Thảm họa da cam - Nỗi đau còn mãi

Chất độc da cam (CĐDC) đã gây nên nhiều thảm cảnh mà nhiều thế hệ người Việt Nam phải hứng chịu; đã có hàng trăm nghìn nạn nhân chết và hàng trăm nghìn người đang phải vật lộn với bệnh tật hiểm nghèo. Để tưởng nhớ các nạn nhân CĐDC và nhắc nhở các thế hệ người dân Việt Nam về nỗi đau da cam, ngày 10/8 hằng năm được lấy là Ngày Da cam Việt Nam.

Theo thống kê, từ năm 1961 đến 1971, quân đội Mỹ đã sử dụng gần 80 triệu lít chất độc hóa học; trong đó 61% là CĐDC, chứa 366kg dioxin. CĐDC/dioxin có khả năng gây ra nhiều bệnh nguy hiểm, như: Ung thư da, đột biến gen, dị tật bẩm sinh, tai biến sinh sản... đặc biệt, nó có thể di truyền qua nhiều thế hệ. CĐDC/dioxin làm hơn 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, trong đó hơn 3 triệu người là nạn nhân. Hiện nay, ở nước ta CĐDC/dioxin di truyền sang thế hệ thứ 3 và có nạn nhân thuộc thế hệ thứ 4. Nhiều gia đình nạn nhân không còn duy trì được nòi giống; nhiều phụ nữ không được hưởng hạnh phúc làm vợ, làm mẹ; nhiều gia đình có 3 thế hệ là nạn nhân. Hàng trăm nghìn người đang vật lộn với bệnh tật hiểm nghèo, chết dần, chết mòn, vật vã, đau đớn vì những căn bệnh quái ác liên quan đến CĐDC.

Nhận thức rõ hậu quả nặng nề của chất độc hóa học đối với môi trường và con người, ngay sau khi chiến tranh kết thúc, mặc dù còn vô vàn khó khăn, nhưng Đảng và Chính phủ đã có nhiều chủ trương, chính sách khắc phục hậu quả CĐDC, hằng năm Nhà nước dành khoản ngân sách lớn để trợ cấp, chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng cho nạn nhân CĐDC. Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ, ngày 10/1/2004, Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Việt Nam (Vietnam Association for Victims of Agent Orange/dioxin-VAVA) được thành lập. Đây là một bước tiến quan trọng, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước đối với nhiệm vụ khắc phục hậu quả chất độc hóa học trong chiến tranh.

Đến nay, hội có 63 tổ chức thành viên ở các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương với hơn 400 nghìn hội viên. Hoạt động của hội nhằm giúp đỡ, bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân CĐDC, góp phần khắc phục hậu quả chất độc hóa học trong chiến tranh ở Việt Nam và đại diện cho các nạn nhân CĐDC Việt Nam quan hệ với các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước. Quá trình hoạt động, các cấp hội đã vượt qua nhiều khó khăn, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao; chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương đẩy mạnh công tác chăm lo, giúp đỡ, bảo vệ nạn nhân CĐDC; phấn đấu hoàn thành mục tiêu bảo đảm 100% người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học và con đẻ của họ bị di nhiễm được hưởng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng.

Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin tỉnh tặng quà nạn nhân chất độc da cam xã Bế Văn Đàn (Quảng Hòa).

Toàn tỉnh hiện có 7/10 hội cấp huyện, Thành phố và 28/106 hội cấp xã, phường, thị trấn có người tham gia hoạt động kháng chiến. Tổng số hội viên đến nay 1.751 người; riêng năm 2024, kết nạp mới được 42 hội viên. Hội cấp xã, phường tuy không có thù lao, không có kinh phí hoạt động nhưng đã có nhiều biện pháp khắc phục để duy trì hoạt động tốt như: Hội nạn nhân CĐDC/dioxin các phường Hòa Chung, Tân Giang, Hợp Giang (Thành phố), xã Hoàng Tung, Hưng đạo (Hòa An) và một số hội cấp xã của huyện hội Hòa An được lãnh đạo địa phương cho phép vận động toàn dân thuộc địa bàn quản lý đóng góp xây dựng quĩ “Vì nạn nhân da cam”, xây dựng được qui chế quản lý quĩ để vừa chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân và trích một phần kinh phí để hoạt động tại cơ sở.

Hằng năm, các cấp hội thăm, tặng quà, chăm sóc giúp đỡ cho nạn nhân, hỗ trợ nạn nhân làm nhà, sửa chữa nhà, chăn nuôi, hỗ trợ học nghề, tạo việc làm, xây dựng dự án nuôi dưỡng tại nhà cho con nạn nhân không còn khả năng lao động; vận động nguồn lực giúp đỡ nạn nhân... nhiều gia đình nạn nhân khó khăn về nhà ở được hỗ trợ, giúp đỡ một phần kinh phí để làm nhà, sửa chữa nhà. Đồng thời, phối hợp các đơn vị, như Hội bảo trợ người khuyết tật và bảo vệ quyền trẻ em tỉnh thực hiện mô hình hỗ trợ phát triển chăn nuôi trâu, bò sinh sản tạo sinh kế để hộ nghèo, hộ cận nghèo có người khuyết tật do ảnh hưởng CĐDC và nạn nhân CĐDC trên địa bàn tỉnh.

Ngày vì nạn nhân chất độc da cam Việt Nam 10/8 là dịp để chúng ta cùng nhìn lại thảm họa da cam do chất độc hóa học gây ra, đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp, quan tâm thực hiện tốt chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước, tích cực vận động nguồn lực để khắc phục hậu quả chất độc hóa học trong chiến tranh, để nạn nhân CĐDC vơi bớt mặc cảm và những khó khăn trong cuộc sống, góp phần thực hiện tốt chính sách hậu phương, xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

P.V