Sự thật về 2 VĐV bóng chuyền Nhật Bản được tìm kiếm trên mạng xã hội

Hình ảnh Marina và Yuka lan truyền trên mạng xã hội.

"Đây là lý do tôi yêu thể thao", "Đây mới thực sự là thể thao dành cho tôi", "Từ bây giờ tôi sẽ xem bóng chuyền thường xuyên hơn"... là những bình luận bên dưới bài đăng. Ngoài ra, còn có rất nhiều nhận xét mang tính quấy rối tình dục.

Hầu hết tài khoản để lại bình luận đều lầm tưởng rằng Marina và Yuka là những VĐV bóng chuyền Nhật Bản có thật. Tuy nhiên, đây chỉ là sản phẩm của AI (trí tuệ nhân tạo).

100.000 người theo dõi

Trang Instagram của Marina liệt kê cô có họ tên đầy đủ là Marina Hasegawa, 20 tuổi, cao 1,69 m, là "vận động viên bóng chuyền, sinh viên đại học ở Tokyo" và cuối cùng là "một người mẫu AI". Trang cá nhân này đăng bài viết đầu tiên vào ngày 15/1 và hiện có gần 100.000 người theo dõi.

Trên mạng xã hội, Marina hoạt động như một người bình thường, chia sẻ hình ảnh cuộc sống thường ngày, tập luyện, thi đấu. Các nhân vật như Yuka (cũng là sản phẩm của AI) xuất hiện như một người bạn, đồng đội với Marina. Thậm chí, "mẹ" của Marina còn xuất hiện trên sân để cổ vũ cô, theo một bài đăng trên trang này.

Việc phát hiện ra Marina là một người mẫu AI không chấm dứt những bình luận mang tính lạm dụng, quấy rối. Dưới các hình ảnh được chia sẻ, nhiều người liên tục hỏi cô có phải là AI không, trong khi số khác tập trung bàn luận về ngoại hình của cô.

Hình ảnh Marina do AI tạo ra.

Marina chỉ là một phần nhỏ trong ngành công nghiệp người mẫu AI đang bùng nổ trong những năm qua. Hashtag #AIModel nhận được hàng triệu lượt xem. Người mẫu ảo cũng được săn đón trong ngành thời trang, quảng cáo khi được mệnh danh là "những người đẹp không bao giờ già và xấu đi".

Báo cáo từ Gartner - công ty nghiên cứu chuyên về xu hướng CNTT - dự đoán rằng đến năm 2035, "nền kinh tế số của con người" sẽ là thị trường trị giá 125 tỷ USD.

Nhưng xu hướng này cũng tạo ra tranh cãi. Hầu hết người mẫu AI tuân theo những tiêu chuẩn sắc đẹp nhất định và thường có tính gợi dục cao, như tôn vinh vòng eo con kiến, hông quả táo và khe ngực lộ rõ. Marina hay Yuka là những ví dụ điển hình. Các bức ảnh "hai VĐV" chia sẻ cho thấy họ phô này cơ thể trong những bộ đồ bó sát, ngắn và ướt đẫm mồ hôi.

Nhiều người nhận thấy những hình ảnh này đáng lo ngại và cho rằng người mẫu ảo sẽ tiếp tục củng cố các tiêu chuẩn sắc đẹp độc hại, phi thực tế.

Cái nhìn của nam giới

Các chuyên gia cảnh báo rằng nội dung do AI tạo ra có xu hướng khuếch đại những định kiến vốn có của xã hội. Jeff Ding, trợ lý giáo sư tại Đại học George Washington, người có nghiên cứu tập trung vào ngành công nghiệp AI của Trung Quốc, cho biết: "'Cái nhìn của nam giới' (male gaze) đối với người mẫu AI chắc chắn là một vấn đề. Vì những định kiến giới hiện có đã thấm nhuần vào các thuật toán và thiết kế, nên công nghệ trí tuệ nhân tạo có thể tái tạo khía cạnh bất bình đẳng giới".

Tuy nhiên, đây không phải là quá trình tất yếu. Các họa sĩ minh họa có thể tạo bất kỳ loại mô hình AI nào. Tất cả những gì họ phải làm là thu thập một tập hợp dữ liệu hình ảnh theo phong cách mong muốn và sử dụng nó để đào tạo một mô hình học máy. Sau đó, mô hình sẽ tạo ra các hình ảnh mới bằng cách sao chép các mẫu và đặc điểm từ tập dữ liệu.

Hình ảnh AI về phụ nữ có xu hướng bị tính dục hóa.

Liu cho biết: "Thuật toán và bộ dữ liệu là những yếu tố quan trọng nhất khi tạo ra hình ảnh của các mô hình AI. Không có tiêu chuẩn cố định nào để xác định người mẫu trông như thế nào, vẻ ngoài của họ thường do khán giả quyết định".

Vấn đề là các họa sĩ minh họa và khách hàng của họ đều chọn sử dụng các bộ dữ liệu chứa đầy hình ảnh của những phụ nữ bị tính dục hóa.

Những người mẫu AI cũng tiếp tục củng cố những tiêu chuẩn sắc đẹp phi thực tế, điều này sẽ khiến phụ nữ trẻ ngày càng cảm thấy xấu hổ và lo lắng về cơ thể.

Xu Ke, người theo học thạc sĩ tại Học viện Nghệ thuật Trung Quốc, đã tố cáo sự phân biệt giới tính vốn có trong nhiều mô hình AI. "Các nhà sáng tạo có thể nhận thức rằng hình ảnh người mẫu nữ nên phục vụ phụ nữ không?", Xu viết.

Ngoài ra, ngày càng nhiều người mẫu ảo trên Instagram cung cấp, bán nội dung dành cho người lớn. Một số thu hút hàng triệu người đăng ký.

Phó giáo sư Grant Blashki của Đại học Melbourne - bác sĩ đa khoa và biên tập viên của cuốn sách Artificial Intelligence for Better or Worse - ví mua nội dung khiêu dâm AI giống như việc mở "hộp Pandora kỹ thuật số". Một trong những rủi ro là sự mới lạ này củng cố các hành vi gây nghiện và đặt ra những kỳ vọng không thực tế có thể ảnh hưởng đến hoạt động tình dục bình thường.

"Và tất nhiên, còn có những vấn đề đạo đức liên quan đến việc lạm dụng hình ảnh, đặc biệt là sử dụng hình ảnh của người khác mà không có sự đồng ý của họ", ông cho biết. Ngoài ra còn có nguy cơ mọi người sẽ ngày càng lún sâu vào những hình ảnh cực đoan hơn.

Lê Vy

Ảnh: marina_hasegawa_/Instagram