Sử dụng nhạc cụ trong dạy học môn Âm nhạc
Từ năm học 2023-2024, nhiều trường học ở Đồng Nai bắt đầu đưa nhạc cụ sáo recorder và kèn phím pianica vào trường học để dạy cho học sinh trong các tiết học môn Âm nhạc. Được thực hành với nhạc cụ đã mang lại sự hào hứng cho học sinh đối với môn học mang tính nghệ thuật này.

Học sinh lớp 4/1, Trường tiểu học Phú Ngọc B (xã Phú Ngọc, huyện Định Quán), biểu diễn bài hát Bắc kim thang kết hợp với sáo recorder, kèn phím pianica và các loại nhạc cụ khác. Ảnh:Hải Yến
Việc sử dụng 2 loại nhạc cụ kể trên trong dạy học môn Âm nhạc cũng là một trong những hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển phẩm chất và năng lực cho học sinh.
Hào hứng với tiết học Âm nhạc
Trong một tiết học môn Âm nhạc của học sinh lớp 4/1, Trường tiểu học Phú Ngọc B (xã Phú Ngọc, huyện Định Quán), học sinh cả lớp cùng nhau biểu diễn bài hát Bắc kim thang (dân ca Nam Bộ). Điểm đặc biệt là không chỉ hát, tiết mục này còn có phần đệm nhạc, trong đó có sử dụng các loại nhạc cụ: trống lục lạc, song loan, sáo recorder và kèn phím pianica. Tất cả tạo nên tổng thể một bài nhạc vui tai, sôi nổi. Đây là kết quả của những giờ học thực hành 2 loại nhạc cụ sáo recorder và kèn phím pianica dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Sáo recorder và kèn phím pianica là 2 nhạc cụ phổ biến, dễ sử dụng, phù hợp với khả năng của học sinh tiểu học, cũng là 2 loại nhạc cụ quan trọng trong Chương trình Giáo dục môn Âm nhạc cấp tiểu học. 2 loại nhạc cụ này thường được sử dụng trong giảng dạy môn Âm nhạc bậc phổ thông và được sử dụng giảng dạy ở khối 4-5 cấp tiểu học. Việc sử dụng 2 nhạc cụ này giúp học sinh tiếp cận âm nhạc một cách hiệu quả hơn; giúp học sinh phát triển khả năng âm nhạc, rèn luyện khả năng nghe, cảm thụ và biểu diễn âm nhạc.
Việc đưa nhạc cụ vào trường học không chỉ đáp ứng yêu cầu của Chương trình Giáo dục phổ thông mới năm 2018, mà quan trọng hơn là đã tạo được sự hứng thú cho học sinh đối với bộ môn mang tính nghệ thuật này. Một số trường còn tổ chức câu lạc bộ âm nhạc để học sinh được giao lưu, có cơ hội thể hiện đam mê, sáng tạo nghệ thuật.
Em Nguyễn Trần Thảo Nhi, học sinh lớp 4/1, Trường tiểu học Phú Ngọc B, bày tỏ: “Em cảm thấy môn Âm nhạc rất thú vị, vì được thực hành với các nhạc cụ như sáo recorder và kèn phím. Ban đầu, em cảm thấy tò mò, hứng thú và khi được học thì thấy rất vui”.
Kết quả của sự nỗ lực
Ban đầu, việc đưa nhạc cụ mới vào giảng dạy theo Chương trình Giáo dục phổ thông năm 2018 là một thử thách đối với các giáo viên dạy môn Âm nhạc trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, Sở Giáo dục và đào tạo đã tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho giáo viên dạy môn Âm nhạc sử dụng sáo recorder và kèn phím pianica trong dạy học môn này ở cấp tiểu học.

Giáo viên môn Âm nhạc hướng dẫn học sinh sử dụng sáo recorder. Ảnh:Hải Yến
Cùng với đó, các cụm trường tổ chức nhiều buổi sinh hoạt chuyên môn để giáo viên tự tin hơn khi dạy nhạc cụ mới. Đến nay, các giáo viên môn Âm nhạc đều tự tin với việc dạy thực hành sáo recorder và kèn phím pianica cho học sinh. Qua đó, tạo sự hứng thú cho học sinh khi học môn Âm nhạc.
Cô Phạm Thị Cẩm Nhung, giáo viên bộ môn Âm nhạc, Trường tiểu học Phú Ngọc B, chia sẻ khi bắt đầu dạy môn Âm nhạc theo Chương trình Giáo dục phổ thông mới năm 2018, ban đầu bản thân cô cũng có phần lo lắng. Tuy nhiên, sau khi được tham dự lớp tập huấn thì cô tự tin hơn để hướng dẫn cho học trò.
“Các em học sinh hào hứng khi được học với nhạc cụ. Học sinh được trực tiếp thực hành, kết hợp với các loại nhạc cụ khác và hát nên các em tích cực hơn khi học môn Âm nhạc, đồng thời các em cũng chủ động, sáng tạo hơn” - cô Nhung cho hay.
Thực hiện đổi mới dạy học môn Âm nhạc, thời gian qua, không chỉ triển khai sáo recorder và kèn phím pianica cho học sinh, mà hầu hết giáo viên bộ môn Âm nhạc cấp tiểu học đều chủ động học hỏi, áp dụng nhiều phương pháp tích cực trong dạy học theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực của học sinh. Nhờ đó, môn Âm nhạc trở thành một trong những bộ môn được nhiều học sinh yêu thích.
Theo cô giáo Lê Thị Hồng Thắm, giáo viên bộ môn Âm nhạc, Trường tiểu học Trần Quốc Tuấn (xã Gia Canh, huyện Định Quán), sau khi được tập huấn (cả online và trực tiếp), bản thân cô và các đồng nghiệp đã tiếp cận được nhiều điểm mới trong dạy học âm nhạc. Từ đó, cô nhận thấy rằng, cần đổi mới phương pháp dạy học. Cô thường chủ động tìm các tài liệu, băng đĩa nhạc trên internet để minh họa trong mỗi tiết học; ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Giáo viên phải thu hút học sinh bằng tiết tấu, tác phong, biểu cảm… khi dạy học; không ngừng đổi mới để tạo sự mới mẻ cho học sinh.