Sầu riêng trong nước rớt giá, lượng bán sang Trung Quốc giảm 80%

Sản lượng xuất khẩu sầu riêng sụt giảm mạnh trong tháng đầu năm. Ảnh: Pexels.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, từ đầu năm đến giữa tháng 2, lượng sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc chỉ đạt khoảng 3.500 tấn, giảm tới 80% so với cùng kỳ năm trước.

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến ngành sầu riêng mà còn tác động trực tiếp đến toàn bộ ngành hàng rau quả xuất khẩu khi trái sầu riêng đóng vai trò là mặt hàng "chủ lực".

Thống kê của Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho thấy kim ngạch xuất khẩu rau quả trong tháng 1 đạt 416 triệu USD, giảm 11% so với tháng trước và giảm 5% so với cùng kỳ năm 2024.

Nguyên nhân chính là sự sụt giảm trong giá trị xuất khẩu sầu riêng khi Trung Quốc áp dụng các biện pháp kiểm tra nghiêm ngặt đối với dư lượng chất vàng O - một loại phẩm nhuộm công nghiệp - bị cấm sử dụng trong thực phẩm.

Quy định kiểm tra chặt chẽ này được đưa ra sau khi cơ quan chức năng Trung Quốc phát hiện chất vàng O trong một số lô hàng sầu riêng nhập khẩu từ Thái Lan vào cuối năm 2024. Điều này dẫn đến tình trạng ùn ứ hàng trăm container sầu riêng Việt Nam tại cửa khẩu, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp và nông dân.

Nguyên nhân chủ yếu khiến sầu riêng Việt Nam "tắc đường" sang Trung Quốc do số lượng phòng kiểm nghiệm đủ điều kiện kiểm tra chất vàng O tại Việt Nam hiện quá ít so với khối lượng sầu riêng xuất bán mỗi ngày.

Trước tình hình này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã chỉ đạo Cục Bảo vệ Thực vật đàm phán với phía Trung Quốc để công nhận thêm các phòng kiểm nghiệm đủ điều kiện kiểm tra chất vàng O tại Việt Nam.

Đến ngày 26/1, cả nước mới có 9 phòng kiểm nghiệm chất vàng O được Trung Quốc công nhận, phân bố tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, TP.HCM, Cần Thơ và Cà Mau. Do đó, việc xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc vẫn gặp khó khăn, làm gia tăng thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ xuất khẩu và giá sầu riêng trong nước.

Không chỉ gặp khó khăn tại thị trường Trung Quốc, sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Liên minh châu Âu (EU) cũng phải đối mặt với việc tăng tần suất kiểm tra lên 10-20%.

Trong khi đó, Văn phòng Kinh tế Văn hóa Việt Nam tại Đài Bắc (Đài Loan, Trung Quốc) cho biết Cơ quan quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (TFDA) đã gia hạn lệnh tăng cường kiểm tra sầu riêng nhập khẩu từ Việt Nam đến ngày 30/4.

Trước đó, từ ngày 12/8/2024, Đài Loan đã yêu cầu kiểm tra từng lô sầu riêng tươi nhập khẩu từ Việt Nam do trong vòng 6 tháng gần nhất phát hiện 4 lô hàng không đạt tiêu chuẩn.

Những biện pháp kiểm soát chất lượng chặt chẽ từ các thị trường xuất khẩu lớn đang tạo ra áp lực lớn đối với ngành hàng sầu riêng của Việt Nam.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đang đàm phán với Trung Quốc đưa xuất khẩu sầu riêng quay trở lại theo quy định trong nghị định thư đã được 2 nước ký kết nhằm loại bỏ các biện pháp bổ sung gây khó khăn cho doanh nghiệp. Đồng thời Bộ đang chờ phê duyệt thêm 6 hồ sơ để mở rộng khả năng xét nghiệm, góp phần giảm bớt áp lực trong quá trình xuất khẩu sầu riêng.

Việc khối lượng sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc lao dốc khiến nguồn cung trong nước tăng vọt, kéo giá mặt hàng trái cây này xuống mức thấp kỷ lục.

Tại khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long, giá thu mua sầu riêng Ri6 đẹp hiện chỉ dao động 70.000-90.000 đồng/kg, giảm 10.000 đồng/kg so với cuối năm 2024. Còn sầu riêng Ri6 xô có giá neo ở mức 55.000-70.000 đồng/kg, giảm 10.000-15.000 đồng/kg.

Sầu riêng Thái loại đẹp cũng giảm 20.000 đồng/kg so với tháng 12/2024, hiện phổ biến ở mức 100.000-120.000 đồng/kg. Thậm chí, mặt hàng sầu riêng Thái xô chỉ còn 60.000-100.000 đồng/kg, giảm 25.000 đồng/kg.

Trong khi đó, giá sầu riêng Ri6 loại I tại khu vực Tây Nguyên thu mua cũng chỉ 65.000-85.000 đồng/kg, rẻ hơn đến 15.000 đồng/kg. Giá sầu riêng Thái MonThong cũng giảm 20.000 đồng/kg, còn 70.000-115.000 đồng/kg.

Hồng Nhung