Rùng rợn vào 'mê cung' nuôi rắn hổ mang chúa nhiều nhất miền Tây

Trung tâm Nuôi trồng nghiên cứu chế biến dược liệu, Cục Hậu cần Quân khu 9 (trại rắn Đồng Tâm) tại xã Bình Đức, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang, được thành lập 48 năm trước, rộng 12ha. Trại rắn Đồng Tâm có khoa cấp cứu điều trị rắn độc, bảo tàng rắn, vườn thú, vườn du lịch sinh thái.

Hiện trại rắn Đồng Tâm có khoảng 2.000 cá thể rắn thuộc 40 loài khác nhau được nuôi trong môi trường tự nhiên và bán tự nhiên. Trong đó, có 2 loài được “cưng” nhất là rắn hổ đất và hổ mang chúa.

Con rắn hổ mây khổng lồ, da bóng mượt, được nuôi ở trại rắn Đồng Tâm. Ảnh: H.T

Rắn hổ mây dài mấy sải tay, da bóng mượt

Tại trại rắn Đồng Tâm có rất nhiều con rắn hổ mang chúa hay còn gọi rắn hổ mây dài mấy sải tay, da bóng mượt, đạt trọng lượng hơn 10kg/con. Con rắn hổ mang chúa lớn nhất của Trại rắn Đồng Tâm nuôi đạt trọng lượng khoảng 27kg, dài 4,2m, tuổi thọ 17 năm.

Theo nhân viên của trại rắn Đồng Tâm, loài này có tên rắn hổ mây bởi chúng “bò nhanh như gió và quăng mình từ ngọn cây này sang ngọn cây khác”.

Chị Mai Thái Hiền - hướng dẫn viên của Trại rắn Đồng Tâm cho biết: “Rắn hổ mang chúa có trọng lượng rất to, dài hơn những loại rắn độc khác. Nọc đầu của hổ mang chúa cũng đứng đầu. Rắn hổ mang chúa thường sống ở rừng rậm cao nguyên, rừng nhiệt đới, đồng cỏ, đồng bằng, hồ nước.

Chúng sinh sản từ 20 - 50 trứng/lứa vào tháng 4-5 hằng năm. Thức ăn của chúng là các loại rắn khác, chim, thằn lằn. Rắn hổ mang chúa nằm trong Sách đỏ của Việt Nam, nằm ở bậc E. Tuổi thọ của chúng khoảng 30 năm”, chị Hiền nói.

Con rắn hổ mây ngóc đầu, phun mang khi thấy người đến gần chuồng của chúng. Ảnh: H.T

Ngoài ra, ở trại rắn Đồng Tâm còn một loài rắn cũng thu hút du khách là rắn mai gầm - một loài rắn cực độc. Rắn mai gầm có cơ thể rất đặc biệt là hình tam giác. Nhìn bề ngoài chúng có vẻ gầy, ốm, lừ đừ, chậm chạp vào ban ngày nhưng buổi tối rất nhanh nhẹn.

Nọc độc của chúng cũng vô song. Người ta hay nói “rắn mai gầm cắn nằm tại chỗ; rắn hổ cắn còn kịp về nhà” để so sánh nọc độc của hai loại rắn với nhau. Theo đó, nọc của rắn mai gầm ảnh hướng tới thần kinh và mạch máu.

Rắn rắn mai gầm - loài cực độc. Ảnh: H.T

Lấy nọc rắn độc chế biến thành huyết thanh kháng độc cứu người

Trại Đồng Tâm cũng tổ chức lấy nọc độc rắn, chủ yếu là hai loại rắn hổ mang và rắn lục đuôi đỏ để chế thành huyết thành kháng độc cứu người.

Giờ đây, quy trình lấy nọc độc cũng được trình diễn cho người dân đến xem nhằm phổ biến kiến thức về các loài rắn độc để phòng tránh, cấp cứu đúng cách.

Bình quân, mỗi con rắn cung cấp khoảng hai giọt nọc, tương đương 0,5ml. Nếu rắn hổ mang là "sát thủ", một gram nọc độc khô có thể giết khoảng 166 người, thì hổ mang chúa sẽ là "thần chết" bởi độc tố còn mạnh hơn gấp 5 lần.

Nhân viên trại rắn Đồng Tâm lấy nọc độc rắn hổ đất. Ảnh: H.T

Hổ mang chúa có kích thước lớn, nhanh và dữ, thường chủ động tấn công khi bị đe dọa, nên việc lấy nọc cần tới 4-5 người.

Nhân viên sau khi dùng gậy khống chế rắn sẽ nhanh tay lấy nọc ở phần đầu. Người lấy phải thực hiện hành động một cách dứt khoát vì chỉ cần lơi lỏng rắn có thể xoay đầu tấn công.

Nọc độc sau khi lấy được bảo quản lạnh, sau đó chuyển đến xưởng dược để loại bỏ các tạp chất bằng máy ly tâm, kế đến sẽ sấy khô để làm nguyên liệu điều chế huyết thanh.

Ngoài ra, trại rắn Đồng Tâm cũng thành công khi cho rắn hổ mang chúa giao phối, sinh sản thành công, từ đó mở rộng đàn rắn cực độc, quý hiếm này.

Khu vực nuôi các loài rắn không độc. Trong ảnh, những con rắn ráo quấn vào nhau trên cây. Ảnh: H.T

Ngoài nuôi rắn lấy nọc độc, Khoa Cấp cứu điều trị rắn độc cắn của trại còn tiếp nhận, điều trị cho 1.000 người bị rắn độc cắn.

Chia sẻ với VietNamNet, bác sĩ Nguyễn Văn Tuấn, Chủ nhiệm Khoa Điều trị rắn cắn của Trại rắn Đồng Tâm, cho biết, năm 2024 nơi đây tiếp nhận 996 ca bị rắn cắn (70% là rắn độc cắn).

“Đa số các nạn nhân bị rắn cắn đến từ các tỉnh miền Tây. Nhiều nhất là người dân bị rắn lục đuôi đỏ cắn; người bị rắn cắn nhập viện nhiều nhất vào mùa mưa.

Chỉ cần sơ cứu đúng cách, đưa đến đây kịp thời, tất cả người bị rắn cắn được cứu sống và sớm phục hồi sức khỏe, không có trường hợp tử vong", bác sĩ Tuấn nói thêm.

Hoài Thanh