Sự cố 'đánh bom nhầm' khiến 85 dân thường thiệt mạng ở Nigeria

Trung tướng Taoreed Lagbaja, Tổng Tham mưu trưởng quân đội Nigeria cùng các lãnh đạo địa phương trong lễ chôn cất nạn nhân của vụ tấn công bằng máy bay không người lái vào làng Tudun Biri, hôm 5-12-2023

Tổng thống Nigeria Bola Tinubu hôm thứ 5-12 tuyên bố sẽ điều tra kỹ lưỡng vụ tấn công bằng máy bay không người lái quân sự khiến 85 người thiệt mạng ở làng Tundun Biri. Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Quốc gia Nigeria ngày 5-12 lần đầu tiên xác nhận con số tử vong chính thức, lưu ý rằng 85 người đã vô tình thiệt mạng và 66 người bị thương.

Sự việc xảy ra ở bang Kaduna, Tây Bắc Nigeria, trong dịp Mawlid, một lễ hội của người Hồi giáo kỷ niệm ngày sinh của nhà tiên tri Muhammed. Người dân trong làng cho biết đã nghe thấy âm thanh của máy bay, sau đó là một vụ nổ lớn lúc 9h tối 3-12. Khi quả bom đầu tiên rơi xuống, khoảng 56 người tử vong, hầu hết là phụ nữ và trẻ em. Hiện trường hoàn toàn hỗn loạn, đặc biệt khi những người sống sót bắt đầu kêu gọi mọi người từ những ngôi làng xung quanh đến để xác định danh tính, khiêng xác người chết và giúp đỡ những người bị thương. Nhưng đến khoảng 11h đêm, quả bom thứ hai được thả xuống khiến nhiều người ở những ngôi làng gần đó đến ứng cứu cũng thiệt mạng. Một nhân chứng kể rằng, sau quả bom thứ nhất, anh ta chạy đi tìm chỗ ẩn nấp. Nhưng nửa đêm khi quay về làng, người nằm trên mặt đất la liệt. “Tôi đã mất 13 thành viên trong gia đình bao gồm các con và anh em tôi, 7 nam và 6 nữ. Chúng tôi đã chôn cất các nạn nhân ngày hôm nay”, Hussein Ibrahim, một người dân địa phương cho biết.

Quân đội Nigeria được phương Tây hậu thuẫn thường xuyên thực hiện các cuộc không kích nhằm vào phiến quân Boko Haram ở phía Đông Bắc nước này và đã tiến hành các cuộc tấn công tương tự trên khắp đất nước. Tuy nhiên, sự kiện đặc biệt này xảy ra ở phía Tây Bắc, nơi Boko Haram ít hoạt động hơn. Thay vào đó, xung đột ở Tây Bắc có xu hướng xoay quanh nhóm tội phạm Fulani, những kẻ chuyên đột kích các ngôi làng để cướp bóc và bắt cóc dân thường để đòi tiền chuộc.

Lực lượng vũ trang Nigeria cho biết, vụ việc là một phần của “nhiệm vụ chống lại những kẻ khủng bố nhưng vô tình ảnh hưởng đến người dân trong cộng đồng”, nhưng không xác nhận bất kỳ chi tiết nào khác. Thống đốc bang Kaduna, Uba Sani đăng một tuyên bố trên nền tảng truyền thông xã hội X hôm 3-12: “Chúng tôi quyết tâm ngăn chặn để thảm kịch này không lặp lại và người dân hãy tin rằng, việc bảo vệ họ sẽ được ưu tiên trong cuộc chiến chống lại những kẻ khủng bố, kẻ cướp và các phần tử tội phạm khác”.

Kể từ năm 2017, hơn 300 người được cho là đã thiệt mạng trong các cuộc không kích mà lực lượng an ninh cho rằng nhằm vào những tên cướp hoặc thành viên của nhóm vũ trang Hồi giáo Boko Haram, nhưng vô tình nhắm vào người dân địa phương. Vào ngày 4-12, Không quân Nigeria bác bỏ tuyên bố rằng, họ chịu trách nhiệm về các cuộc tấn công ở bang Kaduna, nói rằng đây không phải là lực lượng duy nhất thực hiện các hoạt động bằng máy bay không người lái.

Ông Michael Nwankpa, Giám đốc sáng lập và Giám đốc nghiên cứu tại Trung tâm Xung đột và Phát triển châu Phi ở London, nói rằng, mặc dù vụ việc này đặc biệt gây sốc, nhưng đây không phải là lần đầu tiên. Ông nói: “Trước đây, chúng tôi đã từng chứng kiến những sự cố kiểu này nhưng chưa thấy bất kỳ sự đưa tin hay bồi thường nào cho các nạn nhân. Tôi không biết cuộc điều tra này sẽ đi đến đâu hoặc liệu nó có dẫn đến kết quả tích cực hay không”.

Hồi tháng 10-2022, Không quân Nigeria thông báo rằng, họ đã mở một cuộc điều tra về các cuộc không kích vô tình nhằm vào dân thường, nhưng kể từ đó không cung cấp thêm thông tin chi tiết nào. Thực tế, chính quyền đã không thực hiện hành động cụ thể nào để mang lại công lý hay trách nhiệm giải trình hoặc để đảm bảo rằng các hoạt động trong tương lai sẽ bảo vệ dân thường tốt hơn.

Theo TIME