Thành phố Huế khi trực thuộc Trung ương

TP Huế hiện nay được tách ra thành 2 quận, gồm: Quận Thuận Hóa (ở phía Nam sông Hương và quận Phú Xuân (ở phía Bắc sông Hương).

Xây dựng đô thị Huế hài hòa

Nghị quyết 175 của Quốc hội về việc thành lập TP Huế trực thuộc Trung ương trên cơ sở toàn bộ diện tích tự nhiên 4.947,11 km2 và quy mô dân số 1.236.393 người của tỉnh TT - Huế. Từ ngày 01/01/2025, TP Huế trực thuộc Trung ương có 9 đơn vị cấp huyện huyện gồm: Quận Thuận Hóa, quận Phú Xuân (tách ra từ TP Huế hiện nay); thị xã Hương Thủy, thị xã Hương Trà hiện hữu và thị xã Phong Điền thành lập mới; các huyện Phú Vang, Quảng Điền, A Lưới và sáp nhập huyện Phú Lộc với huyện Nam Đông và 133 đơn vị cấp xã.

Theo Quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, khi trực thuộc Trung ương, tính chất đô thị loại I, TP Huế có yếu tố đặc thù là đô thị phát triển trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể Cố đô, bản sắc văn hóa Huế; đô thị đặc sắc về sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.

Đô thị Huế sẽ phát triển theo mô hình “Chuỗi đô thị theo hành lang kinh tế, hành lang giao thông kết hợp với các trung tâm động lực”. Các đô thị được phát triển đồng bộ, có vai trò hỗ trợ phát triển kinh tế xã hội, bảo tồn, phát huy giá trị đặc sắc Cố đô và di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận.

Khu vực đô thị trung tâm gồm TP Huế hiện hữu và vùng mở rộng phía Hương Thủy, Hương Trà. Đô thị cửa ngõ phía Nam tại Chân Mây. Đô thị cửa ngõ phía Bắc tại thị xã Phong Điền. Các đô thị khác được gắn kết trong các vùng sinh thái với hệ thống hạ tầng đô thị hoàn chỉnh. Trong đó, thị xã Phong Điền, thị xã Hương Thủy, thị xã Hương Trà là các đô thị trực thuộc có vai trò để bảo tồn, hỗ trợ khu vực đô thị trung tâm.

Từ sau năm 2025 đến năm 2030, đầu tư xây dựng đô thị Chân Mây (gồm Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô và phần mở rộng) đạt tiêu chí đô thị loại III để phát triển kinh tế, bảo tồn, hỗ trợ bảo tồn, phát huy giá trị đặc sắc cố đô và di sản văn hóa vật thể, phi vật thể đã được UNESCO công nhận. Từ sau năm 2030 đến năm 2045, TP Huế trực thuộc Trung ương với các đơn vị hành chính cấp huyện gồm: 4 quận (quận Thuận Hóa, quận Phú Xuân, quận Hương Thủy, quận Hương Trà) và 1 TP Chân Mây, thị xã Phong Điền và các huyện.

Tập trung xây dựng TP Chân Mây trở thành đô thị mới, động lực phát triển kinh tế - xã hội sau năm 2030. Từ sau năm 2045 đến năm 2065, ổn định và nâng cao chất lượng đô thị với mô hình khu vực đô thị trung tâm gồm 4 quận, 1 thành phố, 1 thị xã và các huyện.

Xây dựng đô thị Huế hài hòa giữa công tác bảo tồn không gian kiến trúc cảnh quan, giữ gìn cấu trúc vùng lõi đô thị hiện hữu, tôn vinh các giá trị của quần thể di tích Cố đô Huế và các di sản kiến trúc đặc trưng, bổ sung những giá trị mới mang tính thời đại để xây dựng hình ảnh thành phố trực thuộc Trung ương năng động, giàu bản sắc, hội nhập, nâng cao vị thế trong nước và quốc tế.

Thiết kế đô thị trên nền tảng khung cảnh quan thiên nhiên phong phú, đa dạng, trong đó, sông Hương là trục cảnh quan chính của đô thị lịch sử. Khu vực đồi núi và vùng sinh thái phía Tây Nam là không gian nền của đô thị. Hệ thống đầm phá Tam Giang và biển Đông là cửa ngõ hướng biển. Tổ chức trung tâm di sản văn hóa, trung tâm hành chính, các trung tâm kinh tế rõ nét. Xác lập các cửa ngõ đô thị, trục không gian, không gian mở, quảng trường, điểm nhấn đô thị, có tương quan về chiều cao, khối tích công trình khu vực đô thị hiện hữu. Kết nối mật thiết đô thị và nông thôn để gìn giữ những tập quán quần cư, không gian các làng cổ, làng nghề truyền thống, bảo tồn phát huy giá trị văn hóa nổi bật của Huế.

Phủ kín quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để thu hút đầu tư

Chia sẻ với báo chí khi TP Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, ông Nguyễn Văn Phương - Chủ tịch UBND tỉnh TT - Huế cho biết: Thành lập TP Huế trực thuộc Trung ương sẽ tạo ra ảnh hưởng, sức bật mới không chỉ cho Huế phát triển, mà còn khai thác tốt hơn các tiềm năng, thế mạnh về vị trí, di sản, văn hóa và đóng góp thiết thực cho vùng, cho đất nước. Đồng thời, sẽ giúp TP Huế bảo tồn và phát huy hơn nữa giá trị di sản Cố đô và bản sắc văn hóa Huế, với đặc trưng văn hóa, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.

Trên cơ sở định hình về phương án quy hoạch và kịch bản phát triển, tỉnh đã huy động tối đa các nguồn vốn để đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng đô thị theo hướng hiện đại. Trong đó, tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, tạo không gian, động lực phát triển mới như: Tuyến đường bộ ven biển, đường Nguyễn Hoàng và cầu vượt qua sông Hương, đường Tố Hữu nối dài đi sân bay Phú Bài, đường Vành đai 3... Tập trung hoàn thành đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I, Kinh thành Huế, các dự án chỉnh trang đô thị… Tập trung đầu tư một số công trình dự án trùng tu, bảo tồn di tích Cố đô Huế, di tích xuống cấp nghiêm trọng; tổ chức các lễ hội văn hóa truyền thống; tăng cường hợp tác với tổ chức quốc tế và chuyên gia để áp dụng các phương pháp bảo tồn tiên tiến. Chú trọng vào phát triển ngành công nghiệp văn hóa nhằm thu hút khách du lịch mà không làm tổn hại đến các di sản. Nhờ vào các giải pháp này, Huế sẽ không chỉ bảo tồn được giá trị văn hóa mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế, tạo ra một mô hình phát triển hài hòa giữa hiện đại và truyền thống.

Xây dựng quy hoạch phát triển bền vững, ưu tiên phủ kín quy hoạch phân khu, tiếp tục triển khai đồng bộ quy hoạch chi tiết các khu vực phát triển nhằm nâng cao tính chủ động, sẵn sàng trong kêu gọi, thu hút đầu tư. Trong đó, xác định rõ các khu vực cần bảo tồn di sản và các khu vực có thể phát triển dự án, giúp tránh xung đột giữa bảo tồn và phát triển.

Tập trung đầu tư hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng đồng bộ, đặc biệt hạ tầng giao thông kết nối, tạo không gian phát triển mới. Phát triển hệ thống đô thị di sản kết hợp đô thị hiện đại dựa trên nền tảng bảo tồn và phát huy giá trị di sản gắn với vị thế trung tâm của vùng và cả nước. Nâng cao hiệu quả khai thác Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô, Cảng hàng không Quốc tế Phú Bài, Cảng nước sâu Chân Mây, Lăng Cô - Bạch Mã, đặc biệt là vùng đầm phá Tam Giang - Cầu Hai và Quần thể di tích Cố đô Huế...

Chủ tịch UBND tỉnh TT - Huế nhấn mạnh: Trở thành thành phố trực thuộc Trung ương sẽ tạo điều kiện thu hút nguồn lực để phát triển nhanh hơn, đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng được đồng bộ và hiện đại, các chính sách thuận lợi cho các nhà đầu tư, góp phần đẩy mạnh nguồn thu ngân sách xứng tầm đô thị của quốc gia. Tỉnh đang khuyến khích đầu tư vào du lịch và dịch vụ, thu hút các dự án đầu tư lớn có tính dẫn dắt, đột phá, những lĩnh vực mang lại doanh thu cao mà không làm tổn hại đến di sản. Ưu tiên phát triển các dự án lớn, vừa và nhỏ cách xa các khu vực bảo tồn di sản, văn hóa. Các sản phẩm du lịch văn hóa, trải nghiệm truyền thống được ưu tiên phát triển. Trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, TP Huế sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất các chính sách ưu đãi mới cho nhà đầu tư tham gia vào các dự án, đặc biệt là các dự án bảo tồn và phát triển văn hóa.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh TT - Huế, quá trình phát triển, tỉnh TT - Huế luôn chú trọng đến công tác quy hoạch phát triển đô thị. Xác định rõ các không gian phát triển, khu vực dồn nén đô thị, không gian bảo vệ cảnh quan, không gian bảo vệ di sản và các khu vực tập trung phát triển các khu chức năng (khu du lịch, khu công nghiệp, khu vực phát triển nông nghiệp…).

Trí Đức