Táo ngâm hóa chất vài tháng không hỏng, phải có cơ quan chịu trách nhiệm

Giá đỗ, táo ngâm tẩm hóa chất, trách nhiệm ở đâu?

Sáng 4/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi).

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy trình bày báo cáo tiếp thu, chỉnh lý. Ảnh: Media Quốc hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết, trong thời gian qua, việc sử dụng một số hóa chất sai mục đích gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe con người, trật tự an toàn xã hội, gây bức xúc trong cử tri, nhân dân, nhất là các hoạt động như mua, bán, sử dụng các hợp chất của xyanua sai mục đích và sử dụng khí nitơ ôxít (N2O - khí cười) vào mục tiêu giải trí…

Do vậy, để tăng cường quản lý hóa chất độc hại, kiểm soát rủi ro mất an toàn, an ninh từ hóa chất, dự thảo luật đã sửa đổi, bổ sung một số quy định so với Luật Hóa chất năm 2007.

Phát biểu ý kiến, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải đánh giá, thời gian qua, công tác quản lý liên quan đến hóa chất còn lỏng lẻo khi xảy ra tình trạng hóa chất thải ra môi trường, hóa chất trong thực phẩm bày bán tràn lan...

Nguyên nhân một phần là do đầu mối quản lý chưa chặt chẽ, phân công quản lý với lĩnh vực này chưa tốt.

Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu đề nghị dự thảo luật sửa đổi lần này cần thể hiện rõ hơn về phân công đầu mối quản lý, xác định rõ cơ quan chủ trì và cơ quan phối hợp.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải góp ý vào dự thảo luật. Ảnh: Media Quốc hội.

Bà lấy ví dụ để xảy ra thực trạng giá đỗ ngâm tẩm hóa chất, nguyên nhân có thể do quản lý thị trường, ý thức người sản xuất... nhưng tại sao người sản xuất giá lại mua hóa chất một cách dễ dàng như vậy? Hay trước đây, các vụ đầu độc xyanua, tại sao người dân có thể tìm hiểu và mua online như vậy? Đầu mối là Bộ Công thương, Bộ Y tế hay Bộ Nông nghiệp và Môi trường chịu trách nhiệm?

Bà cho biết bản thân cũng thử những quả táo mua ở cửa hàng đắt tiền, dù không để trong tủ lạnh nhưng mấy tháng không hỏng.

"Nếu là hoa quả sạch thì để 1-2 ngày đã bị nẫu, ruồi nhặng đến luôn. Giờ đây ngâm tẩm hóa chất, ruồi nhặng còn không muốn bu vào", Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu nêu thực tế và đặt vấn đề trách nhiệm.

Bà Nguyễn Thanh Hải đề nghị, khi sự việc xảy ra phải rõ cơ quan chịu trách nhiệm đồng thời khi giao trách nhiệm cũng cần giao quyền để các bộ ngành chủ trì điều hành, yêu cầu cơ quan khác phối hợp thực hiện và có chế tài khi không thực hiện.

Hơn nữa, Luật Hóa chất (sửa đổi) có mối liên hệ với Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, Luật Bảo vệ môi trường, Luật An toàn thực phẩm. Do đó, bà đề nghị cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra phải khẳng định với đại biểu Quốc hội rằng các quy định đã được rà soát, đảm bảo chặt chẽ, không có sự chồng chéo, trùng lắp.

"Cần đảm bảo rằng khi có sự việc xảy ra sẽ có sự liên thông tổng thể giữa các luật, đảm bảo không có khoảng trống, khe hở về pháp lý", bà Hải nói.

Cần nhận diện, chặn đường nhập lậu hóa chất

Tham gia ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan soạn thảo, thẩm tra tiếp tục rà soát dự án luật, tiếp tục cắt giảm những nội dung không cần thiết để luật gọn gàng, rõ ràng, quy định theo tư duy đổi mới xây dựng pháp luật, giao mạnh quyền và phân cấp cho Chính phủ để ban hành nghị định, các Bộ ban hành thông tư...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn góp ý vào dự thảo luật. Ảnh: Media Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần đi sâu vào tăng cường quản lý an toàn và bảo vệ môi trường. Bởi nói đến hóa chất nhiều người sẽ nghĩ ngay đến những chất độc hại, chất phụ gia... Bản thân người nông dân trồng lúa, trồng cây ăn quả, rau... cũng sử dụng hóa chất.

Do vậy, ông cho rằng cần quy định chặt chẽ hơn về mua bán, vận chuyển, nhập khẩu hóa chất không rõ nguồn gốc; bổ sung tiêu chí hóa chất độc hại, các biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất; đặc biệt, phải quy định rõ trách nhiệm quản lý của bộ chuyên ngành hay địa phương.

Đồng thời bổ sung các hành vi nghiêm cấm liên quan đến hóa chất không rõ nguồn gốc, vượt ngưỡng cho phép, nhập lậu. Quá trình nhập lậu có thể thực hiện bằng nhiều đường nên phải có các quy định để phối hợp giữa các cơ quan chức năng.

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hoàng Long giải trình tiếp thu. Ảnh: Media Quốc hội.

Giải trình tiếp thu ý kiến, Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hoàng Long cho biết cơ quan soạn thảo cũng thống nhất với các thẩm định, đánh giá của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nêu tại các báo cáo.

Theo ông Long, hóa chất có tính đa dụng, một loạt hóa chất có thể được sử dụng trong nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, rất khó xác định hóa chất lưu thông trên thị trường sẽ được sử dụng trong lĩnh vực nào. Từ đó dẫn đến nhiều trường hợp không phân định được trách nhiệm của các bộ, ngành, doanh nghiệp và khó khăn trong việc áp dụng, thi hành pháp luật.

Vì vậy, cơ quan soạn thảo tiếp thu và sẽ tham mưu Chính phủ trong quá trình xây dựng nghị định và quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành luật để xây dựng các quy định phân công quản lý Nhà nước rõ trách nhiệm, rõ đầu mối.

Trang Trần