Tên lửa đắt tiền 48N6DM thuộc tổ hợp S-400 bị bắn hạ khi tấn công Kyiv

Trong cuộc tấn công đường không cường độ cao vào thủ đô Kyiv của Ukraine hôm 2/9, Quân đội Nga đã sử dụng tên lửa dẫn đường tầm xa 48N6DM thuộc tổ hợp phòng không S-400 Triumf.

Thông tin về vũ khí mà quân Nga sử dụng trong trận đánh được công bố bởi tác giả kênh Telegram "Đại tá GSh", đây là một chuyên gia quân sự nổi tiếng, thường xuyên đưa ra bình luận về chủ đề vũ khí hàng không và phòng không.

Theo thông báo, tên lửa 48N6DM Nga đã không tiếp cận được mục tiêu khi bị phòng không Ukraine đánh chặn thành công, chiến công có thể thuộc về một tổ hợp Patriot hoặc SAMP/T triển khai gần đó, mảnh vỡ của đạn tấn công đã được đăng tải khá rõ nét.

Thông tin từ nhà sản xuất Nga cho biết, 48N6DM là tên lửa phòng không dẫn đường trang bị cho tổ hợp S-400 Triumf và các phiên bản nâng cấp của S-300, quả đạn sử dụng cơ chế dẫn đường kết hợp thông qua đầu dò radar bán chủ động đi kèm lệnh hiệu chỉnh vô tuyến.

Khối lượng đầu đạn của tên lửa 48N6DM ước tính khoảng 180 kg, nhưng phần lớn nằm ở mảnh văng thay vì thuốc nổ, tầm hoạt động khi chống lại các mục tiêu trên không lên tới 250 km, ở độ cao từ 100 mét đến 27 km.

Đây không phải là lần đầu tiên Quân đội Nga sử dụng tên lửa phòng không dẫn đường thuộc tổ hợp S-400, thậm chí còn hơn thế nữa là S-300, để tấn công các cơ sở hạ tầng trên lãnh thổ Ukraine.

Tên lửa 5V55 hoặc 48N6 với nhiều phiên bản khác nhau đang được quân Nga sử dụng để tấn công các thành phố của Ukraine. Nhiều vụ phóng được thực hiện cả từ vùng lãnh thổ đang bị chiếm đóng cũng như từ đất Nga.

Vấn đề cần nói ở đây là nếu như 5V55 là tên lửa đã cũ, bị nhận xét không hiệu quả trong tác chiến phòng không hiện đại nên có thể sử dụng để tấn công mục tiêu mặt đất thì việc huy động cả loại 48N6DM đời mới rất đắt tiền cho nhiệm vụ trên rõ ràng quá lãng phí.

Trong trường hợp dùng tấn công mặt đất, hướng dẫn bằng lệnh vô tuyến được sử dụng để điều khiển đạn 48N6DM. Tọa độ của mục tiêu mặt đất và độ cao của vụ nổ đối với đầu đạn tên lửa được nhập vào hệ thống phòng không từ đầu.

Việc kích nổ đầu đạn cũng diễn ra dưới sự chỉ huy của radar chiếu xạ, chính vì vậy tầm bắn của tên lửa phòng không thuộc tổ hợp S-300/400 khi tấn công mặt đất bị giới hạn trong khoảng 30 - 40 km.

Trong trường hợp bắn ở tầm xa hơn, ngoài đường chân trời vô tuyến điện từ, tên lửa ở độ cao nhất định sẽ mất tín hiệu radar và thực tế rơi vào khu vực vị trí gần đúng của mục tiêu mặt đất được chọn để tiêu diệt.

Đó là lý do tại sao, trong hầu hết các trường hợp, việc sử dụng đạn 5V55 hoặc 48N6 ở tầm xa dẫn đến việc tên lửa phòng không chẳng thể bắn trúng mục tiêu cụ thể và đóng vai trò uy hiếp tinh thần nhiều hơn.

Nhưng trên hết, giới quan sát nhận xét, việc Nga sử dụng tên lửa phòng không tầm xa để tấn công mục tiêu mặt đất, trong tầm bắn của pháo phản lực dẫn đường là việc làm hết sức lãng phí và không thể hiểu nổi.

Sẽ hợp lý hơn nếu dùng quả đạn này tấn công một mục tiêu giá trị cao khi chưa kịp huy động hỏa lực tầm xa, thay vì bắn vào mục tiêu cố đinh trong khu vực đông dân cư.

Việt Dũng