Thành tựu lớn nhất trong 3 năm đầu đời của trẻ là gì?

Trong ba năm đầu đời, trẻ nhỏ phát triển ba khả năng quan trọng nhất của con người - khả năng đứng thẳng và đi; khả năng ngôn ngữ; và cùng với sự xuất hiện của lời nói là khả năng tư duy.

Đứng và Đi

Hầu hết các bé bắt đầu tự biết đứng và biết đi vào khoảng một tuổi. Có bé thì sớm hơn, có bé thì trễ hơn - trong khoảng từ chín tháng đến một tuổi rưỡi.

Đứng thẳng và bước đi là điểm đặc trưng nhất của loài người. Thú vật không thể làm được điều này.

Tập đi - và sau đó tập nói và suy nghĩ - là những thành tựu quan trọng nhất trong sự phát triển của trẻ. Đó là những năng lực bẩm sinh của con người mà cần một môi trường thích hợp để được bộc lộ hoàn toàn.

Yếu tố hỗ trợ quan trọng nhất đối với sự phát triển này là sự hiện diện của những con người xung quanh - những người lớn đi đứng trong khi chăm sóc trẻ, và là hình mẫu để trẻ bắt chước.

Ảnh minh họa. Nguồn: The Today Show.

Những điều cha mẹ có thể làm: Bé biết đi

• Để bé tự đứng dậy và đi khi bé sẵn sàng.

• Không thúc đẩy việc tập đi, chẳng hạn như để trình diễn cho người khác xem.

• Đảm bảo có đủ không gian thoáng đãng trong nhà để bé có cơ hội di chuyển và khám phá môi trường.

• Cho bé thám hiểm dò xét quanh vườn hoặc công viên bất cứ lúc nào có cơ hội.

• Tránh sử dụng xe tập đi, đai tập đi hoặc ghế nhún.

• Cho bé nhiều cơ hội nhìn thấy cách bạn đi lại làm việc để bé có hình mẫu bắt chước.

Không gian và Tự do

Điều quan trọng là trẻ được tự do thể hiện nhu cầu phát triển của mình, nhu cầu đứng và đi.

Những lời khuyến khích và khen ngợi sẽ giúp trẻ phát huy, ngược lại, sự kỳ vọng quá sớm, bảo bọc quá mức hay tính lo lắng của người lớn có thể cản trở quá trình phát triển này. Thường thường là con bạn sẽ tìm ra cách tự mình đứng dậy và bước đi khi thời điểm thích hợp. Lý tưởng nhất là trong nhà có đủ không gian để bé được tự do di chuyển và khám phá quanh nhà. Đi chơi trong thiên nhiên, trong vườn hoặc công viên là những cơ hội tốt để luyện tập thêm.

Xe tập đi, đai tập đi, và ghế nhún

Những phát minh hiện đại này có khuynh hướng ngăn cản sự thể hiện tính chủ động và cá tính của trẻ. Chúng cũng có thể ngăn cản sự phát triển lành mạnh của khả năng biết đi, một khả năng cơ bản của trẻ nhỏ.

Thông qua việc tự tập đi và chập chững đi lại, dần dần bé sẽ mở mang một cá tính độc lập và vững mạnh hơn.

Việc kiên trì lặp đi lặp lại hành động đứng lên và tiến bước mà không cần những dụng cụ hỗ trợ cũng là một yếu tố xây dựng cá tính.

Bắt chước

Vai trò của người lớn là làm hình mẫu cho bé. Trong khi làm công việc hằng ngày bên cạnh bé, cha mẹ và những người chăm sóc trẻ cần di chuyển đi lại với một định hướng rõ ràng. Đảm bảo sao cho dáng đi của mình thật là vững chãi, khoan thai, duyên dáng và tự tin, bước chân hoàn toàn chạm đất.

Thanh Cherry & Jane Hanckel/NXB Trẻ