Sập bẫy 'du học trọn gói', 'đậu visa 100%'

Nhiều gia đình đã mất hàng trăm triệu đồng vì tin vào những lời hứa "trọn gói", "cam kết đậu visa 100%" của các tổ chức tư vấn du học, xuất khẩu lao động không uy tín.

Tiền mất, nợ mang

Mới đây, Báo Người Lao Động tiếp nhận nhiều đơn phản ánh về việc bị mất tiền vì tin nhầm một số trung tâm tư vấn, hỗ trợ du học, xuất khẩu lao động.

Qua quảng cáo, bà L.H.T.V (ngụ quận 7) tìm đến trung tâm tư vấn du học S. ở quận 3, TP HCM để được tư vấn lộ trình du học ngành kiến trúc cho con trai.

Sau khi ký hợp đồng trọn gói với số tiền 187 triệu đồng, phía trung tâm lại yêu cầu bà V. đóng thêm chi phí phát sinh. Khi thấy gia đình không hợp tác và mong muốn chuyển sang gói du học khác ít tiền hơn, phía trung tâm tỏ ra không vui, thẳng thừng tuyên bố không còn cam kết gì với khách hàng nữa!

Chị T.N.C.T bức xúc trình bày vụ việc liên quan Công ty TNHH Đào tạo và Cung ứng nhân lực Sài Gòn

Trong khi đó, ông T.T.H (ngụ tỉnh Lâm Đồng) đã mất hơn 450 triệu đồng để làm hồ sơ cho con trai nhập học tại Canada vào tháng 10-2024. Tiền mất, trường cao đẳng ở Canada gửi email thu hồi thư nhập học của con trai, ông H. buồn bã vì không biết tương lai con mình sẽ như thế nào.

"Tôi phát hiện công ty tư vấn du học không hề đóng học phí cho trường ở Canada. Trong khi đó, gia đình tôi đã hoàn tất việc chuyển khoản các khoản phí dịch vụ, học phí 1 năm, BHYT và các chi phí liên quan" - ông H. nhớ lại.

Cầm xấp đơn trên tay, chị T.N.C.T (TP Thủ Đức) buồn rầu cho biết vào năm 2023, gia đình đã chi hơn 580 triệu đồng để chị làm hồ sơ đi lao động tay nghề ở Úc với Công ty TNHH Đào tạo và Cung ứng nhân lực Sài Gòn (quận 1). Đến tháng 7-2024 (hạn chót thực hiện hợp đồng), chị vẫn không nhận được bất cứ thông tin gì. Linh tính mách bảo có điều chẳng lành, chị tìm mọi cách liên hệ công ty nhưng chỉ nhận được sự im lặng.

Đến tháng 10-2024, đại diện công ty ra biên bản kết thúc hợp đồng và hoàn tiền cho chị T. Tuy nhiên, sau hơn nửa năm, đến nay chị chỉ nhận được 100 triệu đồng.

"Tôi đang bị ung thư song phải làm việc để kiếm tiền trị bệnh và trả những khoản nợ đã mượn để làm hồ sơ đi lao động. Gia đình chúng tôi đang bước vào giai đoạn rất túng quẫn" - chị T. rầu rĩ.

Trong một số vụ việc khác, các đối tượng còn tinh vi hơn khi chủ động "tìm mồi" bằng cách làm giả thông báo, thư mời tham gia chương trình học bổng có gắn logo, con dấu, chữ ký mạo danh hiệu trưởng các trường đại học hay cơ quan chức năng thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo. Họ còn sử dụng mạng xã hội hoặc email giả mạo để mời gọi sinh viên tham gia các chương trình trao đổi sinh viên và du học ngắn hạn.

Cảnh giác với cam kết suông

Theo ThS quản lý giáo dục Nguyễn Thị Ngọc Vân, nhiều phụ huynh dễ dàng tin vào những lời hứa thiếu cơ sở, đặc biệt là cam kết "100% đậu visa", mà không tìm hiểu kỹ các điều kiện đi kèm.

Bà Vân khuyến cáo khi đến các trung tâm tư vấn, phụ huynh nên yêu cầu họ cung cấp bộ hồ sơ pháp lý, bao gồm giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận tư vấn du học do Bộ Giáo dục và Đào tạo cấp (hoặc giấy tờ liên quan khác) và thông tin về vai trò của người tư vấn.

"Một trung tâm uy tín thường sẽ có quy trình đào tạo - lộ trình đóng tiền cụ thể theo từng giai đoạn học và hồ sơ. Tất cả điều khoản đều thể hiện minh bạch trong hợp đồng, đóng tiền vào tài khoản công ty và phiếu thu có dấu đỏ của công ty. Những chi tiết nhỏ này thường bị phụ huynh bỏ qua, dẫn đến những rủi ro không đáng có" - bà Vân nhận xét.

Chuyên gia này chỉ ra 3 yếu tố quan trọng khi lựa chọn trung tâm tư vấn du học hoặc xuất khẩu lao động. Đầu tiên là chủ động tìm hiểu và kiểm tra tính xác thực giấy phép hoạt động của trung tâm. Kế tiếp là xem xét kỹ lưỡng quá trình hoạt động, thành tựu và uy tín của trung tâm. Cuối cùng là tính minh bạch của chi phí, như: thông tin chi tiết về các khoản phí, tiến độ hồ sơ; làm rõ liệu chi phí đó có bao gồm việc hỗ trợ trong suốt quá trình học tập và sinh hoạt ở nước ngoài hay không.

Theo bà Vân, việc đậu visa phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: năng lực của người xin visa, sự chuẩn bị hồ sơ và kiến thức về điểm đến. Do đó, không trung tâm nào có thể khẳng định chắc chắn kết quả.

Luật sư Phan Văn Tú, Đoàn Luật sư TP HCM, nhấn mạnh khi phát hiện có dấu hiệu lừa đảo, người dân cần nhanh chóng tố cáo đến công an. Trường hợp hành vi chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, tổ chức liên quan sẽ bị phạt tiền từ 4-6 triệu đồng - theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Luật sư Tú lưu ý nhân viên làm việc tại trung tâm nếu biết rõ hành vi vi phạm mà không tố giác cũng có thể bị xem xét, xử lý.

Bài và ảnh: HUẾ XUÂN