Kiến nghị bộ trưởng, chủ tịch tỉnh 'vi hành' xem cán bộ đối xử với dân thế nào

Lãng phí là “căn bệnh”, phải chịu đau đớn khi chữa trị và mất tiền

Nêu ý kiến về vấn đề tiết kiệm, chống lãng phí, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Nguyễn Minh Đức nêu thực tế một số công trình, dự án được đầu tư từ nhiều năm trước nhưng đến nay vẫn chậm tiến độ và cũng không biết khi nào mới “về đích”.

“Dự án càng kéo dài thì càng lãng phí về thời gian, tiền bạc, nhân lực, vật lực” - ông Đức nhấn mạnh và đề nghị phải nhìn thẳng vào sự thật, tìm nguyên nhân, đưa ra giải pháp khắc phục cùng lộ trình cụ thể.

Ông Đức cũng lo ngại sau khi sáp nhập bộ máy hành chính, nhiều trụ sở công dôi dư không được sử dụng gây lãng phí. “Các bộ, ngành, địa phương thuộc diện sáp nhập dôi dư tài sản phải có danh mục, tính toán chuyển đổi công năng khẩn trương, không để lãng phí dù chỉ một ngày” - đại biểu Đức đề nghị.

Đại biểu Nguyễn Thanh Sang (TP.HCM) đánh giá việc tháo gỡ các dự án, chậm thu hồi các dự án theo kết luận điều tra, thanh tra, kiểm toán là điểm nghẽn lớn. Nhiều vụ án đã đưa ra xét xử, trị giá của những dự án này hàng ngàn tỉ đồng nhưng sau nhiều năm vẫn “án binh bất động”.

“Dù cũng có vướng mắc nhưng với những tài sản giá trị lớn, đất vàng, cứ để như thế người dân sẽ đánh giá công tác quản lý, thực hiện của cơ quan quản lý chưa nghiêm túc” - ông Sang nói và mong muốn các bộ, ngành có liên quan vào cuộc cùng gỡ vướng với địa phương.

Ở một góc độ khác, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) phản ánh tình trạng lãng phí trong các bữa tiệc, liên hoan, từ cấp huyện đến tỉnh. “Nhiều mâm cơm trị giá vài tạ thóc nhưng chỉ ăn 50%-60%, thậm chí 30%, còn lại là rượu, là đặc sản đổ bỏ, rất lãng phí!” - ông chia sẻ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết vừa qua Chính phủ đã báo cáo QH về các dự án tồn đọng kéo dài nhiều năm, thậm chí nhiều nhiệm kỳ gây lãng phí, điển hình là các dự án điện gió, điện mặt trời.

Ông cho hay theo thống kê từ các địa phương cả nước, có hơn 2.200 dự án tồn đọng. Nếu tháo gỡ được có thể giải phóng khoảng hơn 230 tỉ USD, tương đương khoảng 50% GDP. “Chúng tôi đang xây dựng chính sách để tháo gỡ; không hợp thức hóa cái sai nhưng phải có cách thức xử lý về thể chế, về tổ chức” - Thủ tướng nói và khẳng định ai làm sai phải xử lý, những thể chế chưa phù hợp phải tháo gỡ.

Đáng chú ý, ông cho rằng cần phải chấp nhận đây là “căn bệnh”, mà đã có bệnh thì phải chữa, phải mổ xẻ, đau đớn, chịu mất máu và mất tiền. Ông cũng nêu quan điểm việc khắc phục hậu quả “không thể thu về 100%, phải chấp nhận mất mát” và coi đó là học phí.

Người đứng đầu Chính phủ cũng cho biết Bộ Tài chính đang rà soát, xử lý các trụ sở dư thừa. Tuy nhiên, quan trọng là các cấp ủy địa phương không để lãng phí, vận dụng sáng tạo từ địa phương, bởi luật pháp không bao giờ phủ được hết các khía cạnh.

Luật, nghị định phải cùng “cởi trói”, nếu không sẽ tạo ra rào cản

Cũng trong phiên thảo luận tổ ngày 23-5 về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước, nhiều đại biểu Quốc hội (QH) đề cập đến những giải pháp nhằm cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam.

Với một rừng thủ tục, làm sao thu hút đầu tư?

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho hay ông khá sốt ruột với việc cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam thời gian qua.

Ông Hà Sỹ Đồng dẫn các báo cáo của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) gần đây cho thấy việc đầu tư các dự án có sử dụng đất của Việt Nam hiện nay như trong một khu rừng thủ tục, núi thủ tục, từ việc xin quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất đến chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, môi trường, PCCC…

Khảo sát của VCCI cũng cho thấy vấn đề tiếp cận đất đai hay xây dựng nhà xưởng của doanh nghiệp ngày càng khó khăn. Nếu như năm 2021 có 55% doanh nghiệp gặp thuận lợi khi tiếp cận mặt bằng kinh doanh thì năm 2024 chỉ còn 33%.

Trong đó, vướng mắc lớn nhất là kéo dài thời gian làm thủ tục, đặc biệt là thủ tục xác định giá đất. Hầu hết thủ tục khi thực hiện đều bị kéo dài hơn quy định hoặc phải làm đi làm lại nhiều lần.

“Với tình trạng rừng thủ tục, núi thủ tục như vậy, chúng ta không thể huy động được đủ đầu tư tư nhân để phục vụ tăng trưởng” - theo ông Hà Sỹ Đồng.

Đại biểu cũng cho rằng trong lĩnh vực bất động sản, thủ tục bị kéo quá dài còn khiến các dự án bất động sản bị đình lại, làm chậm nguồn cung nhà ở và kéo giá nhà ở tăng mạnh thời gian qua.

“Tôi cho rằng tháo gỡ khó khăn cho dự án đầu tư phải được coi là trọng tâm của trọng tâm khi muốn đặt mục tiêu tăng trưởng cao liên tục nhiều năm” - ông Đồng nói và đề nghị Chính phủ phải rất quyết liệt trong việc này.

Một mặt hàng vẫn đang chịu quản lý của hai bộ

Ở một khía cạnh khác, đại biểu Đỗ Đức Hiển (TP.HCM) cho biết qua rà soát, có những vấn đề đặt ra nhưng thực hiện chưa được như mong muốn. Chẳng hạn, quy định mỗi mặt hàng chỉ phải chịu sự quản lý của một cơ quan chuyên ngành đặt ra từ năm 2019 nhưng đến nay vẫn chưa thể ban hành nghị định cụ thể. Vẫn có những mặt hàng đang chịu quản lý của hai hay nhiều cơ quan, thậm chí là nhiều tiêu chuẩn khác nhau… làm ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.

Ông Hiển đề nghị sớm rà soát lại toàn bộ các văn bản, thủ tục đã ban hành, xem những gì đề ra đã làm được, chưa làm được để có giải pháp khắc phục. “Phải làm sao khi luật đã ban hành, đã mở ra cơ chế thì đến nghị định, thông tư cũng phải mở, nếu không sẽ tạo ra rào cản” - đại biểu Đỗ Đức Hiển nói.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Nguyễn Minh Đức cũng đề nghị mỗi bộ, ngành cần rà soát xem đang có bao nhiêu hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý nhà nước trong lĩnh vực mình. Cùng với đó, phải giảm thiểu đến mức thấp nhất chi phí tuân thủ pháp luật, quản lý ra sao, tránh những lỗ hổng dẫn đến vi phạm pháp luật.

“Luật quy định rõ nhưng nghị định, thông tư lại đặt ra những điều kiện, thủ tục, gây khó trong thực thi” - ông Đức nói và khẳng định đôi khi chỉ một chi tiết rất nhỏ thôi nhưng đã làm phát sinh chi phí tuân thủ của người dân, doanh nghiệp.

Theo đại biểu Đức, điều quan trọng nhất hiện nay là phải thay đổi tư duy từ quản lý sang hành chính phục vụ, đẩy mạnh chuyển đổi số để mọi thủ tục diễn ra nhanh gọn nhất, người dân không phải đi lại nhiều lần, nhất là trong bối cảnh sáp nhập tỉnh.