Thấy gì khi Elon Musk nói rằng Singapore 'đang dần tuyệt chủng'

Musk đã phản hồi một bài đăng trên X có đề cập đến tỷ lệ sinh thấp, lực lượng lao động đang suy giảm ở Singapore, những nỗ lực của nước này nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt dân số bằng cách sử dụng robot để lấp đầy khoảng trống lao động.

Ông viết: "Singapore (và nhiều quốc gia khác) đang dần tuyệt chủng".

Theo số liệu từ Cục Thống kê Singapore, tỷ lệ sinh đẻ chung của cả nước đã giảm xuống mức thấp kỷ lục là 0,97 ca sinh trên một phụ nữ vào năm 2023, giảm 6,7% so với mức 1,04 ca sinh trên một phụ nữ vào năm 2022.

CEO của Tesla gần đây đã nhấn mạnh đến tỷ lệ sinh thấp của Hàn Quốc và cho biết 2/3 dân số có thể biến mất sau mỗi thế hệ.

Elon Musk tuyên bố Singapore đang dần "tuyệt chủng".

Trong khi Singapore vẫn đang phải vật lộn với tỷ lệ sinh thấp và dân số già hóa, cố vấn kinh tế của CGS International, Song Seng Wun, cho biết: "Musk không sai… Giới học thuật đã nói trong nhiều năm rằng nếu cứ để nguyên như vậy, nếu vấn đề dân số già hóa không được giải quyết, việc mọi người trì hoãn kết hôn và trì hoãn việc lập gia đình sẽ ảnh hưởng đến dân số thường trú".

Singapore đã tăng chế độ nghỉ phép chăm sóc con do chính phủ trả lương, thực hiện các bước để đảm bảo dịch vụ chăm sóc trẻ em có sẵn và giá cả phải chăng, tăng nguồn cung căn hộ xây theo đơn đặt hàng của HDB (Hội đồng Phát triển Nhà ở Singapore), cùng nhiều biện pháp khác.

Năng suất, robot và nhập cư

Nhà kinh tế trưởng của OCBC, Selena Ling, lưu ý rằng việc mọi người kết hôn muộn hơn và sinh ít con không phải là vấn đề mới, mà còn là hiện tượng toàn cầu.

"Câu hỏi lớn hơn là liệu chúng ta có thể tiếp tục bổ sung (lực lượng lao động đang suy giảm) bằng nhân tài nước ngoài và tạo ra mức tăng năng suất đủ để hỗ trợ tăng trưởng bền vững hay không", bà nói thêm.

Ông Song cho biết vì tăng trưởng kinh tế liên quan đến cả năng suất và tăng trưởng lao động nên sự chậm lại của tăng trưởng lao động trong bối cảnh dân số giảm phải được bù đắp bằng năng suất tăng.

Tỷ lệ sinh liên tục giảm ở Singapore.

Ông lưu ý rằng các lĩnh vực kinh tế thâm dụng lao động như dịch vụ khách sạn, thực phẩm và đồ uống có khả năng bị ảnh hưởng nhiều hơn so với các lĩnh vực có thể cơ giới hóa dễ dàng hơn như sản xuất.

Có lập luận cho rằng có thể sử dụng nhiều máy móc hơn để lấp đầy khoảng trống lao động. "Singapore là một trong những nơi sản xuất chế tạo đắt đỏ nhất, nhưng chúng tôi vẫn thu hút được một lượng lớn đầu tư vào sản xuất hóa chất và thực phẩm, vốn là những ngành sử dụng nhiều máy móc".

Nhưng trong khi công nghệ và tự động hóa có thể lấp đầy một số khoảng trống, chúng vẫn không thể thay thế hoàn toàn con người. Các lĩnh vực như sản xuất vẫn cần kỹ sư, và trong khi một người có thể được phục vụ cà phê bởi một nhân viên pha chế robot, nhiều người vẫn có thể thích người phục vụ hơn.

"Mọi lĩnh vực cần lao động đều sẽ bị ảnh hưởng... Số liệu thống kê của Singapore cho thấy rõ lý do chúng ta cần người nước ngoài", ông Song cho biết.

Chất lượng cuộc sống

Bà Ling lưu ý rằng đảo ngược xu hướng suy giảm dân số là thách thức đa chiều liên quan đến nguyện vọng về lối sống. Điều này có thể phức tạp hơn khi ngày càng có nhiều cặp đôi trì hoãn việc kết hôn và sinh con để theo đuổi sự nghiệp hoặc các mục tiêu khác như đi du lịch.

"Đó không phải là vấn đề mà chỉ cần vung tiền là có thể giải quyết được", bà Ling nói.

Ông Song nhận xét rằng trong khi vấn đề dân số già hóa của Singapore có tác động đến người dân nước này, thì nhiều người lại thờ ơ vì nó không ảnh hưởng đến họ ngay lập tức hoặc "ở cấp độ cá nhân hàng ngày".

Các vấn đề có xu hướng đè nặng hơn lên tâm trí mọi người liên quan đến chất lượng cuộc sống nói chung thay vì "nhu cầu của đất nước trong 50 năm tới", ông nói thêm. Theo ông, nâng cấp cơ sở hạ tầng, chi phí sinh hoạt, vấn đề nhà ở, tình trạng giao thông... mới là chuyện mọi người đang bận tâm hàng ngày.

Do đó, các nhà hoạch định chính sách phải tìm được sự cân bằng khi giải quyết các vấn đề về dân số già của Singapore bằng cách đảm bảo rằng người dân "vẫn hài lòng" với "chất lượng cuộc sống nói chung" của họ, ông Song cho biết.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế nói thêm rằng quy mô dân số nhỏ cũng có những lợi thế. "Điểm tốt của việc có dân số ít là các nhà hoạch định chính sách và người dân có thể tương tác một cách nhanh chóng và kịp thời".

Lê Vy

Ảnh: Reuters