Sẵn sàng cho thí điểm sàn giao dịch các-bon vào tháng 6/2025

Sáng 6/3, chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP) phối hợp với Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) tổ chức Cuộc họp tổng kết Hỗ trợ kỹ thuật: “Đào tạo và mô phỏng Hệ thống Trao đổi Hạn ngạch phát thải (ETS) tại Việt Nam”.

Đảm bảo vận hành thí điểm vào tháng 6/2025

Hỗ trợ kỹ thuật (HTKT) về “Đào tạo và mô phỏng Hệ thống Trao đổi Hạn ngạch phát thải (ETS) tại Việt Nam” là một trong các hoạt động hỗ trợ của Chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP) cho Cục Biến đổi khí hậu nhằm thúc đẩy phát triển thị trường các-bon tại Việt Nam thông qua hỗ trợ thiết lập thị trường các-bon trong nước và sàn giao dịch các-bon, góp phần thực hiện các cam kết giảm phát thải khí nhà kính (KNK) của Việt Nam theo Thỏa thuận Paris.

Ông Nguyễn Tuấn Quang – Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu

Phát biểu tại buổi tổng kết, ông Nguyễn Tuấn Quang - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu cho biết: Tháng 1/2025 vừa qua, Chính phủ có phê duyệt đề án 232 thành lập và phát triển thị trường các - bon, trong đó nêu rõ lộ trình là từ tháng 6 năm 2025 phải vận hành thí điểm sàn giao dịch các - bon.

“Do vậy kết quả của các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật của ETP, UNOPS trong thời gian qua là hết sức quan trọng”- ông Quang khẳng định.

Theo ông Quang, để chuẩn bị cho thí điểm sàn giao dịch các-bon hiện Cục Biến đổi khí hậu đang xây dựng hệ thống đăng ký hạn ngạch và tín chỉ quốc gia; phối hợp với Bộ Tài chính để xây dựng Nghị định về giao dịch các-bon, đồng thời tính toán và phân bổ hạn ngạch cho các cơ sở sẽ đưa vào thị trường…

“Nhờ có các hỗ trợ của ETP, UNOPS và kết quả của chuyên gia, chúng tôi bước đầu đã có được sơ đồ về hệ thống đăng ký hạn ngạch và tín chỉ, đồng thời phác thảo các nghiệp vụ để làm sao biết vận hành sàn giao dịch các-bon. Tôi cho là các hỗ trợ kỹ thuật này hết sức là hữu ích”- ông Quang nhấn mạnh.

Nâng cao sự sẵn sàng của các bên tham gia

Ông John Robert Cotton - Phó giám đốc Chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á (ETP) cho biết: Theo các quy định pháp luật, Việt Nam đã thực hiện các bước cụ thể để thiết lập thị trường các- bon trong nước, trong đó ETS là hợp phần chính.

Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang một ETS hoạt động đòi hỏi phải xây dựng năng lực đáng kể, sự sẵn sàng về mặt thể chế và sự tham gia của các bên liên quan. Chương trình đào tạo này được thiết kế để thu hẹp những lỗ hổng kiến thức quan trọng này và thúc đẩy sự chuẩn bị của các bên chủ chốt.

Ông John Robert Cotton - Phó giám đốc Chương trình Đối tác chuyển dịch năng lượng Đông Nam Á

“Trong năm qua, chúng tôi đã tổ chức thành công 6 khóa đào tạo tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, thu hút 657 người tham gia từ nhiều bên liên quan, bao gồm các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo các ngành, tổ chức tài chính và đại diện truyền thông.

Các phiên này đã cải thiện đáng kể sự hiểu biết về các nguyên tắc ETS, cơ chế định giá carbon, chiến lược kinh doanh khí thải và khuôn khổ tuân thủ.

Các đánh giá trước và sau đào tạo đã cho thấy sự tiến bộ rõ ràng, với sự gia tăng đáng kể về số lượng người tham gia thừa nhận ETS là không thể thiếu để đạt được các mục tiêu về khí hậu của Việt Nam và thừa nhận tính hiệu quả về mặt chi phí của nó như một công cụ giảm phát thải”- ông John Robert Cotton cho hay.

Theo khảo sát, hơn 80% người tham gia đánh giá khóa đào tạo là 'rất hữu ích', nhấn mạnh giá trị của những nỗ lực này trong việc nâng cao tính sẵn sàng của ETS và sự tham gia của các bên liên quan.

Ngoài chuyên môn kỹ thuật, sáng kiến này còn thúc đẩy sự hợp tác giữa các bên liên quan khác nhau, đảm bảo rằng sự phát triển thị trường carbon của Việt Nam vừa mang tính toàn diện vừa đáp ứng được những thách thức trong thế giới thực. Sự tham gia tích cực của các nhà lãnh đạo ngành và các nhà hoạch định chính sách trong các cuộc thảo luận này là công cụ giúp hoàn thiện các khuyến nghị chính sách và đảm bảo sự phù hợp với chiến lược khí hậu rộng hơn của Việt Nam.

Tuy nhiên, ông John Robert Cotton cũng khẳng định, khi Việt Nam bước vào giai đoạn thí điểm ETS từ năm 2025 đến năm 2027, nhu cầu đào tạo liên tục vẫn rất quan trọng. Trong khi chương trình này đã cung cấp đào tạo cho khoảng 300 cơ sở phát thải lớn, Chính phủ đã xác định được hơn 2.600 cơ sở phải kiểm kê KNK và có khả năng tham gia ETS. Việc mở rộng các nỗ lực xây dựng năng lực sẽ là điều cần thiết để đảm bảo rằng tất cả các bên liên quan đều được chuẩn bị tốt cho việc tuân thủ ETS và tham gia thị trường.

Toàn cảnh cuộc họp

Bà Đặng Hồng Hạnh, Trưởng nhóm-Chuyên gia về chính sách biến đổi khí hậu, Đồng sáng lập, Giám đốc Điều hành Công ty Cổ phần Tư vấn Năng lượng và Môi trường (VNEEC) chia sẻ: “Qua các khóa đào tạo, các đại biểu, học viên đã có được những kiến thức chuyên sâu về các thực tiễn quốc tế tốt nhất trong ETS và thị trường các-bon”.

Các khóa đào tạo đã hỗ trợ quá trình chuẩn bị và tham gia vào việc xây dựng dự thảo sửa đổi Quyết định 06/2022/NĐ-TTg để cải thiện quản trị ETS.

Bên cạnh đó các chuyên gia đã có nhiều đóng góp vào phát triển khung pháp lý của ETS và công tác sửa đổi Nghị định 06/2022/NĐ-TTg và các kiến nghị kỹ thuật.

Thu Hường