Thanh tra chuyển điều tra vi phạm của Công ty nhà Hà Nội tại dự án nhà ở xã hội xã Kim Chung
Hàng nghìn m2 nhà ở xã hội ở Hà Nội (xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội) bị cho thuê sai mục đích, cơ quan thanh tra đã chỉ rõ sai phạm làm thất thu ngân sách hàng tỷ đồng, đề nghị chuyển Công an điều tra.
Công bố kết luận thanh tra vi phạm tại khu nhà ở công nhân tại xã Kim Chung
Thanh tra Thành phố Hà Nội vừa công bố kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng diện tích tầng 1 khu nhà ở công nhân tại xã Kim Chung (huyện Đông Anh, Hà Nội) do Công ty TNHH MTV quản lý và phát triển nhà Hà Nội (Công ty nhà Hà Nội) được giao quản lý, vận hành từ năm 2007.
Theo thông tin công bố, Khu nhà ở công nhân tại xã Kim Chung là nhà ở xã hội được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách thành phố. Đây là dự án thí điểm thuộc sở hữu nhà nước phục vụ nhu cầu về nhà ở cho công nhân làm việc tại khu công nghiệp Thăng Long và các khu công nghiệp lân cận.
Quỹ nhà công nhân có 28 đơn nguyên, gồm 24 đơn nguyên thấp tầng (5 tầng) và 4 đơn nguyên cao tầng (15 tầng). Tổng diện tích tầng 1 được giao quản lý và cho thuê là hơn 16.000m2.
Theo kết luận thanh tra, từ năm 2010 đến hết 2019, công ty đã tự chuyển đổi công năng theo thiết kế là nhà để xe, phòng kỹ thuật điện, nước, sảnh chính để cho các tổ chức, cá nhân thuê 56 điểm (khoảng 10.000 m2) kinh doanh dịch vụ.
Hợp đồng cho thuê có thời hạn 3 năm, giá 33.000 đồng/m2/tháng (bao gồm VAT). Khi hết hợp đồng, công ty không báo cáo thành phố cho tổ chức đấu giá quyền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ mà tiếp tục ký cho thuê theo giá cũ đến năm 2019.
Ngoài ra, có 6 đơn vị sử dụng các phần diện tích theo thiết kế là sảnh chính, phòng để xe đạp, phòng bảo vệ, phòng chờ, hành lang, phòng bưu điện, thư báo không đúng công năng. Công ty không cung cấp được hợp đồng thuê.
Giữa năm 2017, Sở Xây dựng Hà Nội yêu cầu công ty thu hồi các điểm cho thuê không đúng quy định. Tuy nhiên, việc này đã không được các bên liên quan làm quyết liệt dẫn đến thời điểm tổ chức thanh tra (quý II/2024) vẫn còn khoảng 20 điểm chưa được thu hồi, phải ra quyết định cưỡng chế.

Khu nhà ở công nhân tại xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: IT
Từ năm 2017 đến tháng 4/2024, Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội không có biện pháp thu hồi số tiền nợ trong thời hạn hợp đồng, không có biện pháp thu hồi diện tích đã cho thuê, vẫn để bên thuê sử dụng dẫn đến nợ phát sinh ngoài hợp đồng thuê hơn 8 tỷ đồng (27 điểm cho thuê), làm thất thu ngân sách nhà nước không có khả năng thu hồi.
Thống nhất đề nghị chuyển hồ sơ thanh tra vi phạm về Công an để điều tra
Từ những tồn tại nêu trên, Thanh tra Hà Nội kiến nghị UBND thành phố chỉ đạo Chủ tịch Công ty TNHH MTV Quản lý và Phát triển nhà Hà Nội, Giám đốc Sở Xây dựng, Chủ tịch UBND huyện Đông Anh kiểm điểm trách nhiệm, có hình thức kỷ luật đối với tập thể, cá nhân có liên quan.
Tại buổi làm việc, các cơ quan thống nhất đề nghị Thanh tra thành phố chuyển hồ sơ, tài liệu về các hành vi vi phạm của Công ty TNHH MTV Quản lý và phát triển nhà Hà Nội đến Cơ quan An ninh điều tra, Công an thành phố để điều tra, xử lý theo quy định.
Chính sách nhà ở xã hội cho công nhân lao động được quy định thế nào?
Theo Luật Nhà ở 2024 quy định về sở hữu, phát triển, quản lý vận hành, sử dụng nhà ở, giao dịch về nhà ở và quản lý nhà nước về nhà ở tại Việt Nam Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước cho đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở theo quy định của Luật này.
Luật Nhà ở 2023 quy định chủ dự đầu tư dự án sẽ ưu đãi chính sách khi thực hiện dự án nhà ở xã hội theo Điều 85: Được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp…; được vay vốn với lãi suất ưu đãi; được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hỗ trợ thực hiện đấu nối hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án với hệ thống hạ tầng kỹ thuật của khu vực, bảo đảm đồng bộ hạ tầng xã hội trong và ngoài phạm vi dự án;
Được hưởng lợi nhuận định mức tối đa 10% tổng chi phí đầu tư xây dựng đối với phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội; được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại hoặc 20% tổng diện tích sàn nhà ở để kinh doanh dịch vụ, thương mại; được hạch toán riêng và được hưởng toàn bộ lợi nhuận đối với phần diện tích công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại ; Ưu đãi khác theo quy định của pháp luật (nếu có).
Tại Điều 76 Luật Nhà ở năm 2023 cũng quy định:
"Điều 76. Đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội
1. Người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ thuộc trường hợp được hỗ trợ cải thiện nhà ở theo quy định của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng.
2. Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn.
3. Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu.
4. Hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị.
5. Người thu nhập thấp tại khu vực đô thị.
6. Công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong và ngoài khu công nghiệp.
7. Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, công nhân công an, công chức, công nhân và viên chức quốc phòng đang phục vụ tại ngũ; người làm công tác cơ yếu, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách nhà nước đang công tác.
8. Cán bộ, công chức, viên chức theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức.
9. Đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định tại khoản 4 Điều 125 của Luật này, trừ trường hợp bị thu hồi nhà ở công vụ do vi phạm quy định của Luật này.
10. Hộ gia đình, cá nhân thuộc trường hợp bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.
11. Học sinh, sinh viên đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, dạy nghề, trường chuyên biệt theo quy định của pháp luật; học sinh trường dân tộc nội trú công lập.
12. Doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp".
Theo đó, các chính sách về nhà ở xã hội đã được quy định rõ từ chức năng tới các đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội. Các việc làm vi phạm có thể cần được điều tra, xử lý.