Sản xuất nông nghiệp hữu cơ - hướng đi hiệu quả, bền vững

BHG - Ngành Nông nghiệp của tỉnh những năm gần đây tích cực tuyên truyền, vận động, khuyến khích nông dân mở rộng sản xuất hữu cơ, góp phần thay đổi tư duy sản xuất truyền thống, nâng cao giá trị kinh tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng.

Với lợi thế về tiểu vùng khí hậu, Hà Giang có nhiều sản phẩm nông sản đặc trưng, thế mạnh như: Chè Shan tuyết, mật ong Bạc hà, cam Sành, dược liệu, lợn đen, bò vàng... Trên cơ sở Đề án “Phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Hà Giang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, các sở, ngành, UBND các huyện, thành phố xác định các nhóm sản phẩm cây trồng, vật nuôi đặc trưng của địa phương để tập trung phát triển thành sản phẩm nông nghiệp hữu cơ. Trong đó, chia ra thành vùng trồng trọt và vùng chăn nuôi. Vùng trồng trọt hữu cơ, gồm: Vùng chè Shan tuyết; vùng cây ăn quả có múi; vùng cây ăn quả ôn đới; vùng lúa hữu cơ; vùng dược liệu hữu cơ. Vùng chăn nuôi hữu cơ, gồm: Vùng chăn nuôi bò vàng; vùng chăn nuôi lợn đen địa phương; vùng nuôi ong hữu cơ.

Người dân xã Nậm Ty (Hoàng Su Phì) thu hái chè Shan tuyết.

Thực hiện Quyết định số 298, ngày 2.3.2023 của UBND tỉnh Phê duyệt Đề án “Phát triển nông nghiệp hữu cơ tỉnh Hà Giang đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”; trong năm 2024, diện tích cây chè Shan tuyết toàn tỉnh duy trì còn hiệu lực chứng nhận hữu cơ là 1.229,26 ha/3.902 ha; diện tích cấp mới giấy chứng nhận là 10,6 ha/1.220 ha. Diện tích cây ăn quả có múi được chứng nhận hữu cơ là 10 ha; sản phẩm rau hữu cơ, diện tích được chứng nhận là 30 ha. Đối với các nhóm cây trồng, vật nuôi khác gồm: Cây ăn quả ôn đới, lúa chất lượng cao, nhóm cây dược liệu, bò vàng vùng cao, lợn đen địa phương, mật ong Bạc hà, đến hết năm 2024 chưa có sản phẩm được chứng nhận hữu cơ.

Việc sản xuất nông nghiệp hữu cơ trên địa bàn tỉnh còn khó khăn, hạn chế do nhiều nguyên nhân: Công tác duy trì, tái cấp lại giấy chứng nhận khó thực hiện vì đa số cơ sở (doanh nghiệp/hợp tác xã/tổ sản xuất…) còn trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước, chưa chủ động bỏ kinh phí để duy trì, tái cấp lại giấy chứng nhận; việc liên kết và tự giám sát trong sản xuất hữu cơ, tiêu thụ giữa các cơ sở, hộ gia đình chưa thực sự chặt chẽ, chưa có sự thống nhất cao. Nhận thức của người tiêu dùng trên địa bàn trong nhận biết, sử dụng sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm còn hạn chế, chưa có sự phân biệt lớn giữa sản phẩm chứng nhận hữu cơ và sản phẩm chưa được chứng nhận hữu cơ. Đặc biệt, việc sản xuất nông nghiệp hữu cơ cần tuân thủ theo nhiều quy định nên việc tổ chức sản xuất để đáp ứng quy định nghiêm ngặt của nông nghiệp hữu cơ là một thách thức lớn.

Người dân phường Ngọc Hà (TPHG) đẩy mạnh sản xuất rau an toàn.

Nhận diện rõ khó khăn, UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương, ngành liên quan tập trung triển khai thực hiện kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ phù hợp với tình hình thực tế và khả năng cân đối nguồn lực. Khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của tỉnh như điều kiện tự nhiên, môi trường sản xuất an toàn; tăng cường mối liên kết chuỗi sản xuất, chế biến giữa cơ sở chế biến với người sản xuất, thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp chất lượng cao, đảm bảo an toàn thực phẩm, qua đó nâng cao uy tín, thương hiệu và giá trị gia tăng sản phẩm hữu cơ.

Để thực hiện đạt mục tiêu trong năm 2025 duy trì và tái cấp lại, cấp mới chứng nhận hữu cơ đối với các sản phẩm trồng trọt, ngành Nông nghiệp đang tập trung hướng dẫn, khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã, nông dân ứng dụng công nghệ kết hợp với kinh nghiệm truyền thống để sản xuất nông nghiệp hữu cơ gắn với chuỗi giá trị cho các sản phẩm chủ lực. Đưa chế phẩm sinh học, phân hữu cơ sinh học thay thế phân bón vô cơ, thuốc bảo vệ thực vật vào sản xuất.

Tăng cường quản lý đầu vào sản xuất nông nghiệp hữu cơ như: Giống cây trồng; vật nuôi; phân bón; thuốc bảo vệ thực vật; nguồn nước. Kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh các sản phẩm hữu cơ; thiết lập hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo chất lượng sản phẩm phù hợp với tiêu chuẩn được cấp chứng nhận khi lưu thông trên thị trường. Phối hợp với các doanh nghiệp xây dựng các mô hình nông nghiệp hữu cơ theo liên kết chuỗi giá trị và nhân rộng theo các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi. Tổ chức đào tạo, tập huấn, tư vấn, hướng dẫn thực hiện quy trình chuyển đổi sang sản xuất hữu cơ theo đúng yêu cầu của tiêu chuẩn áp dụng. Đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ của địa phương tới người tiêu dùng.

Sản xuất hữu cơ là hướng đi tất yếu của nông nghiệp hiện đại khi mức sống của người dân ngày được nâng cao khiến cho nhu cầu sử dụng sản phẩm nông nghiệp sạch ngày càng tăng. Do vậy, nông dân, doanh nghiệp, HTX cần không ngừng nhân rộng mô hình sản xuất hữu cơ hiệu quả, tạo ra nhiều sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng.

Bài, ảnh: YÊN HOA