Tạo luồng gió mới để vựa lúa Đồng bằng vững bước trong kỷ nguyên vươn mình

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã triển khai nhân rộng các mô hình canh tác bền vững, giảm phát thải trên 12 tỉnh, thành trong vùng và áp dụng ngay trong vụ Thu Đông 2024 và Đông Xuân 2024-2025 sau khi kết quả thí điểm đã minh chứng tính hiệu quả và sự đồng tình, ủng hộ của hàng triệu nông dân, HTX trồng lúa vùng ĐBSCL.

Cần Thơ tham gia Đề án đến năm 2030 là 48.000 ha, ngoài mô hình thí điểm 50 ha thì ngay trong vụ Đông xuân 2024 - 2025 sẽ triển khai, nhân rộng 200ha. Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Cần Thơ cho biết, nông dân hào hứng khi tham gia canh tác lúa theo đề án, tăng năng suất, nâng cao chất lượng, giảm phát thải, canh tác bền vững.

Bộ NN&PTNT đã triển khai nhân rộng các mô hình canh tác bền vững, giảm phát thải trên 12 tỉnh, thành trong vùng

“Tiếp tục nhân rộng mô hình trong vụ Đông Xuân 2024 -2025. Hiện nay cũng đang kết nối, hình thành các hệ sinh thái doanh nghiệp để tham gia đề án gồm doanh nghiệp bao tiêu, doanh nghiệp cung ứng vật tư nông nghiệp cùng với doanh nghiệp hỗ trợ ứng dụng thúc đẩy các nền tảng công nghệ để thúc đẩy liên kết và phối hợp tổ chức nông dân, tổ khuyến nông cộng đồng trong triển khai đề án”, ông Trần Thái Nghiêm cho biết.

HTX dịch vụ nông nghiệp Tấn Đạt, huyện Vũng Liêm, Vĩnh Long có diện tích canh tác hơn 100 ha với 85 xã viên trong HTX và đang liên kết với hơn 300 hộ dân. HTX ký hợp đồng với doanh nghiệp để canh tác lúa theo tiêu chuẩn vào thị trường Mỹ, Nhật, Canada và Châu Âu nên rất cần nguồn vốn để đầu tư, kinh doanh. Ông Đoàn Văn Tài, Giám đốc HTX cho biết, các thành viên trong HTX đồng tình, ủng hộ tham gia Đề án để nâng cao chất lượng lúa gạo, tăng thu nhập và xây dựng lúa gạo.

Cần Thơ tham gia Đề án 1 triệu ha đến năm 2030 là 48.000 ha

“Chính sách hỗ trợ về tài chính cho các doanh nghiệp, cho hợp tác xã tham gia chương trình này, chúng tôi sẽ xây dựng đề án rồi phối hợp với ngân hàng tại địa phương cùng tham gia để giúp cho bà con nông dân có được số vốn đầu tư trong sản xuất mang lại, giảm được lãi suất có nghĩa là tăng lợi nhuận cho bà con”, ông Đoàn Văn Tài cho hay.

Đề án 1 triệu ha là xu hướng phát triển phù hợp với tình hình thế giới hiện nay, ông Châu Văn Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh cho biết, trong giai đoạn 2024 - 2025 địa phương tham gia đề án với tổng diện tích trên 9.000ha và đến năm 2030 trên 30.000ha và xác định rõ từng khâu, từng việc, từng thành phần trong chuỗi liên kết nâng cao tính hiệu quả của Đề án.

Đề án 1 triệu ha được đánh giá tác động trên phạm vi rộng, liên quan đến 12 tỉnh, thành vùng ĐBSCL

“Trong chương trình này tới giai đoạn 1 triệu ha tới năm 2030 thì một số nơi hiện nay mình đang khuyến khích tổ hợp tác và hợp tác xã, có những nơi đang hoàn thiện giai đoạn 2024 – 2025 là những nơi mà hạ tầng tốt thì mình thí điểm. Còn một số nơi hạ tầng chưa đảm bảo thì không thể thực hiện đề án này, phải có đầu tư cơ sở hạ tầng”, ông Châu Văn Hòa nói.

Sóc Trăng xác định cây lúa là thế mạnh thứ hai sau thủy sản, ông Vương Quốc Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cho biết, địa phương cam kết đến năm 2030 tham gia Đề án là 72.000 ha với 56.000 hộ dân tham gia. Sóc Trăng xác định đề án với mục tiêu cơ cấu lại ngành hàng lúa gạo, liên kết giữa người dân, HTX, doanh nghiệp đóng vai trò “then chốt” trong thực hiện Đề án. Cùng với việc đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nguồn tín dụng cho ưu đãi từ phía ngân hàng giúp cho doanh nghiệp thu mua, đầu tư hệ thống kho chứa, bảo quản, chế biến và phục vụ xuất khẩu, sẽ nâng cao chất lượng lúa gạo.

“Chúng ta phải tạo ra sản phẩm lúa gạo cho xuất khẩu, thì bản thân chúng ta cũng có đất đai, nhưng vấn đề đòi hỏi vốn ở đây, quan trọng là vốn tín dụng ngân hàng, vốn này phải có vốn ưu đãi từ chính sách. Nếu chính sách đầu tư cho vùng hạ tầng giao thông nông thôn, thủy lợi cho vùng dự án song song với chính sách tín dụng ưu đãi này thì dự án sẽ phát huy tốt hơn”, ông Vương Quốc Nam nêu ý kiến.

Nguồn tín dụng cho vay trong Đề án 1 triệu ha được ưu đãi với lãi suất giảm tối thiểu 1% so với cho vay thông thường

Chương trình cho vay giai đoạn thí điểm tới năm 2025 do Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) đóng vai trò chủ lực, nguồn tín dụng cam kết 30.000 tỷ đồng và sẽ được bổ sung nếu khả năng hấp thụ vốn của đề án tốt. Ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank cho biết, ngân hàng sẽ đồng hành, giảm bớt thủ tục để các hộ dân, HTX, doanh nghiệp tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi trong Đề án và nguồn vốn trung, dài hạn được triển khai đến các doanh nghiệp để mở rộng sản xuất, kinh doanh.

“Chúng tôi cam kết trong giai đoạn thí điểm đến năm 2025 này thì ít nhất khoảng 30.000 tỷ đồng và không giới hạn quy mô. Nếu chúng tôi sử dụng hết thì sẽ cam kết sẽ bổ sung quy mô cho giai đoạn thí điểm này và tiến tới 2030 để chuẩn bị cái nguồn vốn thì cũng đấy là một cái sự nỗ lực rất lớn của cam kết mạnh mẽ của Ngân hàng nông nghiệp”, ông Phạm Toàn Vượng khẳng định.

Để huy động vốn đầu tư hạ tầng, kỹ thuật cho Đề án, Bộ NN&PTNT sẽ vay vốn Ngân hàng Thế giới với trị giá 430 triệu USD, nhằm tập trung nguồn lực đầu tư cho giai đoạn 2026-2027. Trong đó, Nhà nước hỗ trợ về cơ hạ tầng, còn nông dân, HTX, doanh nghiệp cùng tham gia mua sắm vật tư, thu mua lúa gạo, đầu tư cơ giới, trang thiết bị bảo quản, chế biến, xây dựng hệ thống kho chứa trong triển khai đề án.

Tạo luồng gió mới để vựa lúa Đồng bằng vững bước trong kỷ nguyên vươn mình

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, Bộ sẽ phối hợp với Ngân hàng, các địa phương triển khai chương trình vay vốn ưu đãi theo Đề án để có nguồn lực phát triển chuỗi lúa gạo bền vững: “Các ngân hàng lãi suất có ưu đãi bởi vì chúng tôi dự kiến dự án này huy động xã hội đến năm 2030 khoảng là 2 tỷ USD, khoảng 50.000 tỷ đồng, và ngay trong giai đoạn 2024 – 2025 này cơ chế và hỗ trợ đầu tư ban đầu huy động tiền của doanh nghiệp và HTX chủ yếu làm dịch vụ khoảng 20.000 tỷ đồng. Trong đó, vốn tín dụng chiếm rất nhiều trong 20.000 tỷ đồng này, thì từ nay cho đến 2024 – 2025, chúng tôi đã có dự kiến như vậy”.

Nguồn tín dụng cho vay trong Đề án 1 triệu ha được ưu đãi với lãi suất giảm tối thiểu 1% so với cho vay thông thường và nới rộng hạn mức cho vay để phù hợp với quy mô sản xuất, thời gian và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết, đảm bảo nguồn vốn cho doanh nghiệp vay trung, dài hạn để đầu tư kho, xưởng, silo chứa lúa và ngành ngân hàng cam kết bổ sung nguồn tín dụng và khẳng định không có hạn mức để chung tay xây dựng thương hiệu gạo quốc gia.

Tính hiệu quả của Đề án và sự đồng tình, ủng hộ của hàng triệu nông dân, HTX trồng lúa vùng ĐBSCL

“Đối với gói 1 triệu ha này chúng tôi không có giới hạn, điều đó thể hiện rằng nguồn vốn cho lĩnh vực này, sau này 1 triệu ha nếu như tốt rồi mở rộng ra nhiều năm nữa là trên vài triệu ha mà đem lại những giá trị lớn, lợi thế hiệu quả của đồng bằng sông Cửu Long và xác định vô cùng quan trọng đối với quốc gia, đối với đất nước chúng ta thì câu chuyện không có hạn mức tín dụng, tức là không có gói bao nhiêu tỷ cả, mà đáp ứng theo nhu cầu, khả năng hấp thụ vốn cho lĩnh vực này, đấy cũng là khẳng định của ngành ngân hàng”, ông Đào Minh Tú nhấn mạnh.

Tại hội nghị triển khai Đề án 1 triệu ha lúa ở Cần Thơ, Thủ tướng Chính phủ đã nhấn mạnh phải "thổi hồn" vào cây lúa, thổi sức sống mới cho ngành lúa gạo bằng công nghệ số, phát triển xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Với sự vào cuộc quyết liệt từ Chính phủ, các Bộ ngành, Ngân hàng Nhà nước, các địa phương và sự đồng thuận của hàng triệu nông hộ, HTX, doanh nghiệp trong Đề án sẽ tạo cuộc cách mạng cho vựa lúa Đồng bằng trên hành trình khẳng định với người tiêu dùng toàn thế giới về ngành hàng lúa gạo Việt Nam “minh bạch, trách nhiệm”, vững bước trong kỷ nguyên vươn mình.

Bài viết cùng loạt bài: “Khơi thông nguồn lực, tạo cú hích cho vựa lúa miền Tây”

Bài 1: Nguồn tín dụng được “khơi thông” - Cú hích cho vựa lúa Đồng bằng

Bài 2: Vựa lúa miền Tây – Vì người tiêu dùng, vì môi trường

Phạm Hải/VOV ĐBSCL