Thêm yêu đất Cảng qua nội dung Giáo dục địa phương

Học sinh Trường THPT Hải An báo cáo dự án trong chuyên đề cấp thành phố.

Dạy học linh hoạt giúp trò tiếp thu kiến thức

Trong chương trình GDPT 2018, ở cấp THPT Nội dung Giáo dục địa phương là nội dung giáo dục bắt buộc, có vị trí tương đương các môn học khác.

Giáo dục địa phương Hải Phòng hướng tới trang bị cho học sinh thành phố những hiểu biết về nơi sinh sống, bồi dưỡng cho các em tình yêu quê hương, ý thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học để góp phần giải quyết những vấn đề thực tiễn tại gia đình, dòng họ, địa phương nơi sinh sống nói riêng và thành phố Hải Phòng nói chung.

Một điểm mới đặc biệt quan trọng của Chương trình GDPT 2018 là dựa trên nội dung và yêu cầu cần đạt của chương trình, các trường được tự chủ xây dựng kế hoạch giáo dục một cách linh hoạt, mềm dẻo, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh cụ thể của địa phương, bảo đảm mục tiêu, chất lượng giáo dục.

Trường THPT Thủy Sơn thực hiện chuyên đề Giáo dục địa phương cấp thành phố.

Năm học 2024 - 2025 đánh dấu một chặng đường 3 năm học triển khai Chương trình GDPT 2018 ở cấp THPT, theo lộ trình từ lớp 10 đến lớp 12. Dấu mốc đặc biệt này đặt ra cho mỗi nhà trường, mỗi thầy cô nhiệm vụ quan trọng và không kém phần thử thách khi khóa học sinh đầu tiên hoàn thành chương trình cấp THPT và tham gia kỳ thi tốt nghiệp THPT.

Trong suốt hành trình 3 năm học vừa qua, cũng như các trường THPT trên địa bàn thành phố, Trường THPT Thủy Sơn (TP Thủy Nguyên, Hải Phòng), đã vượt qua nhiều khó khăn, quyết tâm triển khai thực hiện thành công Chương trình GDPT 2018, đổi mới mạnh mẽ phương pháp và hình thức giảng dạy để hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học trò.

Học sinh phân nhóm tìm hiểu về lịch sử mảnh đất Thủy Nguyên "địa linh, nhân kiệt".

Theo cô Phạm Thị Ngọc Giao, Phó hiệu trưởng Trường THPT Thủy Sơn, ngay từ đầu năm học, khi xây dựng kế hoạch dạy học Nội dung Giáo dục địa phương, nhà trường đã xây dựng 4 tiết thực hành (2 tiết ở học kì 1, 2 tiết ở học kì2)nhằm gắn lí thuyết với thực tiễn, góp phần phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Tuy nhiên, dạy thực hành thế nào cho thiết thực và hiệu quả, đúng với tinh thần của Chương trình GDPT 2018, là nỗi niềm trăn trở của mỗi giáo viên.

Trước những trăn trở đó, Trường THPT Thủy Sơn đã chỉ đạo các tổ, nhóm chuyên môn nghiên cứu chương trình, xây dựng kế hoạch thực hiện chuyên đề cấp thành phố. Với Chủ đề “Thủy Nguyên- vùng đất địa linh, nhân kiệt, điểm tựa cho khát vọng tương lai” theo hình thức tổ chức 2 tiết thực hành đối với 3 chủ đề phần Lịch sử trong Nội dung Giáo dục địa phương thành phố Hải Phòng lớp 10.

Chuyên đề hướng tới thực hiện 3 mục tiêu: Thực nghiệm và minh họa cách thức tổ chức tiết báo cáo thực hành Nội dung Giáo dục địa phương với việc áp dụng một số phương pháp, kĩ thuật dạy học hiện đại và đổi mới kiểm tra đánh giá nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh.

Đồng thời, góp phần tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên bộ môn đang gặp phải trong quá trình dạy học chủ đề, trong cách thức tổ chức tiết thực hành; lan tỏa tinh thần đổi mới phương pháp dạy học đến các thầy giáo, cô giáo.

Đặc biệt, qua chuyên đề góp phần giáo dục lòng yêu nước, yêu quê hương; giúp học trò có khả năng phát triển hứng thú nghề nghiệp, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

Học sinh tự tin tương tác, trả lời các câu hỏi của giáo viên.

Em Vũ Đức Quang, lớp 10A11 chia sẻ, Giáo dục địa phương là một trong những môn học em thích nhất vì kiến thức gần gũi với nơi "chôn rau cắt rốn" của em. Hơn nữa, giờ học rất thú vị bởi thầy cô áp dụng nhiều phương pháp giáo dục hiện đại. Với chuyên đề “Thủy Nguyên- vùng đất địa linh, nhân kiệt, điểm tựa cho khát vọng tương lai” giúp học sinh nắm được những sự kiện lịch sử của địa phương, qua đó khơi gợi niềm tự hào, ý thức vươn lên trong học tập của học sinh.

Còn em Đào Thị Hải Yến, lớp 10A5 cho hay, dù là môn học mới nhưng rất thú vị. Không có tài liệu bản cứng nhưng với sự phát triển của công nghệ thông tin, chúng em tìm kiếm kiến thức, ngữ liệu liên quan đến bài dạy cũng không quá khó.

Gỡ khó để giáo dục toàn diện cho học sinh

Em Nguyễn Minh Huyền, lớp 10C8, Trường THPT Hải An (quận Hải An, Hải Phòng) cho rằng, qua từng bài giảng của thầy cô trong Nội dung Giáo dục địa phương giúp chúng em hiểu hơn về vẻ đẹp đa sắc của Hải Phòng. Môn học đã bồi dưỡng cho em tình yêu quê hương, đất nước. Từ đó, em thấy có trách nhiệm với cộng đồng, biết trân trọng và phát huy những giá trị truyền thống của địa phương.

Điều mà Minh Huyền thích nhất đó là các phân môn trong Nội dung Giáo dục địa phương rất gần gũi với Hải Phòng, giúp em mở rộng kiến thức các bộ môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế pháp luật, Âm nhạc, Mĩ thuật. Vốn sống phong phú, khi em làm bài tập các môn học liên quan sẽ sâu sắc và có liên hệ thực tế.

Đặc biệt, theo Minh Huyền, khi học Nội dung này, học sinh được thầy cô áp dụng các phương pháp như: dạy học dự án, thuyết trình, sân khấu hóa....giúp em và các bạn phát triển nhiều kĩ năng bổ ích như: thuyết trình, giao tiếp, xử lý tình huống, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề.

Học sinh được phát triển các kĩ năng cần thiết.

Với Trần Thị Hà Trang, lớp 12A3, Trường THPT Lê Quý Đôn (quận Hải An, TP Hải Phòng), Nội dung Giáo dục địa phương giúp em hoàn thiện tư duy môn học liên quan khi liên tưởng tới nơi mình sinh ra và lớn lên. Hà Trang cho rằng, học môn này khá nhẹ nhàng và không áp lực.

Hiện tại, dù không có tài liệu bản cứng và sách tham khảo cho Nội dung Giáo dục địa phương không nhiều. Nhưng các nhà trường đã bám sát chương trình, theo hướng dẫn của Sở GD&ĐT, đồng thời linh hoạt, chủ động các phương pháp dạy học đạt hiệu quả.

Cô Vũ Thị Bích Hằng, Tổ phó tổ Ngữ văn- Kinh tế pháp luật, Trường THPT Hải An cho hay, với những nội dung dạy học mới trong một chương trình mới thì không thể tránh khỏi sự bỡ ngỡ, khó khăn ban đầu. Thực tế, ngoài việc không có tài liệu bản cứng, thì để phân công chuyên môn cho giáo viên trong tổ không trùng tiết với các môn thầy cô đang đảm nhiệm cũng là khó khăn, bởi không phải trường nào cũng đủ giáo viên để giảng dạy. Tuy nhiên, tổ bộ môn linh hoạt "bù thiếu" giáo viên bằng cách tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn cho thầy cô từ đó chủ động với các chủ đề trong Nội dung Giáo dục địa phương.

Thông tin từ Sở GD&ĐT Hải Phòng, ngay từ đầu năm học, Sở đã có hướng dẫn các nhà trường thực hiện dạy học Nội dung Giáo dục địa phương. Theo đó, Sở nêu rõ vị trí, vai trò của Giáo dục địa phương, đồng thời hướng dẫn cụ thể nội dung và thời lượng; xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường; cách thực hiện hiệu quả phương pháp, hình thức tổ chức dạy học; đánh giá kết quả giáo dục.

Bà Phạm Thị Thu Hà, Trưởng phòng Giáo dục Trung học, Sở GD&ĐT Hải Phòng cho rằng, căn cứ vào hướng dẫn của Sở, các nhà trường thực hiện nghiêm túc thì hiệu quả dạy học Nội dung Giáo dục địa phương sẽ mang lại một cách rõ nét.

Thời gian qua, để các nhà trường thông hiểu và dạy học Nội dung Giáo dục địa phương hiệu quả tại đơn vị mình, Sở đã chỉ đạo Trường THPT Hải An, Trường THPT Thủy Sơn tổ chức chuyên đề cấp thành phố với môn học này. Các nhà trường có thể rút kinh nghiệm, học hỏi thêm nhiều cách thức dạy học từ thực tiễn.

Nguyễn Dịu