Sắp xếp tinh gọn bộ máy: Ngăn chặn tình trạng 'chảy máu chất xám' của khu vực công

Tổng Bí thư Tô Lâm. (Ảnh Báo Nhân dân)

1. Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”, trong đó, Tổng Bí thư đã nhắc lại quan điểm “Thà ít mà tốt” của V.I. Lênin khi nói về cải tiến bộ máy nhà nước, đồng thời nhấn mạnh yêu cầu: Gắn tinh gọn tổ chức bộ máy với cơ cấu lại đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất, năng lực ngang tầm nhiệm vụ, biên chế hợp lý… Có cơ chế hữu hiệu sàng lọc, đưa ra khỏi vị trí công tác đối với những người không đủ phẩm chất, năng lực, uy tín và sử dụng đối với người có năng lực nổi trội.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình làm việc tại Bình Thuận.

Thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy gắn với tinh giản biên chế, cơ cấu lại, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo Trung ương, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 178/2024/NĐ-CP (Nghị định 178) về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Theo đó, giảm tối thiểu 20% công chức, viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước để giảm biên chế theo phương án sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của bộ, ban, ngành và địa phương. Nghị định đã đưa ra 8 nhóm chính sách như: Chính sách áp dụng đối với người nghỉ hưu trước tuổi; chính sách nghỉ thôi việc đối với cán bộ, công chức; chính sách nghỉ thôi việc đối với viên chức và người lao động; chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý thôi giữ chức vụ hoặc được bầu cử, bổ nhiệm vào chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý thấp hơn... Mới đây, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú cũng vừa ký Thông báo số 75 về kết luận của Bộ Chính trị liên quan đến việc điều chỉnh phạm vi, đối tượng áp dụng chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Theo đó, Bộ Chính trị đã đồng ý mở rộng diện áp dụng Nghị định 178 với ba nhóm. Đó là nhóm các cán bộ không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm và cán bộ đủ điều kiện về tuổi tái cử, tái bổ nhiệm cấp ủy cùng cấp có thời gian công tác tính từ ngày bắt đầu tổ chức đại hội còn từ 30 - 60 tháng thì đủ tuổi nghỉ hưu... Nhóm cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước trước thời điểm ngày 15/1/2019 còn đủ 5 năm đến tuổi nghỉ hưu trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước và tổ chức chính trị - xã hội từ Trung ương đến cấp huyện và lực lượng vũ trang không chịu sự tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhưng phải tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của hệ thống chính trị. Nhóm người làm việc trong chỉ tiêu biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước tại các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương và địa phương do tác động trực tiếp của việc thực hiện sắp xếp, hợp nhất, sáp nhập tổ chức bộ máy.

Thông báo 75 cũng nêu rõ, phải bảo đảm thực hiện thống nhất chính sách, đúng mục tiêu, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; Giữ lại được người có trình độ, năng lực, có tài năng, thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng cán bộ, công chức, viên chức đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ phát triển đất nước. Điều này có nghĩa, dù cho có tinh giản nhưng chủ trương của Đảng, Nhà nước là rất rõ ràng: Tinh giản nhưng không được tinh giản nhầm người tài; ngăn chặn tình trạng “chảy máu chất xám” của khu vực công.

Đồng chí Nguyễn Thanh Nam - UVBTV - Trưởng Ban tổ chức Tỉnh ủy

2. Tại Bình Thuận, việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy trong hệ thống chính trị được tỉnh thực hiện một cách khẩn trương, nghiêm túc. Trả lời câu hỏi của Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính về việc, liệu Bình Thuận có để xảy ra tình trạng “chảy máu chất xám” trong quá trình sắp xếp tinh gọn? Ông Nguyễn Thanh Nam – Ủy viên Ban Thường vụ - Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy cho biết: Thực hiện Nghị quyết 18, Bình Thuận đã tinh giản và giải quyết chính sách cho các trường hợp dôi dư. Xuyên suốt từ đầu tháng 2 cho đến nay, Bình Thuận nhận 60 đơn xin nghỉ việc, trong đó tỉnh giải quyết 42 đơn (2 đơn nghỉ theo Nghị định 177 và 40 đơn nghỉ theo Nghị định 178). Tất cả 42 đồng chí đã nghỉ đều là những người xin về hưu hoặc còn thời gian công tác dưới 5 năm. Đến thời điểm này, Bình Thuận không xảy ra tình trạng “chảy máu chất xám”.

Đáng chú ý, mới đây Bình Thuận đã ban hành hướng dẫn tiêu chí đánh giá cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trên địa bàn tỉnh để thực hiện sắp xếp và giải quyết chế độ, chính sách theo Nghị định 178. Hướng dẫn nêu rõ, tập thể cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu từng cơ quan, tổ chức, đơn vị phải thực hiện rà soát, đánh giá đối với tất cả cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thuộc phạm vi quản lý theo 4 tiêu chí: Tiêu chí đánh giá về phẩm chất đạo đức, tinh thần trách nhiệm, ý thức kỷ luật, kỷ cương trong thực thi nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động; Tiêu chí đánh giá về năng lực chuyên môn, nghiệp vụ; khả năng đáp ứng yêu cầu về tiến độ, thời gian, chất lượng thực thi nhiệm vụ, công vụ thường xuyên và đột xuất; Tiêu chí đánh giá về kết quả, sản phẩm công việc gắn với chức năng, nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, đơn vị mà cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đã đạt được và Tiêu chí đánh giá đối với cán bộ, công chức, viên chức là người có phẩm chất, năng lực nổi trội. Căn cứ hướng dẫn này, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị lấy ý kiến tập thể lãnh đạo cấp ủy, chính quyền cùng cấp để ban hành tiêu chí đánh giá và tiến hành thực hiện rà soát tổng thể chất lượng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động thuộc phạm vi quản lý; trên cơ sở đó xác định đối tượng phải nghỉ việc do sắp xếp thuộc đối tượng được hưởng chính sách, chế độ theo quy định của Nghị định số 178, xem xét đưa vào danh sách đối tượng phải nghỉ việc do sắp xếp khi thuộc một trong các trường hợp: Vi phạm quy định về đạo đức lối sống; ý thức tổ chức kỷ luật kém; quan liêu, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; gây mất đoàn kết nội bộ. Chưa chấp hành hoặc chấp hành chưa đầy đủ sự phân công của tổ chức; vi phạm các quy chế, quy định ảnh hưởng đến kết quả thực hiện nhiệm vụ của tổ chức. Chưa năng động, sáng tạo, nghiêm túc trong thực hiện nhiệm vụ… Chưa đạt trình độ đào tạo theo tiêu chuẩn chuyên môn, nghiệp vụ quy định đối với vị trí việc làm đang đảm nhiệm nhưng không có vị trí việc làm khác phù hợp để bố trí và không thể bố trí đào tạo lại để chuẩn hóa về chuyên môn, nghiệp vụ. Năng lực chuyên môn hạn chế, kỹ năng quản lý, kiểm soát công việc kém, chất lượng không đảm bảo. Có hành vi vi phạm trong thực hiện nhiệm vụ, công vụ đến mức bị xử lý kỷ luật. Có 1 năm đánh giá ở mức: Không hoàn thành nhiệm vụ…

Nội dung của hướng dẫn nhấn mạnh: Từng cơ quan, tổ chức, đơn vị phải thực hiện rà soát, đánh giá tổng thể chất lượng cán bộ, công chức, viên chức và người lao động một cách công bằng, khách quan, hợp lý, nhân văn; Bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, minh bạch và đúng pháp luật. Bảo đảm chính xác, không nể nang, trù dập, thiên vị, hình thức…

Có thể nói, việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tinh gọn bộ máy, nhưng vẫn giữ được đội ngũ cán bộ thực sự có đức, có tài sẽ tạo điều kiện thuận lợi để nước ta phát triển mạnh mẽ, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.

NGỌC DIỆP