Robot hình người gây tranh cãi

Digit, robot hình người của Agility Robotics được triển khai trong một nhà kho của tập đoàn thương mại điện tử Amazon. Ảnh: Financial Times

Các sản phẩm robot hình người đang phát triển mạnh mẽ, hứa hẹn sẽ giúp nhiều doanh nghiệp giải quyết bài toán thiếu hụt lao động, đặc biệt là trong ngành sản xuất.

Trước sự chứng kiến của những người tham dự một hội nghị công nghệ gần đây ở Thung lũng Silicon, Digit, robot hình người của công ty khởi nghiệp (startup) Agility Robotics đã cố gắng di chuyển một lon nước từ kệ siêu thị vào giỏ hàng.

“Tôi đã thất bại”, Digit nói với những người xem thông qua một ứng dụng trước khi thực hiện thành công trong lần thử thứ hai.

Cuộc trình diễn này nêu bật trạng thái không hoàn hảo nhưng đang phát triển nhanh chóng của robot hình người.

Một loạt các công ty của Mỹ bao gồm Agility Robotics, Boston Dynamics, Figure AI và Tesla của tỉ phú Elon Musk đang phát triển robot hai chân để triển khai trong các bối cảnh công nghiệp. Tập đoàn mại điện tử Amazon và các nhà sản xuất ô tô BMW và Mercedes-Benz cũng đã thử nghiệm các robot này trong các nhà máy và kho hàng.

Melonee Wise, giám đốc sản phẩm của Agility cho biết, robot Digit có thể đóng vai trò là cầu nối liên kết giữa hệ thống tự động hóa riêng lẻ, bao gồm các robot thông thường.

Các nhà phân tích của ngân hàng Bank of America dự báo, một triệu robot hình người sẽ hoạt động vào năm 2030 trên thế giới, từ con số gần như không có gì hiện nay.

Cơn bùng nổ robot hình người hứa hẹn mang đến cho các nhà sản xuất và nhà cung cấp dịch vụ hậu cần cơ hội tự động hóa các quy trình mà trước đây nằm ngoài tầm với, giúp giảm chi phí sản xuất và tăng tính hiệu quả.

Tuy nhiên, những cỗ máy giống người này đang thúc đẩy các cuộc tranh luận sôi nổi về vấn đề an toàn, hình dạng và chức năng.

“Chúng tôi sẽ bổ sung công nghệ thị giác để cung cấp cho robot khả năng lập kế hoạch, khả năng hiểu lời nói và tăng khả năng di chuyển. Câu hỏi đặt ra là, cuối cùng, hình dạng nào của robot sẽ xuất hiện. Liệu đó có phải là hình người không? Chúng tôi tin rằng, hình dạng của robot có thể khác”, Sami Atiya, giám đốc bộ phận robot của tập đoàn công nghệ tự động hóa hàng đầu thế giới ABB (Thụy Sĩ) nói.

ABB đã phát triển robot trong nhiều thập kỷ, triển khai các cánh tay cơ học thực hiện một loạt các nhiệm vụ sản xuất từ hàn đến lắp ráp. Tập đoàn Thụy Sĩ này đang đặt cược rằng, khách hàng đang tìm kiếm một hình dạng ít quen thuộc hơn khi triển khai các robot tiên tiến hơn.

“Tôi vẫn chưa gặp một khách hàng nào muốn có một robot có hai chân”, Atiya chia sẻ.

ABB đang triển khai robot Yumi hai tay, có phần thân được gắn chặt vào một bộ phận truyền động trên bánh xe, với camera hỗ trợ hệ thống điều hướng.

Ken Goldberg, giáo sư về robot tại Đại học California ở Berkeley nhận định, nhờ tính linh hoạt, robot hình người vẫn có nhu cầu trong một phân khúc cụ thể.

“Khi bạn cần một robot có khả năng đi lại và mang vác đồ đạc trong một không gian làm việc trước đây do con người đảm nhiệm, thì đôi chân của robot hình người sẽ hữu ích”, ông nói.

Robot Yumi của tập đoàn ABB có hai tay nhưng di chuyển bằng bánh xe. Ảnh: Financial Times

Nguy cơ robot hình người thay thế lao động con người là mối lo ngại hàng đầu của các nhà hoạch định chính sách và tổ chức lao động.

Các nhà sản xuất robot hình người khẳng định, tính hấp dẫn của các cỗ máy này là chúng sẽ giúp thay thế con người ở những tác vụ lặp đi lặp lại liên tục với ít lần nghỉ.

Các công ty tư vấn quản lý bao gồm McKinsey ước tính rằng, khoảng từ 400 - 800 triệu lao động có thể bị thay thế trên toàn thế giới do tự động hóa vào năm 2030, với một số công việc sẽ bị mất vào tay robot hình người. Khoảng 25% trong số lao động bị thay thế này sẽ cần đào tạo để chuyển đổi nghề nghiệp.

Các yếu tố như dân số già hóa và người lao động không muốn đảm nhiệm một số vai trò nhất định có nghĩa là những robot này có thể trở thành phao cứu sinh cho nhiều doanh nghiệp

Theo dữ liệu chính thức, đầu năm nay, Mỹ thiếu khoảng 500.000 lao động trong lĩnh vực sản xuất. Giao sư Ken Goldberg ghi nhận, hiện tại, lao động con người đang thiếu hụt.

Trong khi đó, chi phí cho robot hình người đang giảm xuống. Agility hiện cung cấp mô hình “robot dưới dạng dịch vụ”, với phần cứng và dịch vụ bảo trì được thanh toán thông qua các gói thuê bao định kỳ. Điều này giúp doanh nghiệp cắt giảm lượng vốn đầu tư ban đầu lớn cho robot hình người,

Một rào cản còn lại đối với sự phát triển robot hình người là lo ngại về tính an toàn. Hầu hết các robot công nghiệp và nhà kho đều hoạt động trong không gian cô lập để ngăn chúng tiếp xúc trực tiếp với con người, đảm bảo an toàn cho công nhân.

Thế nhưng, những tiến bộ trong học máy giúp robot hiện nay có thể hoạt động mà không cần bị cách ly hoàn toàn, cho phép làm việc gần con người một cách an toàn hơn.

Robot di động tự hành Proteus của Amazon, một phương tiện vận chuyển hàng hóa trên sàn kho, được đào tạo bằng trí tuệ nhân tạo và triển khai thị giác máy tính để tự do đi lại trong không gian cùng với công nhân.

Thị giác máy tính giúp robot phản ứng nhanh với các thay đổi trong môi trường, giảm nguy cơ tai nạn. Ví dụ, nếu một công nhân bất ngờ di chuyển vào đường đi của robot, hệ thống phản hồi của robot cần đủ nhanh để tránh va chạm.

Melonee Wise, giám đốc sản phẩm của Agility tiết lộ, công ty bà cũng đang phát triển các robot không cần hoạt động trong không gian ngăn cách với công nhân.

“Chúng tôi có kế hoạch sản xuất một robot không cần phải làm việc bên trong một chiếc lồng”, bà nói.

Theo Financial Times

Lê Linh