Slovenia dự kiến áp thuế 25% lợi nhuận từ tiền mã hóa

Động thái này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chính sách quản lý tài sản số của quốc gia Trung Âu, đồng thời làm dấy lên những cuộc tranh luận sôi nổi về tương lai của ngành công nghiệp blockchain tại quốc gia có tỷ lệ người dân sở hữu tiền mã hóa cao nhất khu vực đồng Euro.

Chính sách thuế mới: Những điều cần biết

Theo thông tin chính thức từ Bộ Tài chính Slovenia, dự thảo luật thuế mới sẽ áp dụng mức thuế 25% đối với lợi nhuận phát sinh khi cá nhân bán tiền mã hóa lấy tiền phát định (fiat) hoặc sử dụng để mua hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, dự thảo luật này cũng đưa ra hai điểm ưu đãi đáng chú ý: việc hoán đổi giữa các loại tiền mã hóa vẫn được miễn thuế, và các khoản lợi nhuận có được trước ngày 1/1/2026 sẽ không bị đánh thuế hồi tố.

Người nộp thuế sẽ tính toán lợi nhuận dựa trên chênh lệch giữa giá trị tại thời điểm mua và bán, đã điều chỉnh theo phí giao dịch. Đặc biệt, các khoản lỗ có thể được chuyển sang để bù đắp lợi nhuận trong tương lai, giúp giảm gánh nặng thuế cho nhà đầu tư. Theo quy định mới, người dân Slovenia sẽ cần nộp tờ khai thuế hàng năm trước ngày 31/3 và thanh toán trong vòng 15 ngày sau đó.

Theo ước tính sơ bộ từ Chính phủ Slovenia, mức thuế này có thể mang lại từ 2,5 - 25 triệu euro doanh thu thuế hàng năm cho ngân sách quốc gia. Đề xuất hiện đang trong giai đoạn tham vấn công chúng cho đến ngày 5/5/2025 trước khi được chính thức thông qua và có hiệu lực vào đầu năm 2026.

Đây không phải là nỗ lực đầu tiên của Slovenia trong việc đánh thuế tiền mã hóa. Vào năm 2023, quốc gia này đã đưa ra mức thuế 10% đối với rút tiền và thanh toán bằng tiền mã hóa, nhưng vẫn miễn thuế lợi nhuận vốn từ giao dịch không thường xuyên hoặc hoạt động được coi là sở thích, theo thông tin từ nền tảng thuế tiền mã hóa Token Tax. Một dự luật trước đó được đề xuất vào tháng 4/2022 đã lên kế hoạch áp thuế 5% đối với lợi nhuận trên 10.000 euro, nhưng không được thông qua thành luật.

Tranh luận về tác động của chính sách thuế mới

Đề xuất thuế mới đã gây ra phản ứng trái chiều từ nhiều bên. Jernej Vrtovec, nghị sĩ thuộc đảng đối lập New Slovenia, đã công khai chỉ trích đề xuất này trên mạng xã hội X vào ngày 16/4/2025. Ông lập luận: "Slovenia có cơ hội trở thành một quốc gia thân thiện với tiền mã hóa, nhưng với các đề xuất của Chính phủ, chúng ta sẽ lại bỏ lỡ con tàu này. Với việc đánh thuế quá mức, chúng ta sẽ một lần nữa chứng kiến người trẻ và vốn đầu tư chạy ra nước ngoài. Thuế nên khuyến khích, chứ không phải làm suy yếu".

Trong khi đó, Chính phủ Slovenia bảo vệ đề xuất với lý do cần đảm bảo công bằng trong hệ thống thuế, đối xử với lợi nhuận từ tiền mã hóa tương tự như các khoản đầu tư vốn khác như cổ phiếu hoặc trái phiếu vốn đã chịu thuế tương tự.

Nếu nhìn từ góc độ so sánh quốc tế, mức thuế 25% của Slovenia vẫn ở mức trung bình so với các quốc gia châu Âu khác. Theo báo cáo từ KPMG về thuế tài sản kỹ thuật số tại châu Âu năm 2024, nhiều quốc gia như Đức, Pháp hay Tây Ban Nha có mức thuế lợi nhuận từ tiền mã hóa từ 19 - 45%, tùy thuộc vào mức thu nhập.

Slovenia - Thị trường tiền mã hóa sôi động tại Trung Âu

Mặc dù là một quốc gia nhỏ với dân số chỉ hơn 2 triệu người, Slovenia đã nổi lên như một điểm sáng về mức độ chấp nhận tiền mã hóa tại châu Âu. Theo số liệu từ Khảo sát về Thái độ Thanh toán của Người tiêu dùng trong Khu vực Euro của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), đến cuối năm 2024, khoảng 15% người trưởng thành tại Slovenia sở hữu tiền kỹ thuật số, tăng gần gấp đôi so với mức 8% vào năm 2022 và cao nhất trong khối Euro.

Nền tảng dữ liệu Statista dự báo số lượng người dùng tiền mã hóa ở Slovenia sẽ đạt khoảng 98.000 người vào năm 2025, tương đương tỷ lệ thâm nhập 4,6% dân số, với doanh thu dự kiến cho thị trường tiền mã hóa đạt 2,8 triệu USD. Những con số này phản ánh mức độ chấp nhận công nghệ tài chính cao trong một quốc gia có quy mô nhỏ.

Một cột mốc quan trọng trong hành trình phát triển crypto của Slovenia là việc trở thành quốc gia đầu tiên trong Liên minh châu Âu phát hành trái phiếu chủ quyền kỹ thuật số vào năm 2024. Trái phiếu này có quy mô danh nghĩa 30 triệu euro, lãi suất 3,65% và đáo hạn vào tháng 11 cùng năm. Sự kiện này không chỉ đánh dấu sự đổi mới trong quản lý tài chính công mà còn thể hiện cam kết của chính phủ Slovenia trong việc ứng dụng công nghệ blockchain.

Dù là quốc gia nhỏ nhưng Slovenia đã phát triển một hệ sinh thái crypto khá sôi động. Bitstamp - một trong những sàn giao dịch Bitcoin lâu đời nhất thế giới được thành lập từ năm 2011 bởi Nejc Kodrič và Damijan Merlak, có nguồn gốc từ Slovenia. Mặc dù Bitstamp đã chuyển trụ sở chính sang Luxembourg vào năm 2016 để tận dụng khung pháp lý rõ ràng hơn, nhưng sàn giao dịch này vẫn là niềm tự hào và minh chứng cho khả năng sáng tạo trong lĩnh vực fintech của người Slovenia.

Theo dữ liệu từ Đăng ký Kinh doanh Slovenia, đến đầu năm 2025, có khoảng 50 công ty liên quan đến blockchain và tiền mã hóa được đăng ký hoạt động tại quốc gia này, chủ yếu tập trung vào phát triển ứng dụng, cung cấp dịch vụ tư vấn và một số hoạt động khai thác tiền mã hóa quy mô nhỏ.

Nicehash, một nền tảng cho phép người dùng cho thuê sức mạnh tính toán để đào tiền mã hóa, cũng bắt nguồn từ Slovenia và vẫn duy trì hoạt động tại đây, đồng thời mở rộng ra nhiều thị trường khác trên thế giới.

Khung pháp lý và quản lý tiền mã hóa tại Slovenia

Việc quản lý tiền mã hóa tại Slovenia được phân chia giữa nhiều cơ quan nhà nước. Ngân hàng Slovenia (Banka Slovenije) chịu trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến ổn định tài chính và hệ thống thanh toán. Cơ quan Giám sát Thị trường Tài chính Slovenia (ATVP) quản lý các khía cạnh liên quan đến chứng khoán và bảo vệ nhà đầu tư. Cơ quan Thuế Slovenia (FURS) giám sát việc tuân thủ thuế trong lĩnh vực tiền mã hóa.

Khung pháp lý hiện tại của Slovenia về tiền mã hóa chủ yếu dựa trên các quy định của EU, đặc biệt là Quy định về Thị trường Tài sản Tiền mã hóa (MiCA) được Nghị viện Châu Âu thông qua vào năm 2023 và bắt đầu có hiệu lực từ năm 2024. MiCA thiết lập các quy tắc thống nhất cho phát hành và cung cấp dịch vụ liên quan đến tiền mã hóa trong toàn bộ EU, bao gồm cả Slovenia.

Vào tháng 3/2023, Bộ Phát triển Kinh tế và Công nghệ Slovenia đã công bố "Chiến lược Blockchain Quốc gia" với mục tiêu biến Slovenia thành một trung tâm đổi mới blockchain tại châu Âu. Chiến lược này nhấn mạnh việc phát triển các doanh nghiệp blockchain, thu hút đầu tư và tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho sự phát triển của công nghệ này.

Qui Ánh