Thẩm tra sơ bộ dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc

Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại tổ chức thẩm tra sơ bộ dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Cùng dự phiên họp có Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Anh Tuấn – thành viên Ủy ban; các đồng chí Phó Chủ nhiệm Ủy ban, ĐBQH hoạt động chuyên trách Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại; đại diện Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội.

Về phía cơ quan soạn thảo dự án Luật có Thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam; cùng đại diện các Bộ, ngành Trung ương.

Hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về việc Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, thể chế hóa quy định của Hiến pháp năm 2013, ngày 13/11/2020, Quốc hội khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 130/2020/QH14 về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Đây là văn bản quy phạm pháp luật đầu tiên điều chỉnh hoạt động tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Trung tướng Lê Tấn Tới - Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại phát biểu khai mạc phiên họp.

Trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ trong thời gian qua, bên cạnh những thành tựu, kết quả đã đạt được; hoạt động tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Việt Nam cũng đã phát sinh những hạn chế, bất cập trong công tác tổ chức xây dựng lực lượng; cơ chế, quy trình triển khai lực lượng...

“Những hạn chế, bất cập này một phần xuất phát từ việc thiếu cơ chế, chính sách, hành lang pháp lý chưa đủ mạnh, chưa đáp ứng được tình hình thực tế của công tác tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc”, Chủ nhiệm Lê Tấn Tới nhấn mạnh.

Trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, Thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam cho biết, việc ban hành dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc là cần thiết, nhằm thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng về việc Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc; tiếp tục thể chế hóa quy định tại Hiến pháp năm 2013, các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên về tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc; khắc phục những hạn chế, bất cập tại Nghị quyết số 130/2020/QH14 ngày 13/11/2020 của Quốc hội về tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, vững chắc, lâu dài, ổn định cho việc triển khai lực lượng tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc.

Thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam trình bày Tờ trình của Chính phủ về dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Dự thảo Luật gồm 05 Chương, 29 Điều, quy định về nguyên tắc, đối tượng, hình thức, lĩnh vực; xây dựng, triển khai lực lượng; đảm bảo nguồn lực, chế độ, chính sách; hợp tác quốc tế về gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Một trong những quy định mới so với Nghị quyết số 130/2020/QH14 so với đề nghị xây dựng Luật đã được Bộ Quốc phòng trình Chính phủ đó là dự thảo Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc bổ sung quy định đối với đối tượng dân sự là cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước được cử tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc.

Theo đại diện Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam, việc bổ sung đối tượng dân sự sẽ giúp huy động thêm nguồn nhân lực để tham gia sâu rộng hơn vào các hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, nhất là các vị trí lãnh đạo, các vị trí tại các cơ quan hoạch định chính sách của Liên hợp quốc, qua đó, giúp mở rộng tầm ảnh hưởng, nâng cao vị trí, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế.

Các Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại dự phiên họp.

Rà soát, đảm bảo đồng bộ với các quy định pháp luật có liên quan

Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật, Thiếu tướng Vũ Xuân Hùng - Ủy viên Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cho biết, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cơ bản nhất trí sự cần thiết ban hành Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc. Việc ban hành Luật sẽ góp phần thể chế hóa đầy đủ đường lối, chủ trương của Đảng, Hiến pháp, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; góp phần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về việc Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc; khắc phục những tồn tại, hạn chế của quy định hiện hành; tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho việc triển khai thực hiện tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc trên thực tế.

Dự án Luật Tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc đã được xây dựng theo đúng trình tự, thủ tục quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; bảo đảm các yêu cầu theo quy định, đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật này trước khi trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 9.

Thiếu tướng Vũ Xuân Hùng - Ủy viên Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại báo cáo tại phiên họp.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại cho rằng việc bổ sung đối tượng là “Cán bộ, công chức, viên chức Nhà nước” tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc là phù hợp với yêu cầu thực tiễn trên cơ sở tổng kết đánh giá thi hành Nghị quyết số 130/2020/QH14; phù hợp với các quy định của Liên hợp quốc về cử viên chức dân sự tham gia các phái bộ gìn giữ hòa bình và phái bộ chính trị đặc biệt của Liên hợp quốc; giúp huy động thêm nguồn nhân lực trong các Ban, Bộ, ngành, địa phương; tham gia sâu rộng hơn vào các hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc, qua đó, giúp mở rộng tầm ảnh hưởng, nâng cao vị trí, vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế.

Bên cạnh đó, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát cơ sở thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế về phạm vi lĩnh vực tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình; nghiên cứu, rà soát tên của dự thảo Luật và phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng để bảo đảm tính bao quát, toàn diện, đầy đủ cơ sở pháp lý và phù hợp với bối cảnh và thực tiễn đang đặt ra.

Thực hiện chủ trương đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, trong đó xác định: “Xây dựng, ban hành luật, nghị quyết ngắn gọn, quy định những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội,… tuyệt đối không luật hóa quy định của nghị định, thông tư; loại ra khỏi dự thảo luật những vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ, các Bộ và các cơ quan khác…”. Qua rà soát, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục tiến hành rà soát để bảo đảm phù hợp với chủ trương đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật; đồng bộ với các quy định pháp luật có liên quan như: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật,…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Nguyễn Mạnh Tiến phát biểu tại phiên họp.

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật và cho rằng, dự án Luật đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại Phiên họp tháng 3/2025.

Các đại biểu cũng đề nghị Ban soạn thảo dự án Luật cần tiếp tục nghiên cứu, rà soát các quy định pháp luật trong nước, các điều ước quốc tế có liên quan và các văn bản quy định chung của Liên hợp quốc về việc tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình; cơ sở thực tiễn, kinh nghiệm quốc tế về phạm vi, hình thức, lĩnh vực tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình để cụ thể hóa các quy định tại dự thảo Luật, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, tính tương thích, phù hợp với các quy định của Liên hợp quốc trong hoạt động tham gia gìn giữ hòa bình.

Việc xây dựng dự án Luật cần rà soát, bảo đảm phù hợp với chủ trương đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật; đồng bộ với các quy định pháp luật có liên quan như: Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Đồng thời làm rõ hơn các chính sách của Nhà nước trong việc lồng ghép vấn đề bình đẳng giới; chế độ, chính sách đối với lực lượng Việt Nam tham gia hoạt động gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc…

Trung tướng Đỗ Quang Thành - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại kết luận nội dung phiên họp.

Kết luận nội dung phiên họp, Trung tướng Đỗ Quang Thành - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đề nghị Ban soạn thảo phối hợp với Tiểu ban Biên giới, biển đảo và đối ngoại của Ủy ban nghiên cứu, tiếp thu các ý kiến phát biểu và hoàn thiện Báo cáo thẩm tra, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp thứ 43 tới đây.

Một số hình ảnh tại phiên họp:

Trung tướng Lê Tấn Tới - Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại phát biểu khai mạc phiên họp.

Trung tướng Đỗ Quang Thành - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại điều hành nội dung phiên họp.

Trung tướng Nguyễn Minh Đức - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại phát biểu tại phiên họp.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Trường Giang phát biểu tại phiên họp.

Ủy viên Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Trịnh Xuân An phát biểu tại phiên họp.

Thượng tá Tô Long - Phó Chánh Văn phòng Thường trực Bộ Công an về gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc, Phó Cục trưởng Cục An ninh đối ngoại, Bộ Công an báo cáo tại phiên họp.

Thiếu tướng Phạm Mạnh Thắng, Cục trưởng Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam giải trình ý kiến các đại biểu.

Trọng Quỳnh