ở nằm trong chỉ giới thu hồi thực hiện một dự án của TP, tôi lo lắm. Nhưng khi thấy Luật Đất đai mới có những quy định về bồi thường hỗ trợ, tái định cư có lợi hơn cho hộ dân nên tôi và gia đình yên tâm”.

Đòi hỏi DN nâng cao năng lực

Theo ông Nguyễn Cường, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội DN tỉnh, việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương theo Luật Đất đai 2024 sẽ góp phần đơn giản hóa nhiều thủ tục hành chính, giúp DN giảm thời gian, chi phí và tiếp cận đất đai thuận lợi hơn.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, DN cũng chịu nhiều tác động bởi luật mới đã bỏ khung giá đất hiện hành; yêu cầu các địa phương quy định bảng giá đất hằng năm dựa trên nguyên tắc thị trường. Theo Điều 159, Luật Đất đai 2024, UBND cấp tỉnh xây dựng bảng giá đất trình HĐND cùng cấp đưa ra quyết định về bảng giá đất lần đầu. Các quy định mới góp phần xác định giá đất chi tiết, chính xác hơn trên cơ sở vị trí, diện tích, mục đích sử dụng từng thửa. Điều này tác động lên thuế bất động sản và chi phí chuyển nhượng của các DN, nhà đầu tư. Việc áp dụng bảng giá đất sát giá thị trường có thể làm tăng chi phí sử dụng đất.

Việc giao đất, cho thuê đất theo luật mới chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. DN, nhà đầu tư trúng thầu có trách nhiệm ứng vốn thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Ngoài ra, luật mới cũng bổ sung các điều kiện kinh doanh và chế tài để tăng hiệu lực thực thi; quy định trường hợp không đưa đất vào sử dụng hoặc dự án chậm tiến độ sẽ bị thu hồi, xử lý… Vì thế, những DN năng lực yếu dễ bị đào thải.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Bất động sản Ngọc Sơn PROSPERITY, trụ sở tại phường Tân Mỹ (TP Bắc Giang) cho biết: “Nhiều quy định trong luật mới tạo điều kiện thuận lợi cho DN mở rộng quy mô, tiếp cận đất đai dễ dàng, giúp giảm áp lực về tài chính khi được lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất. Tuy vậy, với quy định tăng thêm tiền sử dụng đất đối với các dự án chậm tiến độ và những ràng buộc về pháp lý chặt chẽ hơn, ngăn ngừa đầu cơ, găm đất, giữ đất chờ tăng giá… đòi hỏi mỗi DN phải không ngừng nâng cao năng lực mới có thể tồn tại”.

Đưa chính sách mới vào cuộc sống

Để Luật Đất đai 2024 phát huy hiệu quả trên thực tế, tỉnh đã chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị, địa phương tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, triển khai các nội dung, quy định của Luật tới DN, tổ chức, người dân. Đồng thời giao cho các sở, ngành như: Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Kế hoạch và Đầu tư, Tư pháp, Tài chính, Nông nghiệp và PTNT… nghiên cứu, sớm tham mưu ban hành các quy định, chính sách thực thi Luật Đất đai thuộc thẩm quyền của tỉnh.

Đến thời điểm này, Bắc Giang là một trong số các địa phương sớm ban hành văn bản thực thi luật mới. Hiện tỉnh đã ban hành 19/20 nội dung Luật Đất đai 2024 giao quy định chi tiết tại địa bàn Bắc Giang. Các quy định chi tiết khi thực hiện đã phát huy hiệu quả tích cực. Điển hình trong đó là quyết định về hạn mức giao đất; về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; quy định bảng giá đất…

Theo ông Bùi Quang Huy, Giám đốc Sở TN&MT, bên cạnh việc tích cực tham mưu cho tỉnh ban hành các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai 2024, Sở phối hợp rà soát, lập điều chỉnh các quy hoạch sử dụng đất, bảo đảm sự minh bạch và đồng bộ giữa các cấp quản lý. Tăng cường đối thoại, trao đổi với DN để kịp thời nắm bắt, hướng dẫn tháo gỡ các vướng mắc; đề nghị các địa phương thực hiện nghiêm Chỉ thị số 19 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường thanh tra, kiểm tra xử lý các vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai; tập trung thực hiện Chỉ thị số 30 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất gắn với xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai. Quan tâm nâng cao năng lực, trình độ cho đội ngũ cán bộ quản lý; trang bị, đầu tư xây dựng hệ thống trang thiết bị đáp ứng yêu cầu công việc, góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng đất đai.

Bài, ảnh: Tuấn Dương