Tạo môi trường thuận lợi để thu hút nguồn lực cho các dự án xanh

Trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnh Đối tác vì Tăng trưởng Xanh và Các mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) Việt Nam 2025, sáng 17/4 đã diễn ra Phiên thảo luận cấp Bộ trưởng với chủ đề “Đổi mới tài chính và chiến lược huy động vốn cho tăng trưởng xanh toàn cầu”.

Tăng trưởng tín dụng xanh tại Việt Nam có nhiều tín hiệu tích cực

Phát biểu tại phiên thảo luận, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung khẳng định, tăng trưởng xanh là xu thế toàn cầu không thể đảo ngược, là điều kiện tiên quyết để đảm bảo phát triển bền vững và nâng cao năng lực chống chịu trước biến đổi khí hậu. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu thế này.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Thứ trưởng cho biết, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện quyết tâm rất cao trong định hướng tăng trưởng xanh thông qua việc tham gia và thực hiện nhiều cam kết quốc tế về phát triển bền vững và biến đổi khí hậu.

Trong đó, quan trọng nhất là Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, tham gia tích cực các diễn đàn về phát triển bền vững, các Hội nghị COP hàng năm với cam kết hết sức có trách nhiệm cùng cộng đồng quốc tế trong nỗ lực đưa phát thải ròng về “0” vào năm 2050.

Một trong những kết quả nổi bật nhất trong định hướng tăng trưởng xanh của Việt Nam là trong lĩnh vực tài chính xanh, tín dụng xanh với tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh tại Việt Nam ghi nhận nhiều tín hiệu tích cực. Dư nợ tín dụng xanh đã tăng từ 71.000 tỷ đồng vào năm 2015 lên gần 8 lần, đạt 564.000 tỷ đồng năm 2023, chiếm 4,4% tổng dư nợ của toàn nền kinh tế.

Định vị lại sứ mệnh và vai trò của các định chế tài chính quốc gia

Để các cam kết toàn cầu đạt được các kết quả tích cực, thực chất, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cho rằng, các quốc gia cần tham vấn chính sách, phối hợp hành động chặt chẽ hơn nữa trong cả ngắn hạn và dài hạn. Trong đó, sự phối hợp để xây dựng và triển khai chiến lược huy động tài chính cho tăng trưởng xanh phù hợp với cấu trúc của hệ thống tài chính toàn cầu có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Trong tiến trình đó, việc định vị lại sứ mệnh và vai trò của các định chế tài chính quốc gia trong cấu trúc toàn cầu cần được xác định là giải pháp ưu tiên mang tính đột phá.

Quang cảnh phiên thảo luận. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Thứ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, các định chế tài chính quốc gia ngoài việc cần được tăng cường hơn nữa vai trò điều phối chính sách tài chính, còn cần được trao sứ mệnh tiên phong trong việc xây dựng khung khổ pháp lý và tạo dựng môi trường thuận lợi để thu hút nguồn lực cho các dự án xanh thông qua việc triển khai mạnh mẽ các biện pháp. Để từ đó, phát triển thị trường tài chính xanh, bao gồm việc thúc đẩy việc phát hành trái phiếu xanh, các công cụ tài chính bền vững và phát triển các sản phẩm tài chính hỗ trợ cho các sáng kiến xanh.

Bên cạnh đó, các định chế tài chính quốc gia cũng cần được xác định là thể chế trung tâm trong phối hợp liên ngành, liên quốc gia nhằm tổ chức triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tham gia vào các dự án xanh, bao gồm chính sách ưu đãi và hỗ trợ trực tiếp về tài chính để giúp các dự án này trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nêu rõ, thời gian tới, ưu tiên chính sách cần tập trung vào 4 lĩnh vực sau: Một là, hoàn thiện cấu trúc tài chính toàn cầu và hệ thống thể chế tài chính quốc gia để thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài chính xanh. Hai là, khuyến khích đổi mới sáng tạo trong phát triển các sản phẩm tài chính xanh.

Ba là, đẩy mạnh hợp tác giữa khu vực công và tư nhân nhằm tối đa hóa nguồn lực cho quá trình chuyển đổi xanh. Bốn là, thúc đẩy minh bạch và nâng cao năng lực giám sát tài chính xanh để đảm bảo tính hiệu quả và bền vững.

“Với sự quyết tâm của các quốc gia, sự đồng hành của các tổ chức tài chính, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế, chúng ta sẽ cùng nhau tiến những bước dài trong chiến lược huy động nguồn lực tài chính cho tăng trưởng xanh. Về phần mình, Việt Nam cam kết sẽ nỗ lực triển khai đầy đủ, thực chất các cam kết và luôn sẵn sàng chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia nhằm hướng tới một khung khổ tài chính công bằng, công lý, bền vững cho tất cả các nước,” Thứ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.

Đánh giá về vai trò của P4G

Bà Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký Hội nghị Liên Hợp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD). Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Nhận định về tầm quan trọng của tài chính trong chuyển đổi xanh, bà Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký Hội nghị Liên Hợp Quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) cho rằng, tài chính xanh được xem là một phương thức quan trọng các quốc gia trên thế giới đang chú trọng để hướng đến tăng trưởng xanh và bền vững.

Những năm qua, năng lượng tái tạo ngày càng khẳng định vị thế quan trọng. Xe điện, doanh thu xe điện tăng mạnh, xây dựng xanh, kinh tế tuần hoàn cũng đã trở thành xu thế của thế giới.

Bà Rebeca Grynspan cho biết, nguồn vốn tài chính cũng quan trọng như nguồn nước. Theo đánh giá của UNCTAD, dòng vốn xanh đang hướng tới các ngành, lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, một số khu vực bị ảnh hưởng bởi khí hậu chưa được tiếp cận nguồn vốn xanh hoặc còn gặp khó trong cấp vốn tài chính.

Trong bối cảnh như vậy, bà cho rằng, P4G chính là cơ hội mang tính lịch sử để có thể thúc đẩy các ngân hàng toàn cầu cấp vốn tài chính, thêm đầu tư cho khu vực tư nhân. Bà kêu gọi tăng cường công bằng tài chính và tạo điều kiện tiếp cận tài chính xanh cho mọi quốc gia.

Ông Chung Keeyong, Thứ trưởng, Đại sứ về Biến đổi khí hậu Hàn Quốc. Ảnh: Đỗ Thảo - Mekong ASEAN

Trong khi đó, ông Chung Keeyong, Thứ trưởng, Đại sứ về Biến đổi khí hậu Hàn Quốc nhấn mạnh cam kết về chuyển đổi xanh cần hướng vào con người. Cùng với đó, yếu tố đảm bảo thành công của chuyển đổi xanh là huy động tài chính.

Biểu dương nỗ lực dẫn dắt, đúng thời điểm của P4G, ông Chung Keeyong cho rằng diễn đàn cần có thêm cơ chế, lộ trình rõ ràng để hiện thực hóa cam kết về biến đổi khí hậu.

Ông cũng đề xuất 3 trọng tâm cho P4G trong thời gian tới, đó là: Tiếp cận tính hiệu quả chi phí và P4G sẽ kết nối từng nước "ươm" sáng kiến, chia sẻ cơ chế giảm thiểu rủi ro; việc tiếp cận nguồn vốn phải thực tế, chú trọng vào nhóm dễ bị tổn thương; cần hệ thống phân loại xanh, có dự án thí nghiệm hàng năm để thử nghiệm các giải pháp chống biến đổi khí hậu.

Kết luận phiên thảo luận, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nhấn mạnh Việt Nam cam kết triển khai thực chất các cam kết xanh, đồng thời sẵn sàng chia sẻ và học hỏi để hướng tới một hệ thống tài chính toàn cầu công bằng, bền vững cho tất cả.

Đỗ Thảo