Tâm huyết với truyền thống văn hóa dân tộc Hrê

Ông Hà đang chỉ dạy cho em học sinh thổi Ra Ngói

Ngồi trên ngôi nhà sàn truyền thống trò chuyện cùng chúng tôi ông Hà kể, hiện ông còn lưu giữ hai bộ chiêng ba quý hiếm. Ngoài bộ chiêng ông bà để lại, ông đã mua lại một bộ từ người dân địa phương.

“Cuộc sống hiện đại nhiều hộ dân không còn mặn mà với nhạc cụ truyền thống nên bán đi. Sợ bản sắc văn hóa dân tộc bị mai một và mất dần, tôi đã mua lại . Những bộ chiêng này được tôi giữ gìn cẩn thận và chỉ được sử dụng khi gia đình hay xóm làng có lễ hội.

Chiêng để lâu ngày sẽ bị mất tiếng, nên thỉnh thoảng tôi lại mang ra vệ sinh sạch sẽ và lấy lại tiêng chiêng”, ông Hà bộc bạch.

Không chỉ thích sưu tầm lưu giữ, nhạc cụ chiêng ông Hà còn am hiểu về chiêng Hrê và đánh chiêng rất giỏi. Ông có thể chơi thành thạo các loại nhạc cụ như: đánh được 4 điệu chiêng 3, người Hrê gọi là điệu Chinh nâng, điệu Chinh Cà oa, điệu Chinh tu vút và điệu Chinh h’lay.

Ngoài chiêng ra, ông có thể chơi được các loại đàn Vrook, Chinh Kala, ông Vinh Vút, Ta lía, Ra ngói.

Ông Hà là hạt nhân tích cực trong phong trào văn hóa văn nghệ tại địa phương

Ngôi nhà của ông là nơi bà con trong thôn tập trung sinh hoạt văn hóa, văn nghệ. Là nơi sinh hoạt của Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Hrê và đội văn nghệ của thôn Diên Sơn. Khi tiếng chiêng, tiếng Chinh Ka La, kèn Ra Ngói cất lên, đã hấp dẫn nhiều bà con trong thôn, nhất là các bạn nhỏ.

Em Đinh Thị Ngọc Yến, xã Long Sơn chia sẻ: “Những thanh niên trong xã được xem thế hệ đi trước biểu diễn, hát Ca Lêu rất hay. Ông Hà đã chỉ cho em và các bạn thổi Ra Ngói, em thấy thú vị và cố gắn học để gìn giữ văn hóa dân tộc mình”.

Mỗi dịp sinh hoạt, ông Hà cùng những người lớn tuổi am hiểu về dân ca dân nhạc dân vũ của người Hrê cùng nhau trò chuyện, truyền dạy lại cách sử dụng các nhạc cụ và hát những làn điệu Ca Lêu, Ca Choi mượt mà.

“Phong trào văn hóa, văn nghệ ở địa phương rất mạnh nhờ có ông Hà cán bộ văn hóa xã. Bà con được đi biểu diễn Sơn Hà, Trà Bồng, Sơn Tây, đi Gia Lai nữa rất là nhiều nơi. Mình giờ già đi không nổi thì hỗ trợ lớp trẻ những cái các cháu chưa biết như hát Ca Lêu, Ca Choi…”, ông Đinh Tỏi, xã Long Sơn nói.

Điều ông Hà trăn trở nhất hiện nay là thế hệ trẻ người Hrê không còn nhiều người đam mê với dân ca, dân nhạc truyền thống của dân tộc. Làm sao để bảo tồn và giữ gìn những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp, nhất là loại hình dân ca, dân nhạc, dân vũ của người Hrê.

“Tôi thường xuyên phối hợp với các già làng, người có uy tín, ban cán sự thôn đến từng nhà vận động những người có đam mê, yêu thích văn hóa dân tộc tham gia vào các câu lạc bộ. Nhất là các bạn trẻ ở địa phương tham gia sinh hoạt và hiện đã biết chơi các nhạc cụ”, ông Hà chia sẻ.

Ngôi nhà của ông Hà là nơi bà con trong thôn tập trung sinh hoạt văn hóa, văn nghệ

Vùng đồng bào dân tộc Hrê huyện miền núi Minh Long hiện không còn nhiều những người am hiểu và chơi nhuần nhuyễn các nhạc cụ dân tộc. Những nhân tố tích cực như ông Trần Đình Hà đã góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc tại địa phương. Ông đang truyền ngọn lửa đam mê cho thế hệ trẻ, từ các phong trào văn hóa văn nghệ được khơi dậy càng gắn chặt thêm tinh thần đoàn kết trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Chủ tịch UBND xã Long Sơn Võ Văn Gấm cho biết, với vai trò là cán bộ công chức văn hóa của xã, ông Trần Đình Hà có nhiều nỗ lực trong bảo tồn văn hóa dân tộc Hrê tại địa phương. Ông tham mưu cho UBND xã và đứng ra vận động, tập hợp bà con thành các Câu lạc bộ bảo tồn văn hóa dân tộc Hrê ở 6 thôn có đồng bào dân tộc Hrê sinh sống. Ông chính là hạt nhân tích cực trong phong trào văn hóa văn nghệ tại địa phương.

Thực hiện Dự án 6 về “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, huyện Minh Long đã mở các lớp truyền dạy đánh chiêng và dân ca Ta Lêu, Ca Chôi truyền thống của dân tộc Hrê cho đoàn viên thanh niên, phụ nữ, nông dân dân tộc Hrê. Đáng quý là tại huyện Minh Long đã có nhiều người sẵn sàng dạy miễn phí và cũng có nhiều bạn trẻ đam mê học tập.

NHƯ ĐỒNG