Tại sao cá sấu có thể nuốt mồi dưới nước mà không bị sặc? Bí mật nằm ở cấu tạo cổ họng độc đáo
Khi chúng ta ăn uống, nếu không cẩn thận để nước hoặc thức ăn rơi vào khí quản, ta sẽ bị sặc – phản xạ ho mạnh để tống dị vật ra khỏi đường thở. Thế nhưng, cá sấu – loài săn mồi sống dưới nước – lại có thể ngoạm và nuốt cả con mồi to dưới nước mà không hề sặc nước. Vậy bí mật của chúng nằm ở đâu?

Ảnh minh họa.
Vậy bí mật giúp cá sấu làm được điều tưởng chừng bất khả thi ấy nằm ở đâu?
Câu trả lời là: một cấu trúc giải phẫu đặc biệt trong cổ họng gọi là “van cổ họng” (palatal valve). Đây là một mảnh mô nằm ở gốc lưỡi, hoạt động như một chiếc nắp đậy kín đường thở khi cá sấu há miệng trong nước. Khi van này đóng lại, nó ngăn hoàn toàn nước tràn vào khí quản, cho phép cá sấu ngậm mồi và cắn xé dưới nước mà vẫn thở an toàn qua mũi.
Nhờ thiết kế sinh học này, cá sấu có thể săn mồi hiệu quả trong môi trường nước, nơi phần lớn các loài động vật khác sẽ gặp khó khăn nếu nuốt phải nước. Tuy nhiên, dù có khả năng “an toàn dưới nước”, cá sấu thường không nuốt trọn mồi ngay khi đang ngập trong nước. Lý do là để nuốt được, van cổ họng phải mở ra để thức ăn trôi xuống dạ dày – và nếu đang ở trong nước, điều đó đồng nghĩa với việc nước cũng sẽ tràn vào đường thở. Vì vậy, cá sấu thường kéo con mồi lên mặt nước hoặc lên bờ để thực hiện động tác nuốt cuối cùng, sau khi đã cắn xé đủ nhỏ hoặc làm chết con mồi.
Ngoài ra, thay vì nhai như con người, cá sấu nuốt trọn từng mảng lớn, và dạ dày có axit cực mạnh sẽ đảm nhiệm phần tiêu hóa tất cả – từ xương, thịt cho đến lông hay móng của con mồi.
Tóm lại, khả năng không bị sặc khi ăn dưới nước của cá sấu đến từ một cơ chế tự nhiên hoàn hảo, giúp chúng săn mồi chính xác và hiệu quả trong môi trường ngập nước. Đây chính là một trong những yếu tố khiến cá sấu trở thành những “bậc thầy phục kích” trong thế giới hoang dã suốt hàng chục triệu năm qua, gần như không thay đổi qua quá trình tiến hóa.