Tăng gấp 111 lần ca mắc sởi, Bộ Y tế đề nghị khẩn trương mở rộng đối tượng tiêm vaccine

Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) phát biểu.

Ca mắc sởi gia tăng, đã có 5 ca tử vong

Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, từ đầu năm đến nay, cả nước đã ghi nhận 20.469 trường hợp nghi sởi, trong đó có 4.918 trường hợp dương tính và 5 trường hợp tử vong liên quan đến sởi (Thành phố Hồ Chí Minh 3 ca, Bến Tre 1 ca và Bình Dương 1 ca).

So với cùng kỳ năm 2023, số ca nghi sởi năm nay cao hơn 52,9 lần, số ca sởi dương tính cao hơn 111 lần (cùng kỳ năm ngoái là 44 ca).

Đáng lo ngại, nhiều trẻ chưa đến tuổi tiêm chủng đã mắc sởi. Theo đó, một số địa phương có số nghi mắc sởi và có ca dương tính với sởi cao như: Thành phố Hồ Chí Minh (5.434 ca sốt phát ban nghi sởi, 1.552 ca sởi dương tính), Đồng Nai, Nghệ An, Đắk Lắk, Bình Dương, Hà Nội, Khánh Hòa, Thanh Hóa, Kiên Giang, Cần Thơ, Đồng Tháp.

Theo báo cáo của Bệnh viện Nhi Trung ương, riêng từ đầu tháng 9 đến giữa tháng 11/2024, tại Bệnh viện đã tiếp nhận điều trị gần 200 ca mắc sởi. Số ca mắc đang tăng nhanh những ngày gần đây; chỉ riêng 11 ngày đầu tháng 11/2024 đã có tới 64 ca sởi điều trị tại đây.

Trong số đó, tỷ lệ trẻ mắc sởi ở độ tuổi dưới 9 tháng tuổi (chưa đến tuổi tiêm vaccine sởi) chiếm hơn 31%; và ở trẻ đã đến tuổi nhưng chưa tiêm chủng chiếm tới 40%.

Toàn cảnh hội thảo.

Ông Nguyễn Lương Tâm nhận định, tình hình dịch bệnh sởi vẫn diễn biến phức tạp, khi vẫn ghi nhận các trường hợp mắc và ổ dịch và có tăng cục bộ tại một số địa phương. Trước đó WHO đã đưa ra cảnh báo về việc gia tăng số ca mắc bệnh sởi và nguy cơ bùng phát dịch sởi tại nhiều khu vực trên toàn thế giới. Trong 5 năm qua, dịch sởi đã bùng phát nhiều quốc gia, nguyên nhân do tỷ lệ tiêm vaccine thấp; đồng thời do tác động của đại dịch Covid-19 trước đó đã ảnh hưởng đến tỷ lệ tiêm chủng cho trẻ em. Vì vậy tỷ lệ bao phủ vaccine sởi đã không đạt mức độ bao phủ cần thiết để ngăn ngừa các đợt bùng phát dịch.

Trước tình hình đó, Bộ Y tế tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh; triển khai các đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cán bộ và tham vấn, đánh giá nguy cơ với các tổ chức, chuyên gia trong nước và quốc tế. Đồng thời, thường xuyên chỉ đạo các địa phương thực hiện phương châm 4 tại chỗ; tiếp tục bảo đảm hậu cần, kinh phí, thuốc, vaccine, sinh phẩm, vật tư, hóa chất, trang thiết bị, nhân lực để sẵn sàng phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Đẩy mạnh chiến dịch tiêm vaccine sởi

Ngay khi bệnh sởi ghi nhận số mắc tăng cao tại TP Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phố, Bộ Y tế đã kịp thời triển khai tổ chức chiến dịch tiêm chủng vaccine sởi-rubellla cho trẻ.

Đáp ứng tình hình dịch, Bộ Y tế đã mở rộng phạm vi triển khai Chiến dịch tiêm vaccine MR phòng dịch sởi lên 31 tỉnh, thành phố; tại 376 quận, huyện.

Đối tượng tiêm của chiến dịch là: Trẻ em từ 1-10 tuổi tại vùng nguy cơ (ưu tiên trẻ em độ tuổi từ 1-5 tuổi); nhân viên y tế tại cơ sở y tế. Các tỉnh, thành phố quyết định nhóm tiêm cụ thể dựa trên tình hình dịch bệnh, khả năng cung ứng vaccine, nguồn lực tại địa phương và trao đổi thống nhất với các Viện Vệ sinh dịch tễ/PASTER.

Hiện đã có 30 tỉnh, thành phố (sử dụng 1.134.200 liều vaccine MR từ nguồn WHO viện trợ) triển khai và đã tiêm được 742.653/912.027 đối tượng (đạt 81,4%).

Riêng tại Thành phố Hồ Chí Minh (sử dụng 300.000 liều vaccine MR do UBND tỉnh, thành phố tự mua) đã tiêm được cho 230.292 người (đạt 100%). Trong đó đã tiêm được cho 48.322 trẻ ở nhóm 1-5 tuổi; 149.099 trẻ ở nhóm 6-10 tuổi; 32.871 ở nhóm nhân viên y tế và nhóm nguy cơ.

Đại diện lãnh đạo các vụ, cục phát biểu tại hội nghị trực tuyến.

Ông Nguyễn Minh Tâm cho biết, công tác tiêm chủng đã ghi nhận các phản ứng thông thường sau tiêm chủng như: Sốt dưới 39 độ C; sưng, đau tại chỗ tiêm; các triệu chứng khác; và có 7 trường hợp phản vệ độ III tại TP Hồ Chí Minh đều đã hồi phục.

Đến nay, Bộ Y tế đã phân bổ 1.1340.000 liều vaccine MR do WHO viện trợ cho 30 Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh, thành phố, trong đó: Khu vực miền bắc được phân bổ 223.520 liều; khu vực miền nam được phân bổ 809.200 liều; khu vực Tây Nguyên được phân bổ 101.480 liều. Số lượng vaccine này đáp ứng đủ cho 30 tỉnh, thành phố.

Riêng Thành phố Hồ Chí Minh sử dụng 300.000 liều từ mua từ nguồn ngân sách địa phương, không nhận phân bổ từ nguồn WHO.

Theo đó, có 4 tỉnh, thành phố (Khánh Hòa, Quảng Nam, Ninh Thuận, Bình Thuận) với nhu cầu khoảng 56.189 liều (hiện chưa có vaccine để phân bổ 1.134.200 liều đủ cho 30 tỉnh, thành phố). Vừa qua, Cục Y tế dự phòng đã có Công văn gửi WHO đề xuất hỗ trợ thêm 60.000 liều để kịp có vaccine cho các tỉnh này tiêm chủng cho trẻ.

Theo lãnh đạo Bộ Y tế, thời gian tới, các địa phương, đơn vị tiếp tục tổ chức triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine sởi theo Kế hoạch của Bộ Y tế đã ban hành. Đồng thời, theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá tiến độ thực hiện tổ chức triển khai Kế hoạch chiến dịch tiêm vaccine sởi tại các tỉnh, thành phố. Tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn về tình hình phân bổ vaccine theo nhu cầu của các tỉnh, thành phố, bảo đảm sử dụng vaccine an toàn và hiệu quả.

Các địa phương cũng tiếp tục đánh giá nguy cơ để đề xuất biện pháp phòng chống dịch phù hợp; giám sát chặt chẽ diễn biến tình hình dịch bệnh, không để dịch lây lan, bùng phát; đồng thời cấp cứu, điều trị kịp thời, hạn chế tối đa các trường hợp chuyển nặng, tử vong; tăng cường tổ chức tập huấn, nâng cao năng lực giám sát, điều trị tại các tuyến…

Đặc biệt, Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương khẩn trương rà soát đối tượng, tổ chức tiêm bù, tiêm vét cho những trẻ chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ các mũi vaccine phòng bệnh sởi trong chương trình Tiêm chủng mở rộng; đẩy nhanh tiến độ triển khai chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2024.

THIÊN LAM