Sẽ phải cảnh báo ô nhiễm không khí như dự báo thời tiết

Ô nhiễm không khí kéo dài, dai dẳng

Từ sáng qua (17/12), miền Bắc bước vào một đợt ô nhiễm không khí mới. Các hệ thống quan trắc chất lượng không khí ở Việt Nam đều ghi nhận mức độ ô nhiễm nghiêm trọng đến rất nghiêm trọng.

Theo ứng dụng quan trắc không khí của Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, cả ngày qua, khu vực đồng bằng Bắc bộ và Thái Nguyên, Phú Thọ ở mức cảnh báo đỏ, riêng tại Thủ đô Hà Nội sáng qua, ô nhiễm không khí lên mức tím. Kết quả ghi nhận tương tự ở Hệ thống quan trắc không khí PAM Air.

Theo dự báo trên hệ thống chất lượng không khí của Đại sứ quán Mỹ, ô nhiễm không khí ở Hà Nội và các tỉnh miền Bắc còn kéo dài ít nhất đến cuối tuần này với mức độ ô nhiễm phổ biến ở ngưỡng đỏ. Tình trạng ô nhiễm không khí chỉ được cải thiện khi miền Bắc đón đợt không khí lạnh mới vào khoảng đầu tuần sau.

Miền Bắc đang cao điểm mùa ô nhiễm không khí.

Mức độ ô nhiễm không khí trên được nhận định sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tất cả mọi người, đặc biệt là đối tượng nhạy cảm như người già, trẻ em, người mắc bệnh hô hấp, tim mạch.

Theo TS. Dương Hoàng Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), ô nhiễm không khí ở TP. Hà Nội và một số tỉnh chủ yếu do 4 nguồn khí thải: Phương tiện giao thông, các hoạt động xây dựng, hoạt động sản xuất công nghiệp và đốt rác. Riêng phương tiện giao thông, theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, toàn thành phố có khoảng 6,5 triệu xe máy và hơn 1 triệu ô tô lưu thông hằng ngày, do đó số phương tiện này phát thải lượng khí độc hại đáng kể.

TS. Hoàng Dương Tùng cho hay, ô nhiễm bụi chịu tác động rõ rệt bởi các yếu tố khí hậu tạo nên quy luật diễn biến chất lượng không khí theo các mùa trong năm và theo giờ trong ngày. Những năm gần đây, tại Hà Nội và nhiều địa phương khác của Việt Nam cứ đến mùa Thu - Đông chất lượng không khí lại ô nhiễm ở ngưỡng nghiêm trọng. Ở một số thời điểm, chất lượng không khí vượt ngưỡng 300 theo chỉ số AQI (rất nguy hại) và nhiều thời điểm ô nhiễm nghiêm trọng nhất thế giới.

Sẽ dự báo ô nhiễm không khí như dự báo thời tiết

Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, đã huy động các nguồn lực và tiếp cận các phương pháp dự báo chất lượng môi trường không khí tiên tiến trên thế giới, như mô hình dự báo chất lượng không khí CMAQ (Mỹ), SILAM (châu Âu, Phần Lan). Đến nay, Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường đã xây dựng và công bố bản tin Dự báo nội bộ dự báo chất lượng môi trường không khí ngắn hạn 24 - 48 giờ trên phạm vi toàn quốc và theo 6 vùng kinh tế xã hội. Cục cũng đã xây dựng bản tin Dự báo nội bộ chất lượng không khí cho 2 ngày tiếp theo tại 6 vùng kinh tế và các tỉnh thành phố trên toàn quốc.

Trong kế hoạch tiếp theo, Cục sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp tích hợp để tăng dày các nguồn dữ liệu phục vụ công tác dự báo chất lượng không khí hướng tới hoàn thiện Hệ thống dự báo chất lượng môi trường có độ chính xác cao và công bố kết quả dự báo chất lượng môi trường trên các phương tiện truyền thông.

Theo PGS.TS Nguyễn Đức Lượng, Khoa Kỹ thuật Môi trường, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Việt Nam có thể thực hiện các nghiên cứu, xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng không khí trên phạm vi vùng. Trước mắt ưu tiên hai vùng ô nhiễm nghiêm trọng gồm Hà Nội và các tỉnh thành lân cận. Hai là, khu vực TPHCM và các tỉnh thành thuộc vùng Đông Nam bộ, vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường cho biết, trong thời gian tới sẽ đẩy mạnh tổ chức thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm, giám sát các nguồn thải khí thải (đặc biệt từ các điểm đốt mở, đốt rác thải, đốt sinh khối, đốt phụ phẩm nông nghiệp, rơm rạ, khu vực xây dựng; nguồn điểm từ các cơ sở sản xuất công nghiệp).

Bên cạnh đó, yêu cầu các cơ sở sản xuất công nghiệp, đặc biệt là các cơ sở phát sinh bụi, khí thải lớn trên địa bàn thực hiện nghiêm các biện pháp kiểm soát, bảo đảm xử lý khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật về môi trường; đôn đốc, giám sát các cơ sở thuộc đối tượng phải lắp đặt quan trắc khí thải tự động và truyền dữ liệu về Sở Tài nguyên và Môi trường theo quy định.

Để bảo vệ sức khỏe, người dân cần thường xuyên theo dõi tình hình chất lượng không khí trên trang thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố để thực hiện các biện pháp dự phòng, bảo vệ sức khỏe phù hợp.

Khi ra khỏi nhà thường xuyên đeo khẩu trang đảm bảo chất lượng và đeo khẩu trang đúng quy cách. Thường xuyên vệ sinh phòng ở và nhà cửa, dọn dẹp thông thoáng môi trường sống. Nên sử dụng khẩu trang, kính bảo vệ mắt khi làm vệ sinh, dọn dẹp nếu có nhiều bụi hoặc không khí bị ô nhiễm từ mức kém đến mức nguy hại.

Nên tránh tiếp xúc với các nguồn phát thải chất ô nhiễm không khí từ phương tiện giao thông; các công trình xây dựng; khu vực đun nấu đốt nhiên liệu bằng than, củi, rơm rạ hoặc các khu vực có nguy cơ ô nhiễm không khí khác.

Trong thời điểm không khí bị ô nhiễm nếu xuất hiện các triệu chứng hoặc bệnh cấp tính như sốt, viêm mũi họng, viêm phổi phế quản, huyết áp, tim mạch… cần đến ngay các cơ sở y tế để khám và được tư vấn, điều trị.

Tô Hội