Tăng trách nhiệm của các cơ quan trong giải quyết đơn, thư

Đây là nhận xét của đại biểu HĐND thành phố Hà Nội qua giám sát về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và việc thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm toán trên địa bàn thành phố.

HĐND thành phố Hà Nội làm việc với Thanh tra thành phố Hà Nội về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và việc thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm toán trên địa bàn thành phố, tháng 5-2025.

Đa số các vụ việc liên quan đến đất đai

Phó Chánh Thanh tra thành phố Hà Nội Nguyễn Thúy Hằng cho biết, thành phố đang thực hiện hàng loạt dự án về giao thông, đô thị, phát triển nông nghiệp, nông thôn… Khi tiến hành những dự án nêu trên sẽ liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của một số công dân. Vì thế, tình hình khiếu kiện của công dân cũng tiềm ẩn phức tạp.

Trong hơn 1.300 vụ việc mà cơ quan Thanh tra tiếp nhận qua tiếp công dân từ năm 2021 đến nay, đa số nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện dự án; giao đất dịch vụ; tranh chấp đất đai...

Về vấn đề này, Chủ tịch UBND quận Hà Đông Cấn Thị Việt Hà cho biết, từ năm 2021 đến tháng 2-2025, quận đã tiếp nhận, phân loại xử lý gần 1.500 đơn thư qua hoạt động tiếp công dân, nội dung chủ yếu liên quan đến đất đai, giải phóng mặt bằng, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện các dự án trên địa bàn quận. Đặc biệt, gần đây, trên địa bàn quận triển khai thực hiện một số dự án trọng điểm (dự án Trạm bơm tiêu Yên Nghĩa, đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội…), nên số lượng đơn thư tăng.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Minh Tấn cho biết, Sở cũng đã tiếp nhận, phân loại, xử lý 3.044 đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của công dân, đều liên quan đến công tác quản lý các lĩnh vực của ngành, trong đó đa phần là đất đai, công tác giao đất dịch vụ cho người dân. Nguyên nhân chủ yếu do thời điểm trước khi điều chỉnh địa giới hành chính thành phố Hà Nội, tỉnh Hà Tây và huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc (năm 2008), việc thực hiện chính sách về đất dịch vụ của các địa phương khác nhau; quy định pháp luật về đất đai thay đổi; công tác quản lý nhà nước về đất đai qua các thời kỳ có nhiều hạn chế, tồn tại, gây khó khăn trong việc xác định nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng...

Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND thành phố Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà cho rằng, qua giám sát, các cơ quan của thành phố và một số quận, huyện, thị xã đã tham mưu, thực hiện công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong phạm vi quản lý nhà nước của đơn vị đạt tỷ lệ cao. Đồng thời, tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật, các kết luận nội dung tố cáo, không để phát sinh thành “điểm nóng” gây mất an ninh trật tự.

Dù đã cố gắng, song một số vụ khiếu nại, tố cáo vẫn chưa giải quyết xong, cụ thể là các quận, huyện: Hà Đông, Mê Linh, Bắc Từ Liêm, Hoài Đức, Thanh Oai...

Giải quyết dứt điểm các vụ việc đơn thư phức tạp

Tại buổi giám sát mới đây của HĐND thành phố về lĩnh vực này, Chánh Thanh tra thành phố Trần Đức Hoạt thừa nhận, công tác quản lý, vận hành nhà chung cư phát sinh nhiều tranh chấp, khiếu kiện chưa rõ thẩm quyền và chế tài để giải quyết; việc giải quyết tồn tại trong giao đất dịch vụ đã có chuyển biến tích cực tại huyện Mê Linh, nhưng công dân một số quận, huyện khác vẫn còn khiếu kiện kéo dài do chưa được tháo gỡ…

Trên thực tế, công tác tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo là công việc phức tạp. Hệ thống chính sách pháp luật còn chồng chéo, chưa có các chế tài đủ mạnh để xử lý trách nhiệm đối với các đối tượng cố ý không thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật, quyết định xử lý về tố cáo cũng như việc xử lý những trường hợp khiếu nại, tố cáo sai nhưng thường xuyên gửi đơn, thư đến các cơ quan nhà nước.

Ngoài ra, trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, một số đơn vị, thủ trưởng cơ quan chưa thực hiện tốt việc tiếp công dân định kỳ, tổ chức đối thoại với người dân, còn hiện tượng ủy quyền cho các đơn vị cấp dưới tiếp thay. Do vậy, việc lắng nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của người dân còn hạn chế...

Để công tác tiếp công dân, xử lý đơn, thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo tiếp tục được nâng cao, theo nhiều đại biểu HĐND thành phố, cần nhất là trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong tiếp công dân định kỳ, đột xuất để tiếp nhận thông tin, lắng nghe, đối thoại trực tiếp và xử lý phản ánh, kiến nghị của công dân. Cùng với đó, công chức tham gia tiếp công dân có yếu tố quan trọng, ngoài được đào tạo, có năng lực cần thêm cả kỹ năng; am hiểu chính sách, biết dân vận; tạo điều kiện thuận lợi để công dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh theo đúng quy định của pháp luật...

Tại buổi làm việc với Thanh tra thành phố về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo và việc thực hiện các kết luận thanh tra, kiểm toán trên địa bàn thành phố, Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phạm Quí Tiên đã đề nghị, Thanh tra thành phố tập trung phối hợp giải quyết dứt điểm đối với các vụ việc đơn, thư phức tạp liên quan đến vướng mắc, tồn tại trong công tác giao đất dịch vụ, quản lý nhà chung cư trên địa bàn thành phố…

Đồng thời, Thanh tra thành phố khẩn trương tham mưu với UBND thành phố xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu về công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo trên địa bàn thành phố. Đặc biệt là những hồ sơ chưa giải quyết xong để bàn giao cho địa phương, đơn vị mới tiếp tục giải quyết theo quy định do chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1-7-2025.

Việt Tuấn