Thế khó của cổ phiếu bảo hiểm

Từ đầu năm đến hết tháng 11/2025, cổ phiếu bảo hiểm diễn ra sự phân hóa mạnh. Nhóm dẫn đầu gồm PTI, PVI và PRE với mức tăng lần lượt 51,2%, 50,3% và 20,1%. Nhóm tăng giá trung bình như BIC, ABI, BVH, BMI tăng từ 3 - 19%, phản ánh hoạt động kinh doanh ổn định nhưng chưa đủ để tạo ra “sóng”. Ngược lại, một số cổ phiếu giảm giá, đứng ngoài nhịp tăng chung của thị trường như PGI, BHI, AIC và BLI, với mức giảm từ 1 - 17,1%.

"Lạc nhịp" thị trường

Nhìn chung hiệu suất sinh lời của cả nhóm vẫn thấp hơn đà tăng của VN-Index, trong khi các nhóm chứng khoán, bất động sản hay nhóm cổ phiếu “họ Vin” đều tăng vượt xa bình quân thị trường.

Hiệu suất sinh lời của cả nhóm cổ phiếu bảo hiểm vẫn thấp hơn đà tăng của VN-Index.

Về thanh khoản, nhóm bảo hiểm giao dịch thấp hơn mặt bằng chung. Một số cổ phiếu ghi nhận khối lượng khớp lệnh cao, phản ánh mức độ quan tâm trội hơn của nhà đầu tư như BMI, BVH và MIG. Trong khi đó, các mã như BIC, PVI, ABI… thường xuyên có thanh khoản thấp. Đáng chú ý, một số mã gần như không có giao dịch như AIC, BLI, PGI, BHI và PTI, chủ yếu do giá trị vốn hóa và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng (free-float) thấp.

Có thể nói, nhóm cổ phiếu bảo hiểm “lạc nhịp” với sóng tăng của thị trường, mặc dù có những yếu tố hỗ trợ và nhóm này vẫn "ăn nên làm ra".

Theo báo cáo của Bộ Tài chính, thị trường bảo hiểm duy trì xu hướng tăng trưởng. Tổng doanh thu phí bảo hiểm toàn thị trường 11 tháng năm 2025 ước đạt 210.167 tỷ đồng, tăng 3,27% so với cùng kỳ. Trong đó, doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ ước đạt 79.421 tỷ đồng (tăng 10,34% so với cùng kỳ năm trước), bảo hiểm nhân thọ ước đạt 130.746 tỷ đồng (giảm nhẹ 0,6% so với cùng kỳ).

Về mặt định giá, ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân, Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho biết, phần lớn doanh nghiệp bảo hiểm trên sàn tập trung vào mảng phi nhân thọ. P/E 12 tháng gần nhất của nhóm này ở mức trung bình 11,8 lần, thấp hơn mức P/E chung của thị trường (khoảng 14 lần). Trong khi đó, định giá P/B ở mức 1,5 lần - tương đối hấp dẫn.

Vậy, nguyên nhân của sự “lạc nhịp” này do đâu?

Chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán, Viện trưởng Học viện Bảo hiểm và Quản trị rủi ro tài chính cho rằng, thị trường chứng khoán thường ưa thích các cổ phiếu có biến động mạnh, hình thành “sóng” từ tin tức và sự thay đổi của chính sách. Những ngành chịu ảnh hưởng lớn nhất là bất động sản và ngân hàng, nơi khung pháp lý thường xuyên được sửa đổi, bổ sung.

Ngược lại, ngành bảo hiểm hoạt động trong khung pháp lý ổn định, lại chịu tác động gián tiếp từ chính sách vĩ mô nên phản ánh chậm. Dòng tiền ra - vào cổ phiếu bảo hiểm hạn chế càng làm giảm mức độ hấp dẫn.

Theo ông Đán, nhà đầu tư cá nhân thường kỳ vọng hai yếu tố khi đầu tư cổ phiếu: cổ tức khi doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và chênh lệch giá khi thị trường biến động. Tuy nhiên, phần lớn nhà đầu tư nhỏ lẻ ưu tiên chiến thuật “mua thấp - bán cao”, tìm kiếm những đợt sóng mạnh, thay vì phân tích dòng tiền, lợi nhuận, EPS, P/E hay P/B.

Khó tạo "sóng" ngành

Đánh giá triển vọng thời gian tới, ông Nguyễn Thế Minh cho rằng, thị trường bảo hiểm được kỳ vọng tích cực nhờ GDP dự báo tăng trên 10%/năm, cùng sự cải thiện của hoạt động đầu tư tài chính khi lãi suất tiền gửi và lợi suất trái phiếu có xu hướng tăng.

Bên cạnh đó, thị trường bảo hiểm phi nhân thọ cũng mở ra nhiều cơ hội dài hạn. Giai đoạn 2026-2030, Chính phủ dự kiến nguồn vốn đầu tư công lên tới 8,5 triệu tỷ đồng. Đây là cơ hội cho các công ty bảo hiểm phi nhân thọ tiếp cận những dự án hạ tầng giao thông lớn, các công trình trọng điểm quốc gia, từ đó mang lại nguồn doanh thu đáng kể.

Tuy nhiên, ngành bảo hiểm vẫn đối diện không ít thách thức trong ngắn hạn, đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động ứng phó.

Theo báo cáo tổng hợp từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, số liệu của 32 doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ và 19 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ cho thấy mức độ thiệt hại do thiên tai trong thời gian qua là rất lớn. Chỉ riêng hai cơn bão số 10 và số 11 đã gây thiệt hại ước tính gần 1.674 tỷ đồng, đặt ngành bảo hiểm trước áp lực bồi thường chưa từng có trong nhiều năm.

Trong các nghiệp vụ bảo hiểm, bảo hiểm tài sản – kỹ thuật và bảo hiểm xe cơ giới là hai mảng chịu thiệt hại nặng nề nhất. Cụ thể, bảo hiểm tài sản – kỹ thuật ghi nhận 1.081 vụ tổn thất, với giá trị ước tính lên tới gần 1.593 tỷ đồng, chiếm phần lớn tổng mức thiệt hại.

Bảo hiểm xe cơ giới tiếp nhận 2.653 vụ, tổng số tiền tổn thất hơn 76 tỷ đồng. Bảo hiểm sức khỏe ghi nhận 2 vụ với số tiền chi trả khoảng 245 triệu đồng. Ngoài ra, bảo hiểm thân tàu và bảo hiểm nông nghiệp cũng ghi nhận 12 vụ tổn thất, với tổng thiệt hại hơn 4,7 tỷ đồng.

Đây được cho là thách thức lớn, có thể khiến một số công ty phải điều chỉnh giảm chỉ tiêu lợi nhuận cho năm tới, đặc biệt là những doanh nghiệp có tỷ trọng bồi thường cao.

“Cổ phiếu bảo hiểm thông thường sẽ bám theo thông tin về thiên tai, trong khi chính sách và khung pháp lý của ngành ít thay đổi nên không tạo ra biến động lớn. Những tác động gián tiếp từ kinh tế vĩ mô, ngành khác lại thường cần thời gian mới thấy được mức độ truyền dẫn”, chuyên gia Trần Nguyên Đán nhận xét.

Mặt khác, các công ty bảo hiểm không theo đuổi mục tiêu lợi nhuận quá cao và thường không công bố mức lãi lớn để tránh gây hiểu nhầm “không bồi thường cho khách hàng”. Khi lợi nhuận tăng mạnh, doanh nghiệp thường trích lập dự phòng hoặc tăng vốn điều lệ để xử lý phần lợi nhuận này. Dưới góc độ tài chính, quỹ dự phòng giúp làm mềm dòng tiền, hạn chế biến động lợi nhuận qua các năm. Doanh nghiệp bảo hiểm ưu tiên sự ổn định nên cổ phiếu khó tạo “sóng” như các ngành khác.

Hải Giang