Tai nạn không máu me, nhưng bên trong là 'quả bom' vỡ ruột

Chỉ một cú va chạm tưởng chừng không nghiêm trọng giữa xe đạp điện và ô tô ven đường, một bé trai 6 tuổi đã phải đối mặt với biến chứng cực kỳ nguy hiểm: vỡ ruột – tổn thương hiếm gặp nhưng có thể cướp đi sinh mạng nếu chẩn đoán chậm trễ. Tai nạn không trầy xước, nhưng bên trong là “quả bom hẹn giờ”.

Tai nạn không trầy xước, nhưng bên trong là “quả bom hẹn giờ”

Ngày 28.12, PGS.TS.BS Phạm Ngọc Thạch – Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP.HCM) cho hay, các bác sĩ tại đây vừa thực hiện thành công ca phẫu thuật nội soi cấp cứu một bệnh nhi bị vỡ ruột do tai nạn giao thông.

Qua nội soi phát hiện lổ thủng trên ruột của bệnh nhân - Ảnh: BVCC

Theo thông tin ban đầu, bệnh nhi là bé trai 6 tuổi, gặp tai nạn khi đi xe đạp điện cùng hai trẻ khác. Sau cú tông vào ô tô đang đậu ven đường, bé vẫn tỉnh táo, không ngất, không chảy máu, không có vết thương hở rõ ràng. Dấu hiệu duy nhất là đau bụng âm ỉ. Chính sự “bình thường” này khiến tai nạn dễ bị xem nhẹ.

Gia đình đưa bé đến bệnh viện địa phương thăm khám. Tại đây, dù không có biểu hiện rầm rộ, các bác sĩ đã nghi ngờ tổn thương tạng rỗng và nhanh chóng chuyển bé đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 – một quyết định được đánh giá là mang tính sống còn.

Khi nhập khoa Cấp cứu Bệnh viện Nhi Đồng 2, bé vẫn tỉnh táo, sinh hiệu ổn định, không sốt, không nôn ói. Tuy nhiên, thăm khám ghi nhận có vết bầm ở thành bụng, ấn đau và có đề kháng – dấu hiệu gợi ý tổn thương trong ổ bụng. Các xét nghiệm cận lâm sàng và đặc biệt là chụp CT scan cho thấy hình ảnh khí tự do trong ổ bụng, dịch tự do, mất liên tục thành ruột và kèm theo gãy xương mu.

Đây là những dấu hiệu điển hình của thủng ruột – một cấp cứu ngoại khoa tối khẩn. Các bác sĩ nhanh chóng hội chẩn và thống nhất chỉ định phẫu thuật nội soi cấp cứu, bởi nếu trì hoãn, nguy cơ viêm phúc mạc, nhiễm trùng huyết và tử vong là rất cao.

ThS-BS Lê Hữu Đăng (Khoa Ngoại Tổng hợp) – phẫu thuật viên chính của ca mổ – cho biết ca phẫu thuật đối mặt với nhiều thách thức. Bác sĩ Đăng chia sẻ: “Khi vào ổ bụng, chúng tôi ghi nhận một lỗ vỡ ruột kích thước khoảng 2 cm, dịch tiêu hóa đang tràn ra ngoài. Các quai ruột chướng nhiều, không gian thao tác rất hạn chế vì ổ bụng trẻ nhỏ”.

Ê-kíp tiến hành cắt lọc tổ chức dập nát và khâu phục hồi lỗ thủng hoàn toàn bằng phương pháp nội soi. Đồng thời, toàn bộ ổ bụng được kiểm tra kỹ lưỡng để tránh bỏ sót tổn thương các tạng khác – điều đặc biệt quan trọng trong chấn thương bụng do tai nạn giao thông.

Ca phẫu thuật thành công, bệnh nhi được theo dõi hậu phẫu tích cực, dùng kháng sinh và giảm đau. Bác sĩ Đăng thông tin thêm: “Sau mổ, bé tiến triển tốt. Đến ngày thứ 3, bệnh nhi đã có thể ăn uống trở lại. Không ghi nhận biến chứng nhiễm trùng hay rò tiêu hóa. Bé được xuất viện sau 7 ngày trong tình trạng ổn định”.

Vỡ ruột ở trẻ em: Hiếm nhưng cực kỳ nguy hiểm

Theo PGS-TS-BS Phạm Ngọc Thạch, vỡ ruột sau chấn thương bụng là tổn thương hiếm gặp, chỉ chiếm khoảng 1% các trường hợp chấn thương bụng. Tuy nhiên, chính vì hiếm nên dễ bị bỏ sót, đặc biệt là ở trẻ em.

“Trẻ có thể vẫn tỉnh táo, không đau nhiều, không sốt, không ói. Nhưng tổn thương bên trong có thể diễn tiến âm thầm. Nếu chẩn đoán trễ, tỷ lệ tử vong và biến chứng tăng rất cao”, PGS Thạch nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, chấn thương tạng rỗng do đụng dập thường khó phát hiện hơn chấn thương do vật sắc nhọn. Việc thăm khám toàn diện, theo dõi sát diễn tiến lâm sàng, kết hợp với chẩn đoán hình ảnh phù hợp là yếu tố then chốt để cứu sống bệnh nhi.

PGS-TS-BS Phạm Ngọc Thạch cho rằng, phẫu thuật nội soi ngày càng đóng vai trò quan trọng trong điều trị chấn thương bụng ở trẻ em. Phương pháp này giúp giảm đau sau mổ, vết mổ nhỏ mang tính thẩm mỹ, giảm nguy cơ dính ruột và thời gian hồi phục nhanh hơn. Tuy nhiên, nội soi đòi hỏi ê-kíp có kinh nghiệm cao, đặc biệt trong bối cảnh ổ bụng trẻ nhỏ, tổn thương phức tạp và cần kiểm soát nhiễm trùng nghiêm ngặt.

Bệnh viện Nhi Đồng 2 cho biết, mỗi năm bệnh viện ghi nhận nhiều ca chấn thương bụng ở trẻ do té xe đạp, xe đạp điện. Không ít trường hợp ban đầu biểu hiện nhẹ, nhưng sau đó diễn tiến nặng, buộc phải phẫu thuật.

Các bác sĩ khuyến cáo phụ huynh nên hướng dẫn trẻ sử dụng xe đạp, xe đạp điện đúng độ tuổi, đội mũ bảo hiểm và đi đúng làn đường. Tuyệt đối không chủ quan sau tai nạn dù trẻ vẫn tỉnh táo. Bác sĩ Thạch nhấn mạnh: “Chỉ cần có đụng dập vùng bụng, vết bầm hay đau bụng sau tai nạn, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời”.

Ca vỡ ruột ở bé trai 6 tuổi là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ: không phải tai nạn nào “không trầy xước” cũng là tai nạn nhẹ. Với trẻ em, đặc biệt là chấn thương bụng, sự chủ quan có thể phải trả giá bằng tính mạng. Việc chẩn đoán sớm, chuyển tuyến đúng lúc và ứng dụng phẫu thuật nội soi hiện đại đã giúp một sinh mạng nhỏ bé được cứu kịp thời – nhưng không phải trường hợp nào cũng may mắn như vậy.

Bình Thuận