Sốt xuất huyết vào mùa cao điểm, đừng làm những việc này nếu không muốn gia tăng nguy cơ mắc bệnh

Theo Bộ Y tế, hiện nay tình hình dịch bệnh truyền nhiễm cơ bản vẫn đang được kiểm soát, tuy nhiên bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, COVID-19 bắt đầu có xu hướng tăng cục bộ tại một số địa phương.

Từ đầu tháng 5/2025 đến nay, dù chưa vào giai đoạn cao điểm mùa mưa, nhưng đã xuất hiện nhiều cơn dông, lốc, sét, mưa lớn gây ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, nhất, đây là những điều kiện thuận lợi có thể làm gia tăng nguy cơ gây ô nhiễm môi trường và bùng phát dịch bệnh, trong đó có sốt xuất huyết.

Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận 18.789 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 5 ca tử vong tại Bình Dương, Bình Thuận, TP.HCM, Khánh Hòa, Ninh Thuận. So với cùng kỳ năm 2024, số mắc giảm 6,1%, tử vong tăng 1 trường hợp.

Thời gian gần đây, bệnh sốt xuất huyết đang có xu hướng gia tăng tại một số địa phương. Ảnh minh họa.

Mức độ nguy hiểm của sốt xuất huyết

Các bác sĩ Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm gây dịch do virus Dengue gây nên. Virus Dengue có 4 type là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Virus truyền từ người bệnh sang người lành do muỗi đốt. Muỗi Aedes aegypti là côn trùng trung gian truyền bệnh chủ yếu. Bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn, xảy ra quanh năm, thường gia tăng vào mùa mưa.

Đặc điểm của sốt xuất huyết Dengue là sốt, xuất huyết và thoát huyết tương, có thể dẫn đến sốc giảm thể tích tuần hoàn, rối loạn đông máu, suy tạng, nếu không được chẩn đoán sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong.

Cụ thể, người bệnh mắc sốt xuất huyết thường trải qua các giai đoạn:

Giai đoạn sốt: Sốt cao đột ngột, liên tục, nhức đầu, chán ăn, buồn nôn; da xung huyết, đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt. Người bệnh thường có chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu mũi.

Giai đoạn nguy hiểm: thường vào ngày thứ 3 - 7 của bệnh. Người bệnh còn sốt hoặc đã giảm sốt và có thể có các biểu hiện: Đau bụng nhiều và liên tục hoặc tăng cảm giác đau nhất là ở vùng gan; nôn ói.

Biểu hiện thoát huyết tương do tăng tính thấm thành mạch (thường kéo dài 24 - 48 giờ). Tràn dịch màng phổi, mô kẽ (có thể gây suy hô hấp), màng bụng, phù nề mi mắt. Nếu thoát huyết tương nhiều sẽ dẫn đến sốc với các biểu hiện vật vã, bứt rứt hoặc li bì, lạnh đầu chi, mạch nhanh nhỏ, huyết áp kẹt hoặc tụt huyết áp, không đo được huyết áp, mạch không bắt được, da lạnh, nổi vân tím (sốc nặng), tiểu ít.

Một số trường hợp nặng có thể có biểu hiện suy tạng như tổn thương gan nặng/suy gan, thận, tim, phổi, não, rối loạn tri giác, suy chức năng các cơ quan khác. Những biểu hiện nặng này có thể xảy ra ở người bệnh có hoặc không có sốc do thoát huyết tương.

Giai đoạn hồi phục: thường từ ngày thứ 7 đến ngày thứ 10: Sốt giảm, tiểu cầu tăng dần, tiểu nhiều, cảm giác ăn ngon miệng trở lại.

Thận trọng với các vị trí có thể là "ổ chứa" bọ gậy

Theo các chuyên gia, đến nay, bệnh sốt xuất huyết chưa có vaccine phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, biện pháp phòng bệnh chủ yếu và hiệu quả nhất là diệt muỗi, diệt lăng quăng, bọ gậy và phòng muỗi đốt.

Cụ thể, muỗi truyền sốt xuất huyết có đặc điểm ở trong các hộ gia đình, muỗi đẻ trứng ở các dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà. Do đó, nếu không thực hiện việc diệt loăng quăng, bọ gậy trong dụng cụ chứa nước thì chỉ trong thời gian ngắn, đàn muỗi mới có thể đã nở ra.

Nguồn: Bộ Y tế.

Các chuyên gia nhấn mạnh, điều quan trọng nhất để phòng ngừa sốt xuất huyết là người dân cần loại trừ được lăng quăng, bọ gậy, dụng cụ chứa nước với phương châm "không có bọ gậy, không có muỗi thì không có sốt xuất huyết".

Tuy nhiên, trên thực tế, một số thói quen ngay trong gia đình có thể tiềm ẩn nguy cơ là "ổ chứa" bọ gậy khiến muỗi có cơ hội sinh sôi, gây bệnh như:

- Thường xuyên để nước đọng trong chum, vại, xô chậu, lốp xe cũ, máng chăn nuôi, xô nước thải điều hòa xung quanh nhà.

- Không kiểm tra và vệ sinh khay đựng nước thải từ tủ lạnh, khay kê chạn bát, khay đựng đồ dùng trong nhà vệ sinh, dụng cụ chứa nước trên sân thượng…

- Lọ cắm hoa tươi, chậu cây cảnh thủy sinh, bể cá cảnh mini để lâu ngày không được đổ/thay nước.

- Các loại hộp nhựa, hộp xốp đựng đồ ăn không được thu gom, xử lý mà vứt bừa bãi khiến nước ứ đọng sau cơn mưa.

Cách phòng ngừa sốt xuất huyết

Để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và mọi người xung quanh, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện một số biện pháp sau:

- Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

- Hàng tuần thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ, lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối hoặc dầu hoặc hóa chất diệt ấu trùng vào bát nước kê chân chạn.

- Hàng tuần loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, mảnh chai, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...

- Ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày.

- Tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

- Khi bị sốt đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị, không tự ý điều trị tại nhà.

Nguyễn Mai