Tăng kết nối logistics đường sắt, thúc đẩy xuất nhập khẩu giữa Việt Nam - Trung Quốc

Chiều 12/3/2025, tại Hà Nội, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) phối hợp với Sở Thương mại Quảng Tây, Trung Quốc đồng chủ trì tổ chức Hội nghị "Hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Trung Quốc (Quảng Tây): Mở trang mới cho hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Quảng Tây".

Tham dự Hội nghị về phía Việt Nam có đại diện Lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu, Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương), đại diện Cục Đường sắt Việt Nam (Bộ Xây dựng), đại diện các hiệp hội, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, dịch vụ đường sắt, xuất nhập khẩu hàng hóa với Trung Quốc...

Về phía Quảng Tây (Trung Quốc) có đại diện Lãnh đạo Sở Thương mại Quảng Tây, Cục Thương mại Thành phố Nam Ninh (Quảng Tây), nhiều doanh nghiệp Trung Quốc hoạt động trong lĩnh vực vận tải, ngoại thương, đường sắt, xuất nhập khẩu...

Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) phối hợp với Sở Thương mại Quảng Tây, Trung Quốc tổ chức Hội nghị

Quảng Tây - Điểm kết nối quan trọng trong trao đổi thương mại Việt Nam và Trung Quốc

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết: Trong những năm qua, hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc không ngừng phát triển mạnh mẽ. Năm 2024, kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước đạt 205,2 tỷ USD, tăng 19,3% so với năm trước đó.

Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN từ năm 2016 và là đối tác thương mại lớn thứ 6 trên thế giới của Trung Quốc từ năm 2020.

Đặc biệt, tỉnh Quảng Tây đóng vai trò quan trọng trong quan hệ thương mại giữa hai nước. Theo thống kê của Hải quan Trung Quốc, năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Quảng Tây và Việt Nam đạt 41,6 tỷ USD, tăng 15,4% so với năm 2023.

Việt Nam đã duy trì vị thế là đối tác thương mại lớn nhất của Quảng Tây trong 26 năm liên tiếp. Kim ngạch xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu biên giới đất liền giữa Việt Nam và Quảng Tây chiếm trên 95% tổng kim ngạch trao đổi hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới đất liền giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Hội nghị "Hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Trung Quốc (Quảng Tây): Mở trang mới cho hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Quảng Tây" là dấu mốc quan trọng trong việc triển khai Bản ghi nhớ (MOU) về thúc đẩy khai thác tuyến vận tải container đường sắt quốc tế Việt Nam - Trung Quốc, được ký kết vào tháng 12/2024 giữa Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương Việt Nam) và Sở Thương mại Quảng Tây (Trung Quốc). Đây là kết quả của nỗ lực hợp tác giữa hai bên, đồng thời thể hiện quyết tâm chung trong việc phát triển vận tải đường sắt xuyên biên giới, nhằm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và thúc đẩy thương mại song phương.

“Hệ thống logistics đường sắt, với ưu điểm về tính ổn định, chi phí hợp lý và khả năng vận chuyển khối lượng hàng hóa lớn, đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc kết nối các trung tâm sản xuất và tiêu thụ hàng hóa của hai nước. Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực đầu tư, nâng cấp hạ tầng đường sắt, thúc đẩy kết nối đường sắt liên vận quốc tế để góp phần nâng cao năng lực logistics, hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu”, ông Trần Thanh Hải cho biết.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương: Hệ thống logistics đường sắt, với ưu điểm về tính ổn định, chi phí hợp lý và khả năng vận chuyển khối lượng hàng hóa lớn, đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc kết nối các trung tâm sản xuất và tiêu thụ hàng hóa của hai nước.

Tăng hiệu suất vận tải đường sắt liên vận, đáp ứng yêu cầu của chuỗi cung ứng quốc tế

Phát biểu tại Hội nghị, ông Lý Kiến Lương - Phó Giám đốc Sở Thương mại Quảng Tây, Trung Quốc cho biết: Năm 2024, Quảng Tây đã phát huy tối đa lợi thế về vị trí địa lý với các nước ASEAN, và mối quan hệ hợp tác kinh tế - thương mại với Việt Nam đã đạt được những bước tiến mới. Tổng kim ngạch thương mại song phương đạt 295,58 tỷ Nhân dân tệ, tăng 16,4% so với cùng kỳ, duy trì vị trí thứ hai trong các địa phương của Trung Quốc trong hợp tác thương mại với Việt Nam, trong đó quy mô xuất khẩu đứng đầu.

Năm 2024, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trung gian giữa Quảng Tây và Việt Nam đạt 149,97 tỷ Nhân dân tệ, tăng 24,6% so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam chiếm 57,7% thị phần quốc tế của Quảng Tây trong lĩnh vực này, Quảng Tây và Việt Nam hợp tác ngày càng chặt chẽ hơn trong chuỗi công nghiệp quốc tế.

"Tuyến container đường sắt Trung - Việt đang phát huy vai trò ngày càng quan trọng trong việc xúc tiến hợp tác kinh tế thương mại giữa hai bên, vận tải hàng hóa bằng tuyến container đã trở thành một động lực quan trọng trong việc thúc đẩy sự tăng trưởng thương mại giữa Quảng Tây và Việt Nam", Phó Giám đốc Sở Thương mại Quảng Tây, Trung Quốc nhấn mạnh.

Ông Lý Kiến Lương - Phó Giám đốc Sở Thương mại Quảng Tây (Trung Quốc): Thời gian vận chuyển từ ga Nam Ninh Nam (Trung Quốc) đến ga Yên Viên (Việt Nam) nhanh nhất chỉ mất 14 giờ, rút ngắn hơn 80% thời gian so với vận tải biển truyền thống, có thể đáp ứng nhu cầu về thời gian của chuỗi cung ứng quốc tế

Minh chứng bằng những số liệu cụ thể, ông Lý Kiến Lương cho biết: Năm 2024, các chuyến tàu Trung-Việt khởi hành từ Quảng Tây đã vận chuyển 19.700 TEU hàng hóa, tăng gần 12 lần so với cùng kỳ năm trước. Chủng loại hàng hóa vận chuyển mở rộng lên 687 loại xuất khẩu và 264 loại nhập khẩu, bao gồm sản phẩm điện tử, thiết bị máy móc, hàng tiêu dùng và nông sản đặc sắc, kết nối 25 tỉnh của Trung Quốc với các nước ASEAN như Việt Nam, Lào, Thái Lan...

Trong tháng 1 đến tháng 2/2025, số chuyến tàu đạt 145 chuyến, tăng 272%; vận chuyển 5.118 TEU, tăng 753%, tiếp tục duy trì xu thế tăng trưởng mạnh mẽ.

Do hai bên Trung Quốc và Việt Nam đã áp dụng hàng loạt biện pháp tạo thuận lợi thương mại, ví dụ như phía Trung Quốc triển khai mô hình “đường sắt thông quan nhanh” và Việt Nam mở dịch vụ vận tải liên vận quốc tế tại ga Kép và ga Cao Xá, nên hiện đã thực hiện được các chuyến tàu Trung-Việt kết nối liền mạch với các chuyến tàu Trung-Âu, đồng thời hàng hóa có thể xuất phát, đến nơi và hoàn tất thủ tục hải quan trong cùng một ngày. Các dịch vụ như thông quan trực tuyến và vận tải liên tuyến cũng góp phần tăng hiệu suất vận tải đường sắt đáng kể.

Hiện nay, tuyến đường sắt Trung-Việt đã hoạt động thường xuyên theo mô hình “chuyến tàu hàng ngày”. Thời gian vận chuyển từ ga Nam Ninh Nam (Trung Quốc) đến ga Yên Viên (Việt Nam) nhanh nhất chỉ mất 14 giờ, rút ngắn hơn 80% thời gian so với vận tải biển truyền thống, có thể đáp ứng nhu cầu về thời gian của chuỗi cung ứng quốc tế, hiện thực mô hình “khởi hành vào buổi tối, đến nơi vào sáng hôm sau, hàng hóa lưu thông khắp thế giới”.

Hội nghị thu hút sự quan tâm, tham dự của đông đảo doanh nghiệp Việt Nam và Quảng Tây (Trung Quốc) hoạt động trong các lĩnh vực logistics, vận tải đường sắt, xuất nhập khẩu hàng hóa...

Mở trang mới cho hợp tác logistics đường sắt Việt Nam - Quảng Tây

Đại diện các cơ quan Bộ, ngành, địa phương, hiệp hội doanh nghiệp của hai nước tham dự Hội nghị thống nhất nhận định: Tiềm năng phát triển hệ thống logistics đường sắt giữa Việt Nam và Quảng Tây (Trung Quốc) là rất lớn, có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển vận tải đường sắt xuyên biên giới, nhằm tối ưu hóa chuỗi cung ứng và thúc đẩy thương mại song phương.

Trên cơ sở nhận định đó, Hội nghị đã tập trung thảo luận về các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tuyến vận tải container đường sắt quốc tế Việt Nam - Quảng Tây (Trung Quốc), giải quyết các vướng mắc trong kết nối hạ tầng, thủ tục xuất nhập khẩu và chính sách hỗ trợ doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Xuân Hùng, đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam đã cập nhật hoạt động vận chuyển, xuất nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ logistics đường sắt đang cung cấp giữa Việt Nam với Quảng Tây và các địa phương khác của Trung Quốc.

Ông Hùng cho biết, vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt liên vận quốc tế có nhiều ưu điểm như: Thời gian vận chuyển nhanh, lịch tàu chạy ổn định; giá cước vận chuyển cạnh tranh; vận chuyển hàng hóa đến các điểm nằm sâu trong nội địa; hàng hóa được vận chuyển an toàn; vận chuyển khối lượng lớn và đa dạng các loại hàng hóa; thủ tục hải quan thuận tiện, khai báo một lần từ nơi giao hàng đến nơi nhận hàng.

Ông Nguyễn Xuân Hùng, đại diện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam: Hành trình kết nối sâu từ tuyến đường sắt liên vận quốc tế Việt Nam - Quảng Tây vào các tỉnh phía Nam (Việt Nam) sẽ giúp thúc đẩy hoạt động vận chuyển các mặt hàng xuất khẩu như trái cây tươi; hải sản đông lạnh; ngành hàng điện tử, da giày, gỗ nội thất,... là những ngành hàng thế mạnh và chủ lực của Việt Nam được tiêu thụ chính tại thị trường Trung Quốc nói chung và tỉnh Quảng Tây nói riêng.

Để thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu giữa Hà Nội - Quảng Tây bằng đường sắt liên vận quốc tế, ông Hùng khuyến nghị, từ tuyến đường sắt liên vận quốc tế cần kết nối sâu vào các tỉnh phía Nam thông qua các hành trình như: Nam Ninh - Bằng Tường - Đồng Đăng - Yên Viên - Đà Nẵng, Nam Ninh - Bằng Tường - Đồng Đăng - Yên Viên - Sóng Thần (Bình Dương)… Hành trình này sẽ giúp thúc đẩy hoạt động vận chuyển các mặt hàng xuất khẩu như trái cây tươi; hải sản đông lạnh; ngành hàng điện tử, da giày, gỗ nội thất,... là những ngành hàng thế mạnh và chủ lực của Việt Nam được tiêu thụ chính tại thị trường Trung Quốc nói chung và tỉnh Quảng Tây nói riêng.

"Hiện có 14 loại nông sản của Việt Nam được phép xuất khẩu bằng Đường sắt vào thị trường Trung Quốc gồm: Thanh long, sầu riêng, mít, xoài, dưa hấu, vải thiều, nhãn, chuối, chôm chôm, măng cụt, tổ yến, khoai lang và gần đây nhất là dừa tươi Việt Nam lần đầu xuất khẩu đến Trung Quốc qua đường sắt từ ga Sóng Thần (Bình Dương) vào tháng 8/2024", ông Hùng cho biết.

Bên cạnh đó, đại diện Cục Đường sắt Việt Nam, Hiệp hội Logistics Hà Nội, Công ty TNHH Logistics Quốc tế Bắc Giang và nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, xuất nhập khẩu hàng hóa đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm hợp tác, giao thương với các đối tác Quảng Tây (Trung Quốc); đồng thời khuyến nghị những giải pháp nhằm khai thác tốt hơn tiềm năng, ưu thế của loại hình logistics đường sắt liên vận trong hoạt động xuất nhập khẩu.

Về phía bạn, đại diện các cơ quan, doanh nghiệp Trung Quốc như: Cục Thương mại Thành phố Nam Ninh; Công ty TNHH Logistics Bắc Cảng Quảng Tây; Công ty Vận tải ngoại thương Trung Quốc - Chi nhánh Quảng Tây (Sinotrans Quảng Tây) đã giới thiệu về cơ sở hạ tầng, thế mạnh của bạn trong việc kết nối, vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu giữa Quảng Tây và các địa phương của Trung Quốc với Hà Nội và các địa phương của Việt Nam.

Đại diện các doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc thảo luận tại Hội nghị

Các đại biểu tại Hội nghị thống nhất Hội nghị là hoạt động thiết thực nhằm triển khai Bản ghi nhớ (MOU) về thúc đẩy khai thác tuyến vận tải container đường sắt quốc tế Việt Nam - Trung Quốc.

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, cần tập trung vào những giải pháp như: Thúc đẩy hợp tác đầu tư vào cơ sở hạ tầng đường sắt, đẩy nhanh xúc tiến mở rộng và nâng cấp các tuyến đường sắt, nâng cao năng lực vận chuyển của tuyến đường sắt. Tăng cường xây dựng thiết bị đồng bộ cho các khu logistics, ga đường sắt, nâng cao năng lực thông quan và chất lượng dịch vụ, đảm bảo hàng hóa có thể thông quan nhanh chóng và suôn sẻ; Tăng cường chia sẻ thông tin và phối hợp giám sát giữa các cơ quan hữu quan hai bên thúc đẩy xây dựng cửa khẩu thông minh, kết nối "hệ thống một cửa" và kiểm nghiệm kiểm dịch trước khi xuất nhập khẩu; Tối ưu hóa công năng phục vụ của các chuyến tàu nhằm cung cấp dịch vụ logistics đạt yêu cầu của các doanh nghiệp chuỗi cung ứng quốc tế. Khuyến khích các doanh nghiệp vận hành tuyến tàu không ngừng mở rộng lĩnh vực dịch vụ, phát triển kinh doanh đa dạng, mở rộng sang các lĩnh vực như kho bãi, phân phối và tài chính chuỗi cung ứng, để cung cấp giải pháp logistics toàn diện cho khách hàng; Áp dụng công nghệ kỹ thuật như trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn để ưu hóa phân bổ tài nguyên logistics và nâng cao hiệu quả vận hành...

Các đại biểu hai nước tham dự Hội nghị.

Cùng với phiên thảo luận, Hội nghị còn có Phiên kết nối B2B giữa doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp hai nước gặp gỡ, tìm kiếm đối tác, trao đổi cơ hội mở rộng hợp tác kinh doanh.

Việt Hằng