Rà soát, sửa đổi các luật về tổ chức khi sắp xếp đơn vị hành chính

Quang cảnh buổi làm việc. Ảnh: ST

Vấn đề trọng tâm cần xử lý tại các VBQPPL khi thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp theo Kết luận số 127-KL/TW và theo định hướng sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 là vấn đề liên quan đến mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền, trách nhiệm của chính quyền địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị, chức danh có thẩm quyền thuộc cấp huyện, cấp xã; mối quan hệ công tác giữa các cấp chính quyền địa phương; mối quan hệ công tác theo ngành dọc từ Trung ương đến cấp xã hiện nay.

Theo đó, để bảo đảm hoạt động thường xuyên, liên tục của các cơ quan, tổ chức, nhà nước, người dân và doanh nghiệp sau khi thực hiện sắp xếp; đồng thời, để các Bộ, ngành, địa phương có cơ sở đề xuất các phương án sửa đổi, bổ sung VBQPPL phù hợp với các nội dung được dự kiến sửa đổi, bổ sung của Hiến pháp thì phương án mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp cũng như tổ chức bộ máy (tổ chức đảng, cơ quan nhà nước, đoàn thể) cần được sớm cụ thể, định hình chi tiết.

Các Bộ, ngành, đơn vị thuộc Bộ tiếp tục đánh giá, hoàn thiện kết quả rà soát VBQPPL để xác định chính xác các văn bản, vấn đề cần xử lý và phương án xử lý khả thi, toàn diện; kịp thời sửa đổi, tham mưu sửa đổi các VBQPPL thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ, ngành mình để bảo đảm sự vận hành liên tục, bình thường của hệ thống.

Bộ Tư pháp phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan của Quốc hội và các cơ quan có liên quan tổng hợp kết quả rà soát, tham mưu phương án xử lý văn bản sau rà soát nhằm đáp ứng yêu cầu, nội dung sắp xếp tổ chức đơn vị hành chính; xác định nhóm các văn bản cần ưu tiên sửa đổi.

Trao đổi, thảo luận tại buổi làm việc, các đại biểu đã tập trung đề cập về cách thức phân loại, xác định thứ tự ưu tiên, phương án xử lý đối với các văn bản cần sửa đổi; việc áp dụng các quy định của Nghị quyết 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội về việc xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước khi sắp xếp đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp; rà soát, phân định rõ thẩm quyền của các cấp chính quyền, đặc biệt là cấp xã để tăng cường vai trò của chính quyền cơ sở trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.

Kết luận buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh đề nghị có sự phân nhóm văn bản cần sửa đổi, bao gồm nhóm các văn bản cần sửa đổi ngay tại Kỳ họp thứ 9 và nhóm các văn bản có thể sửa đổi tại các kỳ tiếp theo. Trong đó, ưu tiên sửa đổi các luật về tổ chức và tố tụng như: Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân; Luật Tổ chức Tòa án nhân dân; Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Luật Thanh tra; các luật liên quan đến tố tụng hành chính, tố tụng hình sự, xử lý vi phạm hành chính và khiếu nại tố cáo; các văn bản liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân, doanh nghiệp.

Đối với các luật có tác động lớn đến thẩm quyền của địa phương trong phát triển kinh tế - xã hội, như: Luật Ngân sách, Luật Đầu tư công, Luật Quy hoạch, cần được xem xét một cách bài bản, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, một trong những vấn đề quan trọng là điều chỉnh nguyên tắc trong các điều khoản trực tiếp của Luật Tổ chức chính quyền địa phương để đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ. Đồng thời, cần giải quyết những vấn đề liên quan đến cán bộ, công chức và tài sản công, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng cho công tác quản lý của địa phương khi thực hiện việc sắp xếp.

Về các thủ tục hành chính trong phạm vi thẩm quyền của các Bộ, ngành, cần thống nhất áp dụng cơ chế của Nghị quyết số 190/2025/QH15 của Quốc hội: Quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước./.

TRẦN HUYỀN