Sửa đổi, bổ sung danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia

Sau 5 năm thực hiện, Luật Thống kê năm 2015 đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động thống kê, khẳng định vị trí, vai trò quan trọng của công tác thống kê; vị trí pháp lý của cơ quan thống kê, hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước về công tác thống kê được tăng cường. Chất lượng thông tin thống kê từng bước được nâng lên phục vụ kịp thời yêu cầu trong công tác hoạch định và điều hành chính sách vĩ mô, thúc đẩy sự tăng trưởng, phát triển kinh tế của đất nước và giải quyết những vấn đề đặt ra trong đời sống kinh tế, xã hội. Số liệu thống kê của Việt Nam ngày càng được nhiều tổ chức trên thế giới công nhận. Tuy nhiên, trong bối cảnh mới, đặc biệt sự thay đổi nhanh chóng của kinh tế số, xã hội số và sự tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phụ lục - danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia (gồm 20 nhóm với 186 chỉ tiêu) đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.

Hoạt động nghiệp vụ tại Cục Thống kê tỉnh

Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia là nội dung quan trọng của Luật Thống kê. Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia ban hành kèm theo Luật Thống kê đã được thực hiện khẩn trương và đạt được nhiều kết quả tích cực. Danh mục này đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu đánh giá, dự báo tình hình, xây dựng kế hoạch, quy hoạch, chính sách quản lý điều hành phát triển kinh tế - xã hội; đáp ứng yêu cầu kiểm tra, giám sát thực hiện trong giai đoạn 2016 - 2020. Danh mục đã đáp ứng được phần lớn nhu cầu so sánh quốc tế; đáp ứng nhiều hơn nhu cầu sử dụng thông tin thống kê của cơ quan, tổ chức, cá nhân ở trong nước và quốc tế. Do số lượng chỉ tiêu giảm so với trước, nên việc thu thập tổng hợp, công bố nhanh hơn, chính xác, nghiêng về chất lượng hơn… qua đó đáp ứng được nhu cầu thông tin tốt hơn. Kết quả tích cực đó góp phần làm cho “ngũ giác” mục tiêu (tăng trưởng, lạm phát, cán cân thanh toán, thất nghiệp, môi trường) của Việt Nam giai đoạn (2016 - 2020) phù hợp với thực tế; các mục tiêu của kế hoạch 5 năm (2021 - 2025), chiến lược 10 năm (2021 - 2030) vừa thể hiện quyết tâm cao, vừa có tính khả thi.

Tại tờ trình Quốc hội số 322/TTr-CP ngày 6.9.2021, Chính phủ đã trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung phụ lục - danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê với phạm vi điều chỉnh của luật là chỉ sửa đổi, bổ sung phụ lục - danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia. Mục đích sửa đổi, bổ sung danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia nhằm tạo cơ sở pháp lý để thực hiện kịp thời việc thu thập, tổng hợp và bảo đảm số liệu thống kê phản ánh khách quan, chính xác, kịp thời, đầy đủ, thống nhất, phục vụ Đảng, Nhà nước trong hoạch định đường lối, chính sách và điều hành phát triển kinh tế - xã hội, thúc đẩy sự tăng trưởng. Chỉ tiêu thống kê được sửa đổi, bổ sung bảo đảm cung cấp thông tin kinh tế - xã hội ở tầm vĩ mô (tầm quốc gia); phản ánh, đánh giá thực hiện các nội dung của Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng; Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2021-2030); chính sách về phát triển bền vững; Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tập trung vào các nhóm chuyển đổi số, kinh tế số; kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, phát triển kinh tế bao trùm; nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics; giới và bình đẳng giới; quan hệ hội nhập quốc tế, cam kết quốc tế của Việt Nam,...

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến tại Thông báo số 155/TB-TTKQH ngày 20.9.2021 của Tổng Thư ký Quốc hội về Kết luận số 01 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 3, tháng 9.2021, Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê. Trên nguyên tắc và phương pháp thống kê đã được quốc tế công nhận, các quy định của Luật Thống kê, các luật chuyên ngành có liên quan, khả năng có thể tính toán các chỉ tiêu thống kê do các bộ, ngành đề xuất và thực tiễn triển khai của các quốc gia khác trên thế giới; Chính phủ đã nghiên cứu và đề nghị chỉ tập trung sửa đổi những nội dung lớn, đã rõ và thực hiện được ngay bảo đảm kịp thời cung cấp thông tin sát thực với tình hình phát triển của đất nước, phản ánh thực hiện cam kết quốc tế của Việt Nam trong thời kỳ mới. Đồng thời, để có số liệu, thông tin thống kê phục vụ kịp thời cho công tác chỉ đạo, điều hành, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định sửa đổi, bổ sung 3 nội dung lớn sau: Bổ sung quy định về việc giao Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và địa phương trình Chính phủ ban hành quy trình biên soạn tổng sản phẩm trong nước (GDP) và Tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (GRDP); bổ sung quy định về việc định kỳ 5 năm rà soát về việc đánh giá lại quy mô tổng sản phẩm trong nước báo cáo Chính phủ, trình Quốc hội; sửa đổi, bổ sung quy định về thẩm quyền công bố thông tin của người đứng đầu cơ quan thống kê cấp tỉnh đối với thông tin thống kê của chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh là phân tổ của chỉ tiêu thống kê quốc gia. Phạm vi, nội dung sửa đổi gồm: Sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 17 và điểm d khoản 2 Điều 48.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung phụ lục-danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê sẽ trình Quốc hội khóa XV xem xét cho ý kiến thông qua theo thủ tục rút gọn tại Kỳ họp thứ 2 (tháng 10.2021).

Đào Trọng Truyến

Cục Trưởng Cục Thống kê tỉnh