Thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án năm 2024

Toàn cảnh Phiên họp

Tội phạm lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng mạnh

Thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án; các báo cáo công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao năm 2024, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, về công tác phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm, năm 2024, Chính phủ có nhiều nỗ lực và đề ra nhiều giải pháp đấu tranh có hiệu quả đối với tội phạm và vi phạm pháp luật. Lực lượng Công an đã triển khai nhiều biện pháp để xử lý nhanh chóng những điểm nóng, nhóm tội phạm có tổ chức; phát hiện và xử lý nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga

Công tác bảo đảm an ninh chính trị nội bộ, chống khủng bố được triển khai đồng bộ, toàn diện. Việc tăng cường Công an xã chính quy và lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở góp phần giáo dục, quản lý chặt chẽ hơn nhóm đối tượng có nguy cơ phạm tội cao, đối tượng có liên quan đến ma túy. Việc xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư bước đầu góp phần đổi mới công tác quản lý Nhà nước về an ninh trật tự, hỗ trợ nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm, bảo đảm trật tự an toàn xã hội.

Tuy nhiên, tội phạm và vi phạm pháp luật về trật tự xã hội vẫn tăng cả về số vụ và số người bị thương. Một số loại tội phạm tăng mạnh, như: tội phạm có tổ chức tăng 46,08%, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản tăng 83,36%, đánh bạc trên mạng Internet tăng 105,22%. Xảy ra một số vụ giết người với tính chất man rợ, liều lĩnh, gây tâm lý phẫn nộ, lo lắng, bất an trong Nhân dân.

Tỷ lệ điều tra, khám phá các loại tội phạm vượt chỉ tiêu của Quốc hội giao

Liên quan đến Báo cáo công tác của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao năm 2024, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, về công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp trong lĩnh vực hình sự ,VKS đã trực tiếp hủy bỏ nhiều quyết định của Cơ quan điều tra không có căn cứ, góp phần hạn chế oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Việc xét phê chuẩn áp dụng các biện pháp ngăn chặn được thực hiện cơ bản chặt chẽ, đúng pháp luật. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Công tác giải quyết án tham nhũng, kinh tế tiếp tục đạt kết quả tích cực. Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm, kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được Tòa án chấp nhận vượt chỉ tiêu của Quốc hội. Tuy nhiên, vẫn còn trường hợp phải đình chỉ điều tra bị can do không có sự việc phạm tội, hành vi không cấu thành tội phạm hoặc hết thời hạn điều tra không chứng minh được bị can phạm tội, liên quan đến trách nhiệm của VKS.

Công tác điều tra của Cơ quan điều tra VKSNDTC đạt kết quả tích cực, tiếp tục thực hiện đạt và vượt nhiều chỉ tiêu theo yêu cầu của Quốc hội. Không có trường hợp nào Tòa án tuyên không phạm tội, chưa phát hiện trường hợp nào bị điều tra, truy tố oan. Tỷ lệ điều tra, khám phá các loại tội phạm vượt chỉ tiêu của Quốc hội giao, trong đó, tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt 100%. Tuy nhiên, tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Bên cạnh đó, tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm các vụ, việc dân sự; tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm các vụ án hành chính được Tòa án chấp nhận vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Tuy nhiên, tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm các vụ án hành chính và tỷ lệ kháng nghị giám đốc thẩm các vụ, việc dân sự được Tòa án chấp nhận chưa đạt chỉ tiêu của Quốc hội.

Công tác kiểm sát thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự, kiểm sát thi hành án dân sự, thi hành án hành chính đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, một số VKS chưa kịp thời phát hiện vi phạm trong thi hành tạm giữ, tạm giam, quản lý người bị tạm giữ, tạm giam.

Giải quyết các vụ án hình sự đạt 98,18%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao

Liên quan đến Báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao về công tác của các Tòa án năm 2024, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, năm 2024, mặc dù số lượng các vụ án hình sự đã thụ lý tiếp tục tăng, song các Tòa án đã giải quyết các vụ án hình sự đạt 98,18%, vượt 10,18% so với chỉ tiêu Quốc hội giao. Hình phạt mà các Tòa án áp dụng cơ bản bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội, đáp ứng yêu cầu đấu tranh, phòng, chống tội phạm trong tình hình hiện nay. Tranh tụng tại phiên tòa được bảo đảm thực chất, hiệu quả; chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người vô tội. Tỷ lệ án bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan không vượt quá 1,5% theo yêu cầu của Quốc hội. Các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ được các Tòa án phối hợp với VKS đưa ra xét xử kịp thời, nghiêm minh. Tuy nhiên, công tác xét xử các vụ án hình sự vẫn còn một số hạn chế, như: một số trường hợp định tội danh chưa đúng, áp dụng hình phạt chưa đúng tính chất, mức độ của hành vi phạm tội.

Các vụ, việc dân sự được các Tòa án thụ lý tăng; tỷ lệ xét xử, giải quyết đạt 87,51%, vượt 9,51% so với chỉ tiêu Quốc hội giao. Nhìn chung, các Tòa án đã chấp hành nghiêm thời hạn xét xử, giải quyết các vụ, việc dân sự. Tuy nhiên, việc áp dụng pháp luật trong giải quyết một số vụ án chưa đúng. Một số vụ, việc dân sự còn vi phạm quy định về thời hạn tố tụng.

Tỷ lệ xét xử, giải quyết các vụ án hành chính đạt 76,92%, vượt 16,92% so với chỉ tiêu Quốc hội giao.

Kết quả THADS năm 2024 đạt cao hơn so với năm 2023

Đối với Báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án và thực hiện chế định Thừa phát lại, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga cho biết, về công tác thi hành án hình sự năm 2024, số lượng người chấp hành án phạt tù tăng mạnh so với năm 2023. Chính phủ đã chỉ đạo triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ về quản lý giam giữ, giáo dục cải tạo phạm nhân. Công tác giáo dục phạm nhân được chú trọng, số phạm nhân được xếp loại cải tạo khá tăng. Việc tổ chức thi hành án phạt trục xuất đúng trình tự, thủ tục luật định, bảo đảm an ninh, an toàn. Công tác quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng tiếp tục được chú trọng thực hiện. Tuy nhiên, còn có trường hợp quyết định thi hành án, quyết định hoãn chấp hành án có vi phạm; công tác quản lý giam giữ phạm nhân còn có mặt sơ hở; còn xảy ra các trường hợp phạm nhân trốn, phạm tội mới; chất lượng lập hồ sơ đề nghị xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù và tha tù trước thời hạn có điều kiện còn một số hạn chế. Công tác thi hành án tử hình còn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Còn tình trạng lập, cập nhật, quản lý hồ sơ thi hành án hình sự tại cộng đồng chưa đầy đủ.

Về công tác thi hành án dân sự (THADS), Ủy ban Tư pháp cơ bản tán thành với đánh giá của Chính phủ về kết quả đạt được, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân và giải pháp trong công tác THADS năm 2024. Kết quả THADS năm 2024 đạt cao hơn so với năm 2023 cả về tiền và việc. Việc áp dụng các biện pháp bảo đảm, biện pháp cưỡng chế thi hành án được tăng cường; công tác phối hợp, công tác bồi thường thuộc trách nhiệm của Nhà nước tiếp tục được chú trọng thực hiện theo quy định. Tuy nhiên, vẫn còn trường hợp ra quyết định thi hành án không chính xác, phải thu hồi, hủy bỏ và chưa đạt chỉ tiêu Quốc hội giao. Bên cạnh đó, Chính phủ tiếp tục quan tâm, chỉ đạo thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp và tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, theo dõi công tác THAHC ở địa phương.

Về hoạt động Thừa phát lại, năm 2024, cả nước có 207 Văn phòng Thừa phát lại được thành lập tại 50 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, với 422 Thừa phát lại đang hành nghề; tổng doanh thu đạt hơn 203 tỷ đồng, tăng 30 tỷ đồng so với 2023. Tuy nhiên, việc hoàn thiện thể chế về Thừa phát lại còn chậm và chưa đáp ứng được yêu cầu về cải cách tư pháp và hỗ trợ cho công tác THADS.

Một số hình ảnh tại Phiên họp:

Phó Chủ tịch Quốc hội, Thượng tướng Trần Quang Phương điều hành Phiên họp

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang trình bày Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật năm 2024

Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày Báo cáo công tác năm 2024 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao

Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Lê Minh Trí trình bày Báo cáo công tác của Tòa án nhân dân năm 2024

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Báo cáo về công tác thi hành án năm 2024

Các đại biểu dự Phiên họp./.

Bích Ngọc - Nghĩa Đức - Phạm Thắng