Tăng đầu tư công tạo 'lực đẩy' cho tăng trưởng kinh tế

Đầu tư công được coi là một trong những "lực đẩy" quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội. Ảnh: internet

Động lực cho tăng trưởng

Quốc hội Việt Nam mới đây đã chính thức thông qua việc tăng đầu tư công năm 2025 từ mức 6% GDP lên 7% GDP, đồng thời nâng mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ hơn 7% lên 8% trở lên. Cụ thể, kế hoạch đầu tư công năm nay sẽ được tăng lên 36 tỷ USD (so với mức 31 tỷ USD đã được phê duyệt vào cuối năm ngoái) và tăng gần 40% so với năm 2024.

Hơn 80% đầu tư công năm nay dự kiến được phân bổ cho việc cải thiện mạng lưới giao thông và hoạt động sản xuất, phân phối điện của Việt Nam. Đến năm 2030, Việt Nam đặt mục tiêu tăng gấp đôi tổng chiều dài các tuyến đường cao tốc, tăng gấp đôi lưu lượng vận chuyển hành khách ở các sân bay và tăng công suất cảng biển thêm 50%. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng đặt mục tiêu tăng gấp đôi khả năng sản xuất và truyền tải điện của Việt Nam trong giai đoạn 2021-2030. Các dự án lớn nhất được liệt kê dưới đây, bên cạnh nhiều dự án quy mô nhỏ hơn cũng đang được thực hiện.

Theo các chuyên gia kinh tế của VinaCapital, việc tăng đầu tư công dự kiến thêm 1% GDP cho các dự án cơ sở hạ tầng được kỳ vọng sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP mới, cũng như hỗ trợ triển vọng tăng trưởng dài hạn và thu hút dòng vốn FDI vào Việt Nam. Tăng đầu tư công cũng sẽ bù đắp cho yếu tố bất lợi có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP năm nay khi tăng trưởng xuất khẩu sang Mỹ được dự báo sẽ chậm lại sau mức tăng ấn tượng 23% trong năm 2024.

Chính phủ đã cho thấy sự quyết tâm trong việc giải ngân đầu tư công năm nay thông qua việc trình Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư của một số dự án lớn, bao gồm tuyến đường sắt cao tốc Bắc-Nam trị giá khoảng 67 tỷ USD và tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng trị giá khoảng 8 tỷ USD. Bên cạnh đó, việc vận hành tuyến metro đầu tiên tại TP. Hồ Chí Minh vào tháng 12/2024 được kỳ vọng sẽ là động lực đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng trong tương lai.

Chính phủ cũng đã trình Quốc hội ban hành nhiều luật quan trọng vào tháng trước nhằm đẩy nhanh quá trình phê duyệt dự án, đơn giản hóa việc phân bổ đầu tư và thúc đẩy khu vực tư nhân tham gia nhiều hơn vào các dự án cơ sở hạ tầng. Một số luật mới khác cũng hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng về năng lượng và giao thông. Những cơ chế chính sách này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo mục tiêu giải ngân.

Liên quan đến dư địa tài khóa, các chuyên gia kinh tế của VinaCapital cho rằng, Việt Nam có nguồn lực dồi dào để tăng cường chi tiêu đầu tư công, trong đó nợ Chính phủ thấp hơn mức 40% GDP và ước tính ngân sách chưa giải ngân có thể lên đến 40 tỷ USD.

Vào cuộc ngay từ đầu năm

Chính phủ xác định kết quả giải ngân vốn đầu tư công có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, tạo việc làm, sinh kế cho người dân, thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 được Trung ương, Quốc hội giao, nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8% trở lên.

Để đạt được mục tiêu giải ngân trong năm 2025, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương vào cuộc triển khai ngay từ đầu năm. Coi đây là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm hàng đầu cần ưu tiên tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện ở tất cả các cấp, các ngành.

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã sớm có văn bản đôn đốc các bộ, cơ quan trung ương, địa phương phân bổ, nhập dự toán Tabmis và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước năm 2025.

Hiện nay, việc chưa phân bổ một lượng vốn tương đối lớn đã ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025. Trong đó, chủ yếu số vốn chưa phân bổ dự kiến bố trí cho các dự án đang hoàn thiện thủ tục đầu tư.

Do đó, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương khẩn trương hoàn thành việc phân bổ chi tiết kế hoạch vốn cho các nhiệm vụ, dự án trước ngày 31/03/2025. Đồng thời, tích cực triển khai thực hiện các nhiệm vụ đẩy mạnh tiến độ giải ngân kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Sau ngày 31/03/2025, Bộ Tài chính sẽ báo cáo cấp thẩm quyền cắt giảm để điều chuyển cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn năm 2025 để bố trí cho các dự án quan trọng, cấp bách, các dự án hạ tầng chiến lược có khả năng giải ngân...

Các chuyên gia kinh tế của VinaCapital nhận định, Chính phủ Việt Nam đặt ra mục tiêu đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng GDP từ 7,1% vào năm 2024 lên 8% vào năm 2025 và sẽ cần rất nhiều nỗ lực để có thể đạt được kế hoạch này trong bối cảnh tăng trưởng xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ gần như chắc chắn sẽ chậm lại từ mức tăng 23% trong năm 2024. Việc tăng đầu tư công thêm 40% sẽ bổ sung khoảng 2 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP năm 2025 của Việt Nam nếu Chính phủ hoàn thành được mục tiêu giải ngân trong năm nay.

Trần Huyền