Tạo điều kiện để doanh nghiệp không tốn thêm thời gian, chi phí

Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được Quốc hội thông qua vào năm 2007, có hiệu lực vào ngày 1/7/2008. Đây là văn bản luật quan trọng, điều chỉnh các mối quan hệ liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, qua gần 17 năm thực hiện, các quy định của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và các văn bản hướng dẫn, chất lượng sản phẩm, hàng hóa ngày càng được nâng lên. Sản phẩm, hàng hóa được kiểm soát chặt chẽ từ khâu trước khi đưa ra thị trường cho đến khâu sau khi đưa ra thị trường.

Trong bối cảnh Việt Nam mở cửa thị trường, hội nhập quốc tế sâu rộng, dẫn đến hoạt động kinh tế đi vào chiều sâu, thực chất hơn, doanh nghiệp xuất khẩu ngày càng đối mặt với nhiều quy định, yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật tại các thị trường nước ngoài...

Tại hội thảo góp ý dự thảo Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa diễn ra ngày 3/3 tại Hà Nội, ông Phạm Tấn Công - Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, kiểm soát chất lượng hàng hóa là nhiệm vụ quan trọng, bảo vệ khách hàng và xã hội, đồng thời minh bạch hóa hoạt động sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong bối cảnh hiện nay, khung pháp lý về Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa đã bộc lộ hạn chế, đòi hỏi phải được bổ sung, sửa đổi nhằm đáp ứng nhu cầu trong bối cảnh mới.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa có những sửa đổi, bổ sung so với hiện tại.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo, dự kiến được trình Quốc hội cho ý kiến vào kỳ họp thứ 9 vào tháng 5 tới có những sửa đổi, bổ sung có thể ảnh hưởng lớn tới hoạt động của các doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh sản phẩm, hàng hóa.

Đại diện các hiệp hội, ngành hàng đều đồng tình với quan điểm cho rằng việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa là cần thiết.

Tuy nhiên, góp ý xây dựng dự thảo, đại diện các hiệp hội, ngành hàng cũng chỉ ra những tồn tại, bất cập trong quản lý sản phẩm, hàng hóa.

Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch, kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) cho biết, các nội dung nêu ra tại dự án luật cần phải rõ ràng, minh bạch và tạo điều kiện để doanh nghiệp hoạt động, không để doanh nghiệp chịu tốn thêm thời gian, tiền bạc, vì "doanh nghiệp rất sợ những cái gì đó không rõ ràng".

Góp ý về việc bổ sung các yêu cầu truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa, truy vết sản phẩm và truy vết địa điểm, đại diện Công ty Cổ phần Dịch vụ Thương mại Tổng hợp WinCommerce cho biết, doanh nghiệp rất đồng tình với chủ trương của Đảng và Nhà nước về việc ứng dụng công nghệ để quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa, trong đó ứng dụng mã số, mã vạch, ghi nhãn điện tử, giúp cho các bên tham gia trong chuỗi cung ứng có thể truy xuất nguồn gốc, triệu hồi sản phẩm, quản lý sản xuất, vận chuyển, bán hàng dễ dàng hơn.

Tuy nhiên, theo doanh nghiệp này, các yêu cầu mới cũng đặt ra bài toán cho doanh nghiệp trong việc phát triển hạ tầng, hệ thống công nghệ thông tin phù hợp nhằm quản lý dữ liệu hoàn chỉnh, tích hợp dữ liệu từ các bộ phận khác nhau từ sản xuất, kiểm tra chất lượng, kho bãi và phân phối.

"Với các thách thức lớn trong việc triển khai công nghệ, chi phí đầu tư tăng sẽ tạo áp lực tài chính và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này cũng dẫn đến hệ quả tất yếu là làm tăng giá thành sản phẩm, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người tiêu dùng trong nước. Ngoài ra, về việc chi tiết hóa truy xuất nguồn gốc, ví dụ bao gồm cả thông tin chi tiết cơ sở bảo quản, lưu trữ, vận chuyển, cũng sẽ tạo nên khó khăn khi ghi nhãn hàng hóa và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp", doanh nghiệp nêu.

Do đó, WinCommerce đề xuất cơ quan nhà nước áp dụng theo lộ trình, phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp, cũng như có các hỗ trợ và hướng dẫn chi tiết cho doanh nghiệp để triển khai một cách thuận lợi nhất, giảm thiểu tối đa chi phí phát sinh.

Bà Đào Thị Thu Huyền - Phó Giám đốc Bộ phận Đối ngoại Công ty TNHH Canon Việt Nam cho rằng, quy định hiện tại đã khắt khe hơn các nước tiên tiến nhất trên thế giới. Tuy nhiên, dự thảo còn quy định khắt khe hơn khi thêm các thủ tục đăng ký để đáp ứng uy định mã truy xuất nguồn gốc, nhãn điện tử, trong khi thông lệ quốc tế chỉ là khuyên khích. Từ đó, làm tăng thời gian, nhân lực, chi phí thực hiện, kéo giá thành sản phẩm tăng lên.

Canon kiến nghị sửa đổi dự thảo theo hướng giảm bớt các thủ tục hành chính đang có và không tăng thêm như quy định của các nước tiên tiến Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, châu Âu; tăng cường kiểm tra lưu thông trên thị trường.

Cũng theo bà Huyền, quy trình để sản xuất và xuất khẩu hàng hóa hiện tại từ 1-2 tháng, còn theo dự thảo từ 3-8 tháng. Chẳng hạn về trách nhiệm quyết định và công bố mức chất lượng sản phẩm do mình sản xuất, cung cấp, doanh nghiệp phải qua quy trình rất nhiều bước để xin được công bố chất lượng sản phẩm từ chuẩn bị, nộp hồ sơ, được thẩm định và nhận được văn bản trả lời.

Theo đó, phát sinh thủ tục mới không cần thiết, mất ít nhất 1 tháng từ chuẩn bị đến được phê duyệt, kéo theo tăng nhân lực, chi phí và nguy cơ không xuất khẩu kịp thời đơn hàng.

Hay với quyết định các biện pháp kiểm soát nội bộ để bảo đảm chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp phải xây dựng mới thêm hệ thống kiểm soát chất lượng theo các quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam cũng gây tốn thêm nhân lực, chi phí không cần thiết…

Canon kiến nghị giữ nguyên quy định như hiện tại đối với hàng xuất khẩu. Sản phẩm, nguyên liệu sản xuất, nhập khẩu chỉ dùng để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu hoặc phục vụ cho việc sản xuất nội bộ của tổ chức, cá nhân không tiêu thụ tại thị trường trong nước.

Minh Thu