Thắp sáng những ý tưởng của tuổi trẻ về khoa học, kỹ thuật

Học sinh tham dự cuộc thi năm học 2022-2023 (Ảnh: CAO TÂN)

Gắn hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh với đổi mới phương pháp dạy học

Trong 3 ngày tới đây, từ ngày 19 đến 21/3, tại Trường đại học Tôn Đức Thắng, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Cuộc thi nghiên cứu Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông năm học 2024-2025.

Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, cuộc thi được tổ chức nhằm khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống; tạo cơ hội để học sinh trung học giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học; tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các địa phương và hội nhập quốc tế.

Cuộc thi gắn hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh với việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới phương pháp, hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; đồng thời giúp hình thành cho học sinh trung học tác phong khoa học, năng lực nghề nghiệp và tiềm năng khởi nghiệp góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông.

Năm học 2024-2025, đến với cuộc thi có sự tham dự của 62/63 Sở Giáo dục và Đào tạo và 12 đơn vị thuộc các đại học, trường đại học, viện, viện nghiên cứu có các trường phổ thông; các trường phổ thông trực thuộc Bộ và cơ quan ngang Bộ

Năm nay, cuộc thi có tổng số 212 dự án dự thi, trong đó có 23 dự án cá nhân, 189 dự án tập thể; 190 dự án của học sinh cấp trung học phổ thông và 22 dự án của học sinh cấp trung học cơ sở; có tổng số 401 học sinh tham gia, trong đó có 358 học sinh cấp trung học phổ thông và 43 học sinh cấp trung học cơ sở.

Các dự án dự thi năm nay thuộc 22 lĩnh vực bao gồm: Khoa học động vật, Khoa học xã hội và hành vi, Hóa sinh, Y sinh và khoa học sức khỏe, Kỹ thuật Y sinh, Sinh học tế bào và phân tử, Hóa học, Sinh học trên máy tính và Sinh - Tin, Khoa học Trái đất và Môi trường, Hệ thống nhúng, Năng lượng hóa học, Năng lượng vật lý, Kỹ thuật cơ khí, Kỹ thuật môi trường, Khoa học vật liệu, Toán học, Vi sinh, Vật lý và Thiên văn, Khoa học thực vật, Rô-bốt và máy thông minh, Phần mềm hệ thống, Y học dịch chuyển.

Không khí mới cho Cuộc thi từ năm 2025

Cuộc thi Nghiên cứu khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông được Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức lần đầu vào năm 2013. Từ đó đến nay, mỗi năm cuộc thi được tổ chức một lần vào học kỳ 2 của năm học. Từ năm 2013 đến năm 2019, Cuộc thi được tổ chức tại hai điểm ở hai miền bắc, nam với số lượng tham dự là 4 - 6 dự án/đơn vị dự thi và được tổ chức lần lượt ở các địa phương khác nhau.

Từ năm 2020 đến năm 2024, cuộc thi giảm quy mô về số lượng dự án tham dự (2 dự án/đơn vị dự thi; riêng đối với thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và đơn vị đăng cai tổ chức Cuộc thi được tham dự 4 dự án) và được tổ chức tại một địa phương trên cả nước (riêng năm 2022 cuộc thi được tổ chức trực tuyến do dịch Covid-19).

Bắt đầu từ năm nay, cuộc thi lần đầu tiên được tổ chức theo quy định tại Thông tư 06/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành ngày 10/4/2024. Theo đó, các đơn vị dự thi là Sở Giáo dục và Đào tạo, mỗi đơn vị dự thi được đăng ký tối đa 3 dự án dự thi; riêng Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mỗi đơn vị được đăng ký tối đa 6 dự án dự thi. Đối với các đơn vị dự thi là trường trực thuộc Bộ, đại học, trường đại học, viện, học viện, mỗi đơn vị được đăng ký tối đa 2 dự án dự thi. Đơn vị đăng cai tổ chức Cuộc thi được đăng ký tối đa 6 dự án dự thi; riêng đơn vị đăng cai tổ chức Cuộc thi là Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội hoặc Thành phố Hồ Chí Minh, mỗi đơn vị được đăng ký tối đa 12 dự án dự thi.

Các dự án tham dự được tuyển chọn từ các cuộc thi cấp tỉnh, cấp trường. Theo báo cáo của các đơn vị tham gia, hằng năm có từ 200-300 dự án tham gia vòng sơ tuyển để lựa chọn tham gia vòng chung kết cuộc thi cấp tỉnh, trên cơ sở đó lựa chọn dự án tham gia Cuộc thi cấp quốc gia với số lượng dự án theo quy định từng năm của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Từ kết quả cuộc thi này, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ lựa chọn những dự án đạt giải cao nhất và có đủ điều kiện để tham gia Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế dành cho học sinh trung học dự kiến diễn ra vào tháng 5/2025 tại Hoa Kỳ.

THANH XUÂN