Số ca nhiễm cúm gia cầm ở mèo gia tăng có thể báo hiệu đại dịch mới

Cúm gia cầm H5N1 đang khiến các trang trại nuôi gà cùng trang trại bò sữa ở Mỹ phải cảnh giác cao độ. Lượng lớn gia súc lẫn gia cầm bị tiêu hủy gây thiệt hại nặng nề cho ngành nông nghiệp, đồng thời làm dấy lên nỗi lo về đại dịch trên người trong tương lai.

Không chỉ gà và bò sữa, nhiều ca nhiễm là mèo cũng được ghi nhận. Tuy nhiên, nghiên cứu do Đại học Maryland lại ghi nhận tình trạng mèo nhiễm cúm kèm rủi ro bệnh từ mèo lây sang người không được đánh giá nghiêm túc.

“Cúm gia cầm rất nguy hiểm đối với mèo. Chúng ta cần khẩn trương xác định mức độ phổ biến của vi rút trong quần thể mèo để đánh giá tốt hơn nguy cơ lây lan sang con người”, theo nhà dịch tễ học Kristen Coleman (Đại học Maryland). Đây là việc cấp thiết khi nhiều loài chim bắt đầu thực hiện cuộc di cư mùa xuân làm tăng khả năng phát tán mầm bệnh. Khi mùa hè đến nhiều khả năng số ca nhiễm trong trang trại lẫn ngoài tự nhiên sẽ tăng cao.

Cúm gia cầm rất nguy hiểm đối với mèo - Ảnh: Mariia Siurtukova/Getty Images

Phân tích một loạt nghiên cứu đã bình duyệt từ năm 2003 - 2024, bà Coleman cùng đồng nghiệp Ian Bemis phát hiện 607 ca nhiễm cúm gia cầm là mèo trên toàn cầu. Tại 18 quốc gia và 12 loài từ mèo nhà đến hổ trong vườn thú, có 302 ca tử vong liên quan đến cúm gia cầm. Họ tin rằng con số thực tế còn cao hơn do hoạt động giám sát của con người chưa chặt chẽ.

Vào giai đoạn 2023 - 2024, số lượng mèo làm vật nuôi bị nhiễm và tử vong gia tăng. Hầu hết đều nhiễm chủng H5N1 2.3.4.4b chiếm tỉ lệ tử vong lên đến 90%. Tuy nhiên vì xét nghiệm còn hạn chế nên có thể tỉ lệ này chưa phản ánh đúng mức độ nghiêm trọng.

Nhóm nghiên cứu kêu gọi giới chức trách, bác sĩ thú y, chủ vật nuôi tăng cường giám sát mèo nhằm bảo vệ cả người lẫn động vật. Họ cũng lưu ý chủ vật nuôi, mèo hoang, bác sĩ thú y, nhân viên vườn thú, tình nguyện viên trạm cứu hộ động vật có nguy cơ cao phơi nhiễm cúm gia cầm.

Săn mồi là bản tính của mèo. Một con mèo tự do giết khoảng 186 động vật mỗi năm. Chúng dễ nhiễm cúm gia cầm khi săn chim hay động vật có vú hoang dã, hoặc tiêu thụ thức ăn cho thú cưng hay sữa bò chưa qua chế biến. Đồng loại sống cùng khu vực hay chính chủ nhân cũng là nguồn lây bệnh tiềm tàng.

Sắp tới đây, hai nhà khoa học Coleman và Bemis sẽ tập trung nghiên cứu mức độ phổ biến của các loại vi rút cúm gia cầm độc lực cao, cũng như vi rút cúm khác trong quần thể mèo nguy cơ cao (như mèo sống trong trang trại).

Cẩm Bình