Tập thể dục có vai trò gì với người bị hạ đường huyết?

Hạ đường huyết thường gặp ở những người mắc bệnh đái tháo đường do sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết không đúng cách. Tuy nhiên, hạ đường huyết cũng có thể xảy ra ở những người không mắc bệnh đái tháo đường, do nhiều nguyên nhân khác nhau như nhịn ăn kéo dài, tập luyện quá mức mà không bổ sung đủ dinh dưỡng hoặc rối loạn nội tiết...

1. Vai trò của tập luyện đối với người bị hạ đường huyết

Tập luyện đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và ngăn ngừa các cơn hạ đường huyết, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao. Việc duy trì một chế độ tập luyện đều đặn giúp cải thiện sự nhạy cảm của cơ thể với insulin, tăng cường khả năng kiểm soát đường huyết và ổn định năng lượng.

Các dấu hiệu khi bị hạ đường huyết.

Dưới đây là những lợi ích chính của tập luyện đối với người bị hạ đường huyết:

- Cải thiện sự nhạy cảm với insulin: Tập luyện thường xuyên giúp cơ bắp hấp thụ glucose một cách hiệu quả hơn mà không cần đến nhiều insulin. Điều này rất quan trọng trong việc duy trì mức đường huyết ổn định, đặc biệt đối với những người sử dụng insulin hoặc thuốc hạ đường huyết.

- Tăng cường chuyển hóa năng lượng: Các bài tập nhẹ nhàng, vừa phải, chẳng hạn như đi bộ, yoga, hoặc bơi lội, có thể giúp cơ thể chuyển hóa năng lượng tốt hơn, giảm nguy cơ hạ đường huyết đột ngột do sự tiêu thụ glucose ổn định.

- Cải thiện tuần hoàn máu: Tập luyện không chỉ giúp tăng cường tuần hoàn máu mà còn hỗ trợ hệ thần kinh tự động điều chỉnh tốt hơn, giúp cơ thể phản ứng nhanh chóng khi có dấu hiệu hạ đường huyết.

- Giảm stress: Stress có thể làm gia tăng nguy cơ hạ đường huyết do ảnh hưởng đến hormone cortisol và adrenaline. Tập luyện là một phương pháp giảm stress hiệu quả, giúp cơ thể duy trì cân bằng nội tiết tố.

2. Các bài tập cho người bị hạ đường huyết

Việc lựa chọn bài tập phù hợp cho người bị hạ đường huyết là vô cùng quan trọng để tránh tình trạng tụt đường huyết đột ngột trong khi tập luyện. Những bài tập này nên được thực hiện sau khi ăn nhẹ để tránh nguy cơ hạ đường huyết.

Đi bộ nhẹ nhàng giúp duy trì mức đường huyết ổn định (ảnh minh họa).

Dưới đây là các bài tập tốt cho người bị hạ đường huyết nhằm hỗ trợ duy trì mức đường huyết ổn định và cải thiện sức khỏe.

2.1. Đi bộ nhẹ nhàng

Thời gian: 20-30 phút mỗi ngày.

Cách thực hiện:

- Bắt đầu bằng bước chân chậm, giữ lưng thẳng và hít thở đều.

- Tăng dần tốc độ bước chân nhưng không quá nhanh, duy trì nhịp thở đều đặn.

- Giữ tay đung đưa nhẹ nhàng để cân bằng cơ thể.

Lưu ý: Nên đi bộ vào buổi sáng hoặc chiều, tránh tập khi đói.

2.2. Yoga

Thời gian: 30 phút mỗi ngày.

- Tư thế cây cầu: Nằm ngửa trên sàn, co hai gối lại, hai chân đặt song song trên mặt đất. Từ từ nâng hông lên, giữ trong 10 giây rồi hạ xuống. Lặp lại động tác này 10 lần.

Tư thế ngồi thiền giúp giảm stress.

- Tư thế ngồi thiền: Ngồi khoanh chân, lưng thẳng, hai tay đặt nhẹ trên đầu gối. Nhắm mắt và tập trung vào hơi thở, hít sâu vào và thở ra chậm rãi, duy trì trong 5-10 phút.

Lưu ý: Yoga giúp giảm stress và cải thiện sự cân bằng nội tiết tố, hỗ trợ kiểm soát đường huyết tốt hơn.

2.3. Bài tập hít thở sâu

Thời gian: 10-15 phút mỗi ngày.

Cách thực hiện:

- Ngồi thoải mái, lưng thẳng.

- Đặt một tay lên bụng, hít vào từ từ qua mũi, cảm nhận bụng phình ra.

- Thở ra chậm rãi qua miệng, cảm nhận bụng xẹp lại.

- Lặp lại động tác này 10-15 lần.

Lưu ý: Hít thở sâu giúp cải thiện tuần hoàn máu và cân bằng hệ thần kinh tự động.

2.4. Tập kéo giãn cơ

Thời gian: 15-20 phút mỗi ngày.

Cách thực hiện:

Kéo giãn cơ vai: Đứng thẳng, đưa tay phải lên cao rồi gập khuỷu tay, đặt bàn tay phải sau gáy. Dùng tay trái nắm khuỷu tay phải, kéo nhẹ nhàng về phía trái. Giữ trong 15 giây, sau đó đổi bên.

Kéo giãn cơ vai giúp tăng cường tuần hoàn.

Kéo giãn cơ chân: Đứng thẳng, dùng tay phải nắm cổ chân phải, kéo chân về phía sau mông. Giữ lưng thẳng, giữ trong 15 giây, sau đó đổi bên.

Lưu ý: Tập kéo giãn giúp tăng cường tuần hoàn và giảm nguy cơ co cứng cơ, hỗ trợ chuyển hóa năng lượng tốt hơn.

Người bị hạ đường huyết cần theo dõi sát sao phản ứng của cơ thể khi thực hiện các bài tập này. Nếu có dấu hiệu hạ đường huyết như chóng mặt, mệt mỏi, cần dừng tập ngay lập tức và ăn nhẹ để ổn định đường huyết.

3. Lưu ý khi tập luyện

Việc tập luyện cần được thực hiện một cách cẩn thận, đặc biệt đối với người bị hạ đường huyết. Dưới đây là những lưu ý quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi tập luyện.

Thời điểm tập tốt trong ngày

Buổi sáng: Tập luyện vào buổi sáng sau khi ăn nhẹ có thể giúp tăng cường sự tỉnh táo và ổn định đường huyết trong cả ngày. Sau bữa sáng, nồng độ glucose trong máu thường cao hơn, giúp giảm nguy cơ hạ đường huyết.

Buổi chiều: Tập luyện vào buổi chiều sau bữa ăn nhẹ cũng là lựa chọn tốt, khi đó mức năng lượng của cơ thể đã được bổ sung và sẵn sàng cho các hoạt động thể chất.

Đang ốm có nên tập không?

Khi cơ thể đang ốm, đặc biệt nếu có triệu chứng sốt, buồn nôn hoặc mệt mỏi, nên hạn chế hoặc tránh tập luyện. Trong tình trạng này, cơ thể cần nghỉ ngơi để hồi phục, tập luyện có thể làm giảm sức đề kháng hoặc gây ra những biến chứng không mong muốn.

Nếu chỉ là cảm cúm nhẹ hoặc cảm lạnh, có thể thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ hoặc yoga, nhưng cần lắng nghe cơ thể và dừng lại nếu cảm thấy không ổn.

Cách tập không gây hại

- Khởi động kỹ lưỡng: Trước khi bắt đầu bất kỳ bài tập nào, cần khởi động để làm nóng cơ thể và giảm nguy cơ chấn thương. Các bài khởi động như xoay khớp cổ tay, chân, vai, và hông là rất cần thiết.

- Theo dõi mức đường huyết: Trước và sau khi tập, người bệnh nên kiểm tra mức đường huyết để đảm bảo không rơi vào mức quá thấp. Nếu cần, nên ăn nhẹ trước khi tập để bổ sung năng lượng.

- Giữ nhịp tập vừa phải: Tránh các bài tập cường độ cao đột ngột vì có thể gây tụt đường huyết nhanh chóng. Nên ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng và tăng dần cường độ theo thời gian.

- Uống đủ nước: Mất nước có thể làm tăng nguy cơ hạ đường huyết, vì vậy cần bổ sung nước đều đặn trong suốt quá trình tập luyện.

Bằng cách tuân thủ các lưu ý này, người bị hạ đường huyết có thể tận dụng được lợi ích của tập luyện mà không gặp phải những rủi ro không mong muốn. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thay đổi chế độ tập luyện hoặc khi gặp bất kỳ vấn đề nào liên quan đến sức khỏe.

BSNT. Nguyễn Thanh Hằng