Sách ảnh Khoảnh khắc thời gian của nghệ sĩ Văn Quang Đức giành giải xuất sắc đối với công trình lý luận phê bình và sách ảnh

Bìa Sách ảnh Khoảnh khắc của tác giả Văn Quang Đức

Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam đã công bố 26 tác phẩm ảnh đoạt Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc và 4 tác phẩm đoạtGiải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc đối với công trình lý luận phê bình và sách ảnh năm 2024.

Đây là giải thưởng cao nhất trong năm của Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam.

Sách ảnh “Khoảnh khắc của thời gian” tác giả Văn Quang Đức (Hải Dương) là tác phẩm duy nhất đoạt huy chương vàng ở Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc đối với công trình lý luận phê bình và sách ảnh năm 2024.

Lão nghệ sĩ Văn Quang Đức năm nay 109 tuổi và vẫn rất tâm huyết với nghệ thuật nhiếp ảnh

Nghệ sĩ Văn Quang Đức sinh năm 1915 ở thị trấn Vĩnh Trụ (Lý Nhân, Hà Nam), hiện ở thị trấn An Lưu (Kinh Môn). Nghệ sĩ nhiếp ảnh Văn Quang Đức là 1 trong 71 hội viên sáng lập Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam; hội viên Liên đoàn Nghệ thuật nhiếp ảnh quốc tế (FIAP); 1 trong những hội viên đầu tiên xây dựng và có nhiều tác phẩm đóng góp cho Tạp chí Văn học nghệ thuật Hải Hưng (thời kỳ hai tỉnh Hải Dương, Hưng Yên sáp nhập).

Nghệ sĩ Văn Quang Đức có nhiều tác phẩm được giải thưởng quốc tế và trong nước như tác phẩm: "Được nắng" (huy chương bạc giải Cộng hòa dân chủ Đức 1966); "Hạt giống mùa sau", "Chiều trên sông Kinh Thầy" (triển lãm Rumani); "Đường về của lúa" (triển lãm Hungary), "Hang Đốc Tít" (giải nhì Triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc lần thứ 4), "Đường cày đảm đang" (giải C của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam), "Đàn cò về tổ ấm" (giải Văn học nghệ thuật Côn Sơn năm 1990)...

Tác phẩm "Đường cày đảm đang" từng đoạt giải C của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật Việt Nam

Nghiêm túc trong làm nghề, trong công việc và cả đời sống là phương châm sống của lão nghệ sĩ Văn Quang Đức. Bởi vậy, cụ chỉ dừng sáng tác cách đây hơn hai năm sau một lần bị ngã, sức khỏe giảm sút.

Nghệ sĩ Văn Quang Đức rất tâm huyết với lời dạy của Bác Hồ: "Máy ảnh là thứ vũ khí đấu tranh giai cấp sắc bén". Vì vậy, trong suốt cuộc đời cầm máy của mình, cụ luôn năng nổ, xông xáo như một người chiến sĩ trên mặt trận lao động và sản xuất, tích cực chụp ảnh sáng tác, chụp ảnh tư liệu.

“Kinh nghiệm sau nhiều năm làm nghề của tôi là muốn đi đâu, chụp gì thì người cầm máy đều phải có chương trình, kế hoạch trước. Phải xác định rõ mình định chụp gì để có sự chuẩn bị cho kỹ lưỡng. Khi đi chụp ảnh cùng đoàn thì phải có ý đồ, ý tưởng sáng tạo của riêng mình chứ không nên rập khuôn theo người khác”, cụ Đức nói trong một lần chia sẻ với phóng viên Báo Hải Dương.

Tác phẩm ''Được nắng'' của nghệ sĩ Văn Quang Đức

Cụ Đức cũng chia sẻ thêm, nghệ sĩ nhiếp ảnh phải hội tụ nhiều yếu tố. Họ vừa phải là người có mắt quan sát để chọn được những góc chụp hợp lý, vừa là người biết nắm bắt khoảnh khắc, đồng thời cũng phải có được sự kiên nhẫn để “bắt” được đúng sự việc, cảm xúc, ánh sáng… bởi có những hình ảnh chỉ xuất hiện trong vài tích tắc và không thể lấy lại được. Vì thế, khả năng nhạy bén, biết chọn khoảnh khắc sẽ quyết định sẽ tạo ra hồn cốt cho một bức ảnh xuất sắc. Bên cạnh đó, việc đặt tên cho những bức ảnh cũng rất quan trọng để qua đó người xem có thể hiểu được một phần ý tưởng mà người cầm máy muốn truyền tải.

Trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, nghệ sĩ nhiếp ảnh Văn Quang Đức luôn bám quê, bám sát sự kiện, trận địa và đã có những bức ảnh có giá trị về chiến tranh như: Địch rải bom B52 xuống cầu Lai Vu; Đoàn tàu Hà Nội - Hải Phòng bị trúng bom Mỹ; Du kích Hiệp An bắt sống giặc lái Mỹ, xác máy bay rơi trên đồng đất xã An Phụ; Hình ảnh 3 tiểu đoàn hành quân ra Kiếp Bạc…

Nghệ sĩ Văn Quang Đức cũng thành công với nhiều tác phẩm ảnh nghệ thuật phản ánh cuộc sống và công việc đồng áng của người dân Kinh Môn cần cù chịu khó, yêu lao động như: hình ảnh những đoàn thuyền nan chở lúa trong mùa thu hoạch, những anh thanh niên phá đá mở đường, những cánh buồm nâu trong sương sớm trên sông Kinh Thầy… Đặc biệt, bộ ảnh 102 bức ghi lại quá trình xây dựng Nhà máy xi măng Hoàng Thạch đã phản ánh một cách chân thực những khó khăn, vất vả trên con đường xây dựng quê hương, đất nước.

Tình yêu với nhiếp ảnh và tình yêu quê hương, đất nước của nghệ sĩ Văn Quang Đức đã được truyền sang cho các con trai của mình. 3 trong số 4 người con trai của cụ đều từng là phóng viên ảnh chiến trường. Trong đó, người con trai thứ hai đã anh dũng hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ, người con cả nay đã nghỉ hưu. Người con thứ ba là nghệ sĩ nhiếp ảnh Văn Cả Quyết (73 tuổi) vẫn gắn bó với sự nghiệp cầm máy. Ông có nhiều tác phẩm ảnh nghệ thuật đoạt giải cao ở tỉnh, khu vực đồng bằng sông Hồng và toàn quốc.

Hai cha con Văn Quang Đức - Văn Cả Quyết cùng là nghệ sĩ nhiếp ảnh

Ngoài ra, ở hạng mục Giải thưởng Nhiếp ảnh xuất sắc có 26 tác phẩm ảnh xuất sắc nhất đạt giải thưởng gồm: 2 huy chương vàng, 5 huy chương bạc, 19 huy chương đồng. Giải thưởng nhiếp ảnh xuất sắc nhằm tìm ra các tác phẩm ảnh, công trình lý luận phê bình nhiếp ảnh và sách ảnh có chất lượng nghệ thuật và nội dung tốt. Từ đó chọn ra các tác phẩm xuất sắc nhất để trao huy chương vàng, bạc, đồng của năm.
Dưới đây là các tác phẩm đoạt giải năm nay:
Huy chương vàng

Huy chương vàng - Tác phẩm ảnh: Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng - Chi hội: TP Hồ Chí Minh 9 - Tác giả: Lê Hoàng Mến

Huy chương vàng - Tác phẩm ảnh: Mỹ Thiện trong mây - Chi hội: Vĩnh Long - Tác giả: Nguyễn Vinh Hiển

Huy chương vàng - Sách ảnh: Khoảnh khắc của thời gian - Chi hội: Hải Dương - Tác giả: Văn Quang Đức

Huy chương bạc

Huy chương bạc - Tác phẩm ảnh: Chung nhịp quân hành - Chi hội: Hà Nội 1 - Tác giả: Trần Nhân Quyền

Huy chương bạc - Tác phẩm ảnh: Thiêng liêng khoảnh khắc đầu đời - Chi hội: Hưng Yên - Tác giả: Nguyễn Khắc Hào

Huy chương bạc - Tác phẩm ảnh: Old women - Chi hội: Hà Nội 2 - Tác giả: Bùi Thị Khánh Hoa

Huy chương bạc - Tác phẩm ảnh: Công trường trên cao - Chi hội: Hải Phòng - Tác giả: Nguyễn Tuấn Anh

Huy chương bạc - Tác phẩm ảnh: Hà Nội - thành phố xinh đẹp và hiện đại - Chi hội: Hà Nội 2 - Tác giả: Trần Thu Hà

Huy chương đồng

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Nguồn năng lượng sạch - Chi hội: Bạc Liêu - Tác giả: Phan Thanh Cường

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Mùa xuân về trên thành phố Hồ Chí Minh - Chi hội: Hải Âu - Tác giả: Bạch Thị Tố Anh

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Cho đi là còn mãi - Chi hội: Nghệ An - Tác giả: Từ Thành

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Bức tranh miền biển - Chi hội: Cà Mau - Tác giả: Đặng Quang Hiển

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Các cụ cựu chiến binh Điện Biên năm xưa gặp nhau trên đồi A1 - Chi hội: Hòa Bình - Tác giả: Dương Thị Anh (Vân Anh)

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Diễn tập phòng chống cháy công trình nhà máy khí Cà Mau - Chi hội: Cà Mau - Tác giả: Huỳnh Lâm

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Những vì sao trên quần đảo Trường Sa - Chi hội: Đà Nẵng - Tác giả: Huỳnh Văn Truyền

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Anh em song sinh - Chi hội: Kiên Giang - Tác giả: Nguyễn Anh Tuấn

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Hệ thống băng truyền cung cấp than cho nhà máy hoạt động - Chi hội: Cần Thơ - Tác giả: Đỗ Thiện Thanh Tùng

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Đại tu tổ máy S2 Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 4 - Chi hội: Bình Thuận - Tác giả: Đặng Hồng Long

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Độc đáo nghề thêu giày của người Xạ Phang ở Điện Biên - Chi hội: Phú Thọ - Tác giả: Đỗ Thu Quyên

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Bà Mùa A Mái người lưu giữ nghề truyền thống - Chi hội: Hà Nội 2 - Tác giả: Hoàng Bích Vân

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Múa rối đầu gỗ - Chi hội: Hà Nội 4 - Tác giả: Phan Huy Thiệp

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: "Neak" trong nghệ thuật điêu khắc - Chi hội: Sóc Trăng - Tác giả: Đinh Công Tâm

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Về trong nắng mai - Chi hội: Ninh Thuận - Tác giả: Nguyễn Văn Quang

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Chiến sĩ Hải quân - Chi hội: Phú Thọ - Tác giả: Nguyễn Vũ Hậu

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Không chiến - Chi hội: Báo Nhân dân - Tác giả: Trần Thanh Hải

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Xi măng INSEE Vững xây cuộc sống - Chi hội: Kiên Giang - Tác giả: Trương Minh Điền

Huy chương đồng - Tác phẩm ảnh: Sao vàng Việt Nam - Chi hội: Đà Nẵng - Tác giả: Lê Quang Thiện

Huy chương đồng - Sách ảnh: Tiếp nối miền Đông gian lao mà anh dũng - Chi hội: TP Hồ Chí Minh 1 - Tác giả: Đoàn Hoài Trung

Huy chương đồng - Sách ảnh: Bên dòng Gang và Thép - Chi hội: Thái Nguyên - Tác giả: Vũ Kim Khoa

Huy chương đồng - Sách ảnh: 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ vang mãi khúc hành ca - Chi hội: Gia Định - Tác giả: Nguyễn Á

PV (tổng hợp)