Sống lại những ký ức năm tháng hào hùng

Poster của chương trình. Ảnh: Ban tổ chức cung cấp

Chương trình được mở đầu với cuộc trò chuyện cùng cựu chiến binh Ngô Xuân Huy, nguyên Trưởng đài trinh sát phòng không, Tiểu đoàn Pháo phòng không 217, Trung đoàn 240 - đơn vị đã góp công bắn rơi 2 máy bay Mỹ, bắn bị thương 1 máy bay khác, bắt sống giặc lái Mỹ Anvaret. Thông qua chia sẻ của cựu chiến binh Ngô Xuân Huy, thế hệ trẻ hôm nay đã hiểu hơn về đời sống chiến đấu của thế hệ ông cha, như việc tập luyện nhận diện các loại máy bay thông qua mô hình bằng gỗ, buộc diều vào xe ô tô kéo lên để tập bắn, hay phân biệt các loại âm thanh để biết đâu là tiếng máy bay. Có thể thấy, muốn đánh thắng thì quyết tâm thôi chưa đủ, các chiến sĩ phải thực sự am hiểu vũ khí, khí tài, địa hình thời tiết, nắm chắc âm mưu thủ đoạn của địch.

Trong những điểm nhấn của chương trình là phân tích khách quan từ chính những sử gia của Hoa Kỳ khi giải mã các tài liệu mật về “Sự kiện vịnh Bắc Bộ”. Chương trình mang tới cho khán giả những cảnh quay hiếm có tại Bảo tàng Turner Joy, thành phố Bremerton, tiểu bang Washington và phỏng vấn độc quyền chuyên gia sử học của Cơ quan An ninh quốc gia Hoa Kỳ (NSA) Robert.J.Hanyok, tác giả của tác phẩm từng gây chấn động "Chồn hôi, quái vật, chó săn im lặng, cá bay: Bí ẩn vịnh Bắc Bộ 2-4/8/1964". Không chỉ vậy, nhà báo, học giả Larry Berman - tác giả của các cuốn sách nổi tiếng nghiên cứu về chiến tranh Việt Nam như X6 Điệp viên hoàn hảo, Lyndon Johson’s war, Planning a tragedy... đã có cuộc phỏng vấn cùng nhà báo Tạ Bích Loan để chia sẻ những âm mưu đằng sau sự kiện vịnh Bắc Bộ và người Mỹ đã phản ứng như thế nào trước quyết định của cựu Tổng thống Lyndon Johnson. Đây là những thông tin chưa từng được công bố trước đây.

Thông qua những câu chuyện của các nhân chứng lịch sử, các phóng sự được thực hiện trong nước và nước ngoài, chương trình “Giữ biển trời quê hương” đã tái hiện bối cảnh lịch sử, âm mưu, thủ đoạn của đế quốc Mỹ; tinh thần chiến đấu kiên cường, ý chí dám đánh, quyết đánh và quyết thắng của quân và dân ta, nòng cốt là Bộ đội Phòng không - Không quân và Bộ đội Hải quân đã không sợ gian khổ, hi sinh, chiến đấu mưu trí, dũng cảm, bẻ gãy các đợt tiến công của địch, bắn rơi 8 máy bay địch, bắn bị thương 3 chiếc khác, bắt sống 1 phi công Mỹ, làm nên chiến thắng trận đầu ngày 5/8/1964.

Chương trình đưa người xem đến gần hơn với những câu chuyện lịch sử qua lời kể của các nhân chứng lịch sử. Ảnh: Ban tổ chức cung cấp

Chương trình "Giữ biển trời quê hương" còn kể câu chuyện của Lê Văn Tiếu, thuyền trưởng anh hùng của tàu HQ 187 bắn rơi máy bay Mỹ. Thông qua chia sẻ từ các đồng đội, ký ức về tấm gương chiến đấu anh dũng của người thuyền trưởng Lê Văn Tiếu, với một cánh tay gần như đứt lìa vẫn chỉ huy đồng đội chiến đấu anh dũng khiến nhiều khán giả xúc động. Cùng với đó là câu chuyện về những nữ dân quân tự vệ đã xả thân quên mình, lao vào nguy hiểm để chiến đấu, tiếp đạn, cứu chữa cho các chiến sĩ. Có thể kể đến các tấm gương của bà Tô Thị Đạo, Hoàng Thị Khuyên, Vũ Thị Tĩnh (tỉnh Thanh Hóa)... Có thể thấy rằng, để tìm kiếm chất liệu, ê kíp đã tỏa đi nhiều địa điểm như Hải Phòng, Quảng Ninh, Nam Định, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh... để gặp gỡ các cựu chiến binh, nhân chứng lịch sử. 60 năm đã đi qua, nhưng trận đánh năm nào vẫn còn hiển hiện sinh động trong trí nhớ của nhiều nhân chứng.

Mặt khác, bên cạnh các câu chuyện hấp dẫn, chương trình còn được công chúng đón nhận bởi những tiết mục nghệ thuật giàu chất sử thi, kết nối những câu chuyện kể trong chương trình. Một điều thú vị là các ca khúc được lựa chọn trình diễn đều được nhạc sĩ viết từ chính cảm xúc cháy bỏng của những ngày lịch sử năm 1964, như "Bám biển quê hương" (Phạm Tuyên), "Giặc đến nhà ta đánh" (Đỗ Nhuận)... Tuy nhiên, những bài hát này đã được khoác lên những làn gió mới, mang đến cho khán giả nhiều xúc cảm, khơi gợi lòng tự hào đối với thế hệ cha anh đi trước; những giai điệu hào hùng, có sức lay động như tiếng gọi, thúc giục thế hệ trẻ tiếp bước noi theo.

Chương trình đã gửi đi thông điệp về tinh thần "giữ biển trời quê hương" đã thôi thúc thế hệ trước hành động, vượt qua những lo lắng, ngờ vực để chứng tỏ khả năng dám đánh, biết đánh và quyết thắng đội quân xâm lược hùng mạnh. 60 năm sau, tinh thần ấy đang tiếp tục thôi thúc các thế hệ hôm nay cống hiến trí tuệ, tâm sức cho sự nghiệp bảo vệ, xây dựng đất nước. 60 năm trôi qua, nhưng ký ức vẻ vang về chiến thắng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ đối với miền Bắc vẫn luôn là niềm tự hào của người dân Việt Nam. Khí thế hào hùng và những bài học của chiến công ấy đã trở thành động lực tinh thần to lớn để các thế hệ nối tiếp nỗ lực học tập, lập nhiều chiến công oanh liệt, cùng cả nước đánh thắng đế quốc xâm lược, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

"Giữ lấy đất trời của quê hương ta/ Giữ lấy những gì mà ta yêu quý" - những câu hát này được nhạc sĩ Hoàng Vân sáng tác khi ông có mặt ở tuyến lửa Quảng Bình những ngày tháng 8 lịch sử năm 1964. Một bài thơ về liệt sĩ Đồng Quốc Bình hy sinh 60 năm trước cùng có chung tinh thần giữ biển giữ trời như vậy: “19 tuổi xanh, xả thân vì nước/ Tuổi thơ anh khao khát đêm ngày/ Làm con sóng dưới thân tàu Tổ quốc/ Làm người lính ngày đêm đứng gác/ Giữ yên bầu trời mặt biển quê hương”. Xuất phát từ quyết tâm giữ đất - giữ trời - giữ biển ngày ấy, ê kíp sản xuất Đài Truyền hình Việt Nam đã lựa chọn chủ đề "Giữ biển trời quê hương" cho chương trình kỷ niệm 60 năm Chiến thắng trận đầu của quân và dân miền Bắc trong chống chiến tranh phá hoại bảo vệ miền Bắc XHCN (ngày 2 và 5/8/1964 - ngày 2 và 5/8/2024).

Cẩm Linh