Tập trung khắc phục những tồn tại trong chống khai thác IUU

Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực trong chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), nhưng công tác này tại các địa phương ven biển trong tỉnh vẫn còn tồn tại, hạn chế cần khẩn trương khắc phục nhằm tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC).

Nhiều nỗ lực nhưng vẫn còn bất cập

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh không có tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài. Đến nay, 3.414 tàu cá đã được đăng ký, cập nhật đầy đủ trên hệ thống Vnfishbase; 100% tàu đủ điều kiện đã được đánh dấu, kẻ số đúng quy định. Trong số 630 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên, có 628 tàu lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS), 602 tàu được cấp giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm. Khánh Hòa cũng là địa phương đi đầu trong triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử (eCDT), giám sát chặt chẽ hoạt động chế biến - xuất khẩu thủy sản. Các vi phạm IUU được xử lý nghiêm, với 4 trường hợp bị xử phạt, tổng số tiền 20 triệu đồng.

Kỹ thuật viên của Đài Thông tin Duyên hải Nha Trang kiểm tra thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá tại cảng Hòn Rớ.

Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, song công tác chống khai thác IUU tại các địa phương trong tỉnh vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần sớm được xử lý dứt điểm. Chẳng hạn, tại TP. Nha Trang - nơi có đội tàu lớn nhất tỉnh với 1.405 tàu, vẫn còn 3 tàu hết hạn giấy phép khai thác, 127 tàu hết hạn đăng kiểm, 1 tàu chưa lắp VMS, 6 tàu chưa có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tàu cá. Ngoài ra, có 99 tàu thường xuyên hoạt động ngoài tỉnh, 84 tàu ngừng kết nối VMS.

Qua rà soát của Chi cục Thủy sản, Biển và Hải đảo, toàn tỉnh hiện còn 4 tàu thuộc nhóm nguy cơ cao vi phạm IUU, 126 tàu hoạt động thường xuyên ngoài tỉnh, 22 lượt tàu mất kết nối giám sát, 159 tàu ngừng kết nối VMS, 350 tàu hết hạn đăng kiểm, 28 tàu chưa được cấp hoặc đã hết hạn giấy chứng nhận an toàn thực phẩm tàu cá…

Theo ông Nguyễn Trọng Chánh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, dự kiến tháng 10-2025, Đoàn thanh tra của EC sẽ sang Việt Nam kiểm tra lần thứ 5. Những tồn tại hiện nay, nếu không xử lý dứt điểm, sẽ ảnh hưởng đến nỗ lực chung của tỉnh. Sở đã yêu cầu các đơn vị chức năng phối hợp với UBND các địa phương ven biển, cơ quan liên quan tập trung giải quyết dứt điểm các tồn tại và siết chặt kiểm soát, kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện hoặc có nguy cơ vi phạm IUU cao ra khơi.

Thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ trọng tâm

Để khắc phục triệt để các tồn tại, các địa phương ven biển cần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ như: Giải bản tàu cá không còn hoạt động; cập nhật danh sách tàu không đủ điều kiện, không để tồn tại tàu “3 không”; quản lý ngư cụ, trang thiết bị trên tàu; cần rà soát, công bố các cảng cá tư nhân đủ điều kiện hoạt động, đảm bảo nhu cầu bốc dỡ sản phẩm qua cảng; giám sát chặt tàu rời - cập cảng; kiểm soát sản lượng, nguồn gốc hải sản qua eCDT; yêu cầu các cơ sở thu mua chỉ hoạt động tại các cảng được công bố; các tàu cá phải thực hiện đầy đủ các thủ tục rời, cập cảng, bốc dỡ sản phẩm tại cảng, xuất, nhập đồn hoặc trạm Biên phòng…

Tàu cá neo đậu tại vùng nước cảng Hòn Rớ.

Với nhóm tàu có nguy cơ vi phạm vùng biển nước ngoài, cần lập danh sách và quản lý chặt chẽ chủ tàu, ngư dân từng vi phạm, tàu thường xuyên mất kết nối VMS; hoàn thiện hồ sơ, xử lý nghiêm vi phạm phát sinh. Cần khẩn trương hoàn tất việc lắp đặt thiết bị VMS cho tàu còn thiếu; phối hợp nhà cung cấp hỗ trợ kỹ thuật, triển khai báo cáo vị trí tự động khi mất kết nối VMS trên biển; tổ chức trực ban 24/24 giờ để theo dõi, cảnh báo các trường hợp ngắt kết nối.

Tại cuộc họp mới đây về tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC, ông Lê Hữu Hoàng - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo IUU tỉnh yêu cầu, các sở, ngành, địa phương cần quyết tâm cao, thực hiện hiệu quả công tác chống khai thác IUU, chuẩn bị kỹ cho đợt thanh tra EC. Trong đó, tập trung xử lý các tồn tại về đăng kiểm, giấy phép, giám sát hành trình, truy xuất nguồn gốc thủy sản. Sở Nông nghiệp và Môi trường tham mưu UBND tỉnh kế hoạch triển khai cao điểm giải quyết hiệu quả, hiệu lực khuyến nghị cảnh báo “thẻ vàng” của EC, có phân công nhiệm vụ cụ thể cho các cơ quan, đơn vị liên quan. UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo cấp xã kiểm soát chặt hoạt động đóng - sửa tàu, tuyệt đối không để phát sinh tàu cá “3 không”; giao cán bộ địa phương chịu trách nhiệm theo dõi từng tàu, yêu cầu chủ tàu thực hiện đầy đủ thủ tục đăng ký - đăng kiểm, gia hạn giấy phép, lắp đặt và duy trì tín hiệu VMS. Với các tàu hư hỏng, giải bản, chuyển nhượng, cần hướng dẫn chủ tàu làm thủ tục xóa đăng ký hoặc sang tên theo quy định.

HẢI LĂNG